07-28-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Termometre Nasıl Yapılır
Termometre Yapımı Konusunda Değişik Deneyler
Termometre Yapımı Nasıl Olur

Termometre Nasıl Yapılır?
1 – Yapılacak Projenin Adı:
Basit bir Gazlı Termometrenin Yapılması ve Çalışması
2 – Malzeme :
Bir deney tüpü veya ilaç tüpü,
1 – 2 mm çaplı ince,
Tüp boyutunda cam boru,
Mantar tıpa
3 – Yapılışı:
Tüp içerisinde 4 – 5 cm renkli su konur
İnce boru üzerinde kağıt şerit veya bölmeli karton yapıştırılır
İnce boru mantar arasından geçirilir
Tüpe yerleştirilir
Bu havalı veya gazlı bir termometredir
Derecelemek için mantara kadar buza batırılır
3 – 5 dakika beklenir, renkli sıvının ince boruda geldiği yere (0° C) yazılır
Sonra tüp su buharına 3 – 5 dakika tutulur, renkli suyun geldiği yere (100° C) yazılır
Bu sıcaklık böyle bir termometre için çok olabilir
Bu nedenle buhar yerine sıcaklığı 25° C – 30° C olan suya diğer bir termometre ile birlikte daldırılır
Diğer termometreden okunan rakam, yapılan tüp termometreye de yazılır
Diğer termometre 30 rakamını göstermiş ise 0° C ile bu rakam arası 30 eşit bölmeye ayrılır
Bir kağıt veya kartona çizilerek ince boru üzerine yapıştırılır
4 – Çalışması ve Bilgi:
Bütün cisimler ısı ile genişler ve hacimlerini artırırlar Soğuma ile de büzülür ve hacimlerini küçültürler Termometreler çoğunlukla metallerin ve sıvıların sıcaklıkla orantılı olarak genleşmelerinden yararlanılarak yapılır AB arasındaki hava ısınma ile genleşir Tüpteki su yüzeyine basınç yapar Bu basınç, renkli sıvıyı ince boruda yükseltir veya tam tersi hava soğursa, tüpteki hava da büzülür su yüzeyine basıncı azalır ve ince borudaki renkli su seviyesi düşer, termometre küçük rakamlar gösterir Burada havanın (gazın) genleşme ve büzülme miktarları sıcaklıkla orantılıdır
Deney Tüpü ile Termometre Yapımı
Deney tüpünün içine çeşme suyu koyup mavi mürekkep damlattın Tek delikli tıpadan cam boru geçirip deney tüpünü kapattın Sırasıyla soğuk ve sıcak sulara daldırın Soğuk suda az miktarda alçalma olurken sıcak suda belirgin şekilde yükselme olmaktadır
Termometrenin Duyarlılığı Nelere Bağlıdır?
Küçük sıcaklık değişimlerinden etkilenen termometrelerin duyarlılığı daha fazladır Bunun için termometrenin haznesinde daha fazla sıvı ve sıcaklıkla daha çok genleşen sıvı olmalıdır Cıvanın tercih edilmesi bundan dolayıdır Ayrıca kılcal boru dar olmalı ki genleşen sıvının hareketi rahat gözlenebilsin
Yerçekim kuvvetinin sıfır olduğu bir yerde termometre çalışır Çünkü genleşme yerçekimine bağlı değildir
BİR SU TERMOMETRESİ YAPALIM
Deneyin Amacı :
Termometrenin yapılışını ve çalışma prensibini görmek
Kullanılan Araç ve Gereçler:
1 cam balon(250ml lik) 5 tüp maşası 9 sacayağı 13 döküm ayak
2 tek delikli lastik tıpa 6 beherglas (500ml lik) 10 mürekkep 14 statif çubuk
3 uzun cam boru 7 bağlama parçası 11 su 15 buz parçaları
4 karton parçası( 2 20cm) 8 ispirto ocağı 12 damlalık 16 cetvel ve kalem
Deney Düzeneği:
DENEYİN YAPILIŞI:
1-Cam balonu su ile doldur Damlalık ile birkaç damla mürekkep damlat ve mürekkebin karışmasını sağla
2- Tek delikli lastik tıpaya uzun cam boruyu geçir
3- Cam boru geçirilmiş lastik tıpayı cam balona takınız
4- 2 20 cm ebadındaki karton parçasını cetvelle işaretleyerek derecelendiriniz ve iki ucunu bükerek cam boruya
geçiriniz
5- Cam balonu , içinde buzlu su bulunan beherglas içine batırınız ve 5-6 dak bekleyiniz Cam borudaki su seviyesinin son durumunu tespit ederek işaretleyiniz
6- Cam balonu buzlu-su bulunan beherglasdan çıkarınız ve kaynamakta olan diğer beherglasdaki suya batırınız
5-6 dak bekledikten sonra cam borudaki su seviyesinin son durumunu tespit ediniz ve işaretleyiniz
VERİLERİ DEĞERLENDİR:
1- Cam balonu buzlu su ve kaynar sıcak su dolu beherglaslara koyduğunda cam borudaki su seviyesi nasıl değişti?
2- Yaptığın termometre ile gerçek termometrenin benzer ve farklı yönleri nelerdir?
Deney Sonucu:
Yaptığınız termometre ile gerçek bir termometrenin çalışmasını nasıl açıklarsınız?
Teorik Bilgi:
Termometre ile sıcaklık ölçülür Yapıldıkları maddeye göre metal, sıvılı ve gazlı olmak üzere 3 çeşit termometre vardır Sıvılı termometrelerde hazne ve kılcal borudan oluşmuştur Hazne içine civa ya da renklendirilmiş alkol konur Hazne ısıtılırsa içindeki sıvı, kılcal boru içinde yükselir Soğuduğu zaman büzülerek yeniden hazneye döner Sıvı seviyesinin karşısındaki sayılar ölçülen sıcaklığı Celcius ( Selsiyus) olarak gösterir
Termometrelerde her aralık bir derece olarak adlandırılır
Laboratuarlarda, duvar ve hastalarda kullanılan termometreler sıvılı termometrelerdir
Hasta termometresiyle ölçüm yapıldıktan sonra cıva düzeyinin hemen düşmemesi için civanın toplandığı haznenin üzerinde bir boğum bulunur Tekrar ölçüm yapmak için termometreyi silkelemek gerekir
|
|
|