07-28-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ova Nedir Nasıl Oluşur
Ova Nedir Çeşitleri Nelerdir
OVALAR Akarsular tarafından derin olarak yarılmamış, üzerinde
kabarıklar bulunmayan ve eğimi oldukça az olan düzlüklere “Ova” adı verilir
Bu düzlüklerde akarsular, genellikle, salınımlar yaparak, yatakları boyunca akarlar Bafra, Sakarya, Konya, Büyük Menderes ovaları gibi ovalar, bulundukları
yerlere göre, ikiye ayrılırlar: çukur ovalar, yüksek ovalar
1-Çukur Ovalar: Deniz yüzeyinden olan yüksekliği az ovalara, çukur ova denir Çukur
ovalar deniz kıyıları boyunca uzanırlar Çukur ovaların denizden yüksekliği en çok 500 m’ye değin olur Çukurova, Sakarya, Antalya, Ege Bölgesi ve Harran ovası
gibi ovalar, birer çukur ovadır
2-Yüksek Ova: Deniz yüzeyinden olan yüksekliği çok ovalara, yüksek ova denir Başka bir deyişle, deniz yüzeyinden olan yüksekliği 500 m’den çok ovalar, yüksek ova adını alır Bunlar genellikle, iç bölgelerde bulunurlar Konya, Doğubeyazıt, Muş ovaları gibi ovalar, yüksek ovadır
Ovalarda da, diğer yeryüzü şekilleri gibi oluşum bakımından
çeşitlilik gösterirler Bu özellikler ile dört grupta
toplanırlar:
1-Aşıntı (Yontulma) Ovaları: Aşınmalar sonucu oluşmuş
ovalardır Dış güçler yontukdüz ve kabarıklıkları aşındırarak bu ovaları oluştururlar
2-Çöküntü Ovaları: Kırılma olayları sonucu oluşmuş
ovalardır Yerkabuğundaki kırılmalardan sonra oluşan çöküntü hendekleri, dış güçlerin birikintileri ile dolar ve düzleştirilirse, çöküntü ovaları oluşur
Batı Anadolu’daki Gediz, Bakırçay, Küçük ve Büyük Menderes, Hatay’ın Amik ovaları gibi
3-Birikinti Ovaları: Dış güçlerin taşıyıp getirdiği
birikintilerle oluşmuş ovalardır Genellikle, akarsu biriktirmesi ile oluşurlar
Birikinti konileri gibi Akarsular taşıdıkları kum, çakıl, kil gibi dağınık maddeleri hızlarının ya azaldığı ya da bittiği yerde biriktirerek bu ovaları doğururlar Buraları genellikle, yamaçların eteği, akarsuların genişleyen vadi tabanları ve ağızlarına yakın olan bölümleridir
4-Alüvyal Ovalar: Akarsuların taşıdığı alüvyonların, deniz ve göl kıyılarında, sığ
yerleri de dolduracak biçimde biriktirilmesi ile oluşmuş ovalardır Gel-git genliği az iç denizlere dökülen akarsular, taşıdıkları sürüntüleri döküldükleri göl ya da denizin kıyısında biriktirmeğe başlarlar
Zamanla, bu birikinti kıyının sığ yerlerini de doldurarak geniş düzlükler oluştururlar Böylece oluşan ovalara, alüvyal ovalar adı verilir Çukurova, Çarşamba ovaları gibi
|
|
|