Hanifi Mezhebinde Cemâat İle Namaz

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-27-2012

İmâma uymanın şartları

İmâma uymanın doğru olabilmesi için, on şart vardır:

1- Namaza dururken, tekbîri söylemeden önce, imâma uymağa niyet etmektir “Uydum hâzır olan imâma” diyerek kalbinden geçirmek lâzımdır

2- İmâmın, kadınlara imâm olmağa niyet etmesi lâzımdır Erkeklere imâm olmağa niyet etmesi lâzım değildir Fakat niyet ederse, kendisi cemâatin sevâbına da kavuşur

3- Cemâatın topuğu, imâmın topuğunun gerisinde olmalıdır

4- İmâm ile cemâat aynı farz namazı kılması lâzımdır

5- İmâm ile cemâat arasında kadın safı bulunmaması lâzımdır

6- İmâm ile cemâat arasında kayık geçecek kadar nehir ve araba geçecek kadar yol bulunmaması lâzımdır

7- İmâm veya cemâatden birini görmeğe veya sesini duymağa elverişli penceresi olmayan duvar arada bulunmamalıdır

8- Başka mezhebdeki imâma uyan cemâatin namazlarının sahîh olması için iki rivâyet vardır: Birinci kavle göre, cemâatin kendi mezheblerine göre namazı bozan bir şeyin, imâmda bulunduğunu bilmemesi lâzımdır İkinci kavle göre, kendi mezhebine göre namazı sahîh olan imâma, başka mezhebde olanlar da uyabilir

Cemâat bir kişi ise, imâmın sağ yanında hizâsında durur Solunda durması mekrûhdur Arkasında durması da mekrûh olur Ayağının topuğu, imâmın topuğundan ileri olmazsa, namazı sahîh olur İki veya daha çok kişi ise imâmın arkasında durur

İmâmla birlikte kılarken ayakta iken imâm içinden okusa da, yüksek sesle okusa da, cemâat bir şey okumaz Yalnız, birinci rek’atde (Sübhâneke) okur İmâm, yüksek sesle Fâtihayı bitirince, cemâat yavaşça (âmîn) der Bunu yüksek sesle söylememelidir Rükûdan kalkarken, imâm (Semi’allahü limen hamideh) deyince, cemâat yalnız (Rabbenâ lekel hamd) der Sonra eğilirken (Allahü ekber) diyerek, imâmla birlikte cemâat de secdeye yatar Rükû’da, secdelerde ve otururken yalnız kılar gibi cemâat de okur

Vitir namazı, Ramazanda cemâatle kılınır Başka zamanlarda yalnız kılınır

Beş şeyi imâm yapmazsa, cemâat de yapmaz:

1- İmâm kunût okumazsa cemâat da okumaz

2- İmâm bayram namazlarındaki tekbîrleri yapmazsa, cemâat de yapmaz

3- İmâm, dört rekâtlı namazın ikinci rek’atinde oturmazsa, cemâat de oturmaz

4- İmâm secde âyeti okuyup, secde etmezse cemâ’at de etmez

5- İmâm secde-i sehv etmezse cemâat de etmez

Dört şeyi imâm yaparsa, cemâat yapmaz:

1- İmâm ikiden çok secde yaparsa, cemâat yapmaz

2- İmâm bayram tekbîrini, bir rek’atde üçden çok yaparsa, cemâat yapmaz

3- İmâm cenâze namazında, dörtten çok tekbîr yaparsa cemâat yapmaz

4- İmâm beşinci rek’ate kalkarsa, cemâat kalkmaz, imâmı bekler, beraber selâm verirler

On şeyi imâm yapmazsa, cemâat yapar:

1- İftitâh tekbîrinde el kaldırmak

2- Sübhâneke okumak

3- Rükû’a eğilirken, tekbîr getirmek

4- Rükû’da tesbih okumak

5- Secdelere yatıp, kalkarken tekbîr söylemek

6- Secdelerde tesbih okumak

7- Semi’allahü demezse, rabbenâ lekel-hamd demek

8- Ettehıyyâtüyü sonuna kadar okumak

9- Namaz sonunda selâm vermek

10- Kurban bayramında, yirmiüç farzdan sonra selâm verir vermez, tekbîr okumaktır Bu yirmiüç tekbîre, teşrik tekbîrleri denir

Mesbûkun namazı

Mesbûk, ya’nî imâma birinci rek’atte yetişemiyen bir kimse, imâm iki tarafa da selâm verdikten sonra, ayağa kalkarak yetişemediği rek’atleri tamamlar

Kıra’etleri birinci, sonra ikinci, sonra üçüncü rek’at kılıyormuş gibi okur Oturmağı ise dördüncü, üçüncü ve ikinci rek’at sırası ile, ya’nî sondan başlamış olarak yapar Meselâ; yatsının son rek’atine yetişen kimse, imâm selâm verdikten sonra kalkıp, birinci ve ikinci rek’atte Fâtiha ve sûra okur Birinci rek’atte oturur İkincide oturmaz

07-27-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Hanifi Mezhebinde Cemâat İle Namaz İmâma uymanın şartları İmâma uymanın doğru olabilmesi için, on şart vardır: 1- Namaza dururken, tekbîri söylemeden önce, imâma uymağa niyet etmektir “Uydum hâzır olan imâma” diyerek kalbinden geçirmek lâzımdır 2- İmâmın, kadınlara imâm olmağa niyet etmesi lâzımdır Erkeklere imâm olmağa niyet etmesi lâzım değildir Fakat niyet ederse, kendisi cemâatin sevâbına da kavuşur 3- Cemâatın topuğu, imâmın topuğunun gerisinde olmalıdır 4- İmâm ile cemâat aynı farz namazı kılması lâzımdır 5- İmâm ile cemâat arasında kadın safı bulunmaması lâzımdır 6- İmâm ile cemâat arasında kayık geçecek kadar nehir ve araba geçecek kadar yol bulunmaması lâzımdır 7- İmâm veya cemâatden birini görmeğe veya sesini duymağa elverişli penceresi olmayan duvar arada bulunmamalıdır 8- Başka mezhebdeki imâma uyan cemâatin namazlarının sahîh olması için iki rivâyet vardır: Birinci kavle göre, cemâatin kendi mezheblerine göre namazı bozan bir şeyin, imâmda bulunduğunu bilmemesi lâzımdır İkinci kavle göre, kendi mezhebine göre namazı sahîh olan imâma, başka mezhebde olanlar da uyabilir Cemâat bir kişi ise, imâmın sağ yanında hizâsında durur Solunda durması mekrûhdur Arkasında durması da mekrûh olur Ayağının topuğu, imâmın topuğundan ileri olmazsa, namazı sahîh olur İki veya daha çok kişi ise imâmın arkasında durur İmâmla birlikte kılarken ayakta iken imâm içinden okusa da, yüksek sesle okusa da, cemâat bir şey okumaz Yalnız, birinci rek’atde (Sübhâneke) okur İmâm, yüksek sesle Fâtihayı bitirince, cemâat yavaşça (âmîn) der Bunu yüksek sesle söylememelidir Rükûdan kalkarken, imâm (Semi’allahü limen hamideh) deyince, cemâat yalnız (Rabbenâ lekel hamd) der Sonra eğilirken (Allahü ekber) diyerek, imâmla birlikte cemâat de secdeye yatar Rükû’da, secdelerde ve otururken yalnız kılar gibi cemâat de okur Vitir namazı, Ramazanda cemâatle kılınır Başka zamanlarda yalnız kılınır Beş şeyi imâm yapmazsa, cemâat de yapmaz: 1- İmâm kunût okumazsa cemâat da okumaz 2- İmâm bayram namazlarındaki tekbîrleri yapmazsa, cemâat de yapmaz 3- İmâm, dört rekâtlı namazın ikinci rek’atinde oturmazsa, cemâat de oturmaz 4- İmâm secde âyeti okuyup, secde etmezse cemâ’at de etmez 5- İmâm secde-i sehv etmezse cemâat de etmez Dört şeyi imâm yaparsa, cemâat yapmaz: 1- İmâm ikiden çok secde yaparsa, cemâat yapmaz 2- İmâm bayram tekbîrini, bir rek’atde üçden çok yaparsa, cemâat yapmaz 3- İmâm cenâze namazında, dörtten çok tekbîr yaparsa cemâat yapmaz 4- İmâm beşinci rek’ate kalkarsa, cemâat kalkmaz, imâmı bekler, beraber selâm verirler On şeyi imâm yapmazsa, cemâat yapar: 1- İftitâh tekbîrinde el kaldırmak 2- Sübhâneke okumak 3- Rükû’a eğilirken, tekbîr getirmek 4- Rükû’da tesbih okumak 5- Secdelere yatıp, kalkarken tekbîr söylemek 6- Secdelerde tesbih okumak 7- Semi’allahü demezse, rabbenâ lekel-hamd demek 8- Ettehıyyâtüyü sonuna kadar okumak 9- Namaz sonunda selâm vermek 10- Kurban bayramında, yirmiüç farzdan sonra selâm verir vermez, tekbîr okumaktır Bu yirmiüç tekbîre, teşrik tekbîrleri denir Mesbûkun namazı Mesbûk, ya’nî imâma birinci rek’atte yetişemiyen bir kimse, imâm iki tarafa da selâm verdikten sonra, ayağa kalkarak yetişemediği rek’atleri tamamlar Kıra’etleri birinci, sonra ikinci, sonra üçüncü rek’at kılıyormuş gibi okur Oturmağı ise dördüncü, üçüncü ve ikinci rek’at sırası ile, ya’nî sondan başlamış olarak yapar Meselâ; yatsının son rek’atine yetişen kimse, imâm selâm verdikten sonra kalkıp, birinci ve ikinci rek’atte Fâtiha ve sûra okur Birinci rek’atte oturur İkincide oturmaz