Prof. Dr. Sinsi
|
Sünen-İ Nesai Kasame
44- KEMİĞE ULAŞAN DERİN YARALAMALARIN DİYETİ
4769- Abdullah b Amr (r a)’dan rivâyete göre, Rasûlullah (s a v) Mekke’yi fethettiğindeki hutbesinde: “Kemiğe varan yaralamalarda beşer deve diyet vardır” buyurdu (Tirmizî, Diyet: 4; Ebû Davud, Diyat: 20)
45- DİYET HAKKINDA DEĞİŞİK RİVAYETLER
4770- Amr b Hazm’ın (r a) babasından ve dedesinden rivâyete göre, Rasûlullah (s a v)’in Yemenlilere yazdığı mektupta farzlar, sünnetler ve diyetler yazılıydı Mektup, Amr b Hazm vasıtasıyla gönderilmişti ve Yemenlilere okunmuştu Mektupta şöyle yazılıydı: “Allah’ın Peygamberi Muhammed’den Şürahbil b Abdi Külal’e, Nuaym b Abdi Külal’e ve Haris b Abdi Külal’e yani (Ruayn, meafir ve hemdanlılara  ) Bundan sonra Kim bir kimseyi sebepsiz yere öldürür o da delil ile sabit olursa, o kimseye kısas uygulanır ancak öldürülen kimsenin velileri kısastan vazgeçer diyete razı olurlarsa, bir adamın diyeti yüz devedir Burun tamamen kesilirse tam diyet ödenir Dil kesmekte tam diyet gerektirir, iki dudağın kesilmesi de tam diyettir İki yumurtanın tahrip edilmesi de tam diyet gerektirir Tenasül organı kesilirse tam diyet gerekir, bilek kemiği kırılırsa tam diyettir İki göz kör edilirse tam diyettir Bir ayak için yarım diyet gerekir Beyin zarına varan yaralamalarda üçte bir diyet, kafayı ve karnı delecek yaralamalarda üçte bir diyet vardır Kemikleri yerlerinden oynatan yaralamalarda on beş deve diyet vardır Elin ve ayağın her bir parmağında onar deve diyet vardır Dişin diyeti beş devedir Kemiğe ulaşan yaralamalarda diyet beş devedir Kadını öldüren erkek kısas yapılarak öldürülür Diyeti altın olarak vermek isteyenler bin dinar altını verirler ” (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir )
4771- Amr b Hazm (r a) babasından ve dedesinden rivâyet ederek şöyle der: Rasûlullah (s a v) Yemenlilere bir mektup yazmıştı mektubunda farzlar, sünnetler ve diyetler yer almaktaydı Mektubu Amr b Hazmla göndermişti Orada Yemenlilere okunmuştu O mektupta yukarıdaki söylenenlerin bir benzeri vardı ayrıca: “Tek bir göz için yarım diyet yine bir el için ve bir ayak için yarım diyet gereklidir ” (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir )
4772- İbn Şihab (r a)’tan rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlullah (s a v)’in yazıp Necranlılara Amr b Hazm vasıtasıyla gönderdiği mektubu okudum Mektup, Ebu Bekir b Hazmın yanındaydı Rasûlullah (s a v) şunları yazdı: “Bu Allah’ın ve Resulünün bir bildirisidir: “Ey İman edenler! Akitlerinizi yerine getiriniz diyerek başlayan ve Allah hesabı çabucak görendir diye biten Mâide sûresi 1- 4 ayetlerini okudu ve devamında da yaralamalarla alakalı hükümleri okuyarak bir kişinin diyetinin yüz deve olduğunu da okudu ” (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir )
4773- Zührî (r a)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Ebu Bekir b Hazm bana deri parçasına yazılmış bir mektup getirdi, mektupta şunlar yazılıydı “Rasûlullah (s a v) tarafından yazdırılmıştır Bu Allah ve Rasûlünden bir bildirimdir Mâide sûresi 1-4 ayetlerini okudu sonra şöyle devam etti Adam öldürmenin diyeti yüz devedir Bir göz için elli deve diyet vardır, bir el ve bir ayak için ayrı ayrı ellişer deve vardır, beyin zarına ulaşan yaralamalarda üçte bir diyet, kafa ve karın içerisine işleyen yaralamalarda üçte bir diyet vardır Kemikleri yerinden oynatan yaralamalarda diyet on beş devedir Her bir parmak için onar deve vardır Dişler için beşer deve diyet bedelidir Kemiğe ulaşan yaralamalarda ise beş deve diyet bedeli vardır ” (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir )
4774- Amr b Hazm (r a)’ın babasından rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlullah (s a v)’in, Amr b Hazm’a yazdığı mektupta diyetler hakkında şunlar yazılıydı: “Adam öldürmede diyet yüz devedir Burun tamamen kesilirse diyet bedeli yine yüz devedir Beyin zarına ulaşan yaralamalarda diyet bedeli üçte bir diyettir Kafayı ve karnı delen yaralamalarda yine diyet bedeli üçte birdir Bir el elli, bir göz elli, bir ayak elli devedir El, ayak parmaklarının her biri için on deve, bir diş için beş deve, kemiğe varan yaralamalarda da yine beş deve diyet gerekir ” (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir )
4775- Enes b Malik (r a)’ten rivâyete göre, bir bedevi Rasûlullah (s a v)’in kapısına geldi, kapının yarığından içeri baktı Rasûlullah (s a v) bunu görünce, adamın gözünü patlatmak için bir demir veya değnek araştırdı bunu fark eden adam kapıdan çekildi Rasûlullah (s a v) ona şöyle buyurdu: “Çekilmeseydin gözünü patlatacaktım ” (Buhârî, Diyat: 22; Dârimi, Diyet: 23)
4776- Sehl b Sa’d es Saidi (r a)’den rivâyete göre, bir adam Rasûlullah (s a v)’in kapısının deliğinden içeri baktı Rasûlullah (s a v)’in yanında da başını kaşımak için bulundurduğu “Midra” denilen sivri bir demir çubuk vardı Rasûlullah (s a v) adamı görünce şöyle buyurdu: “Eğer bana baktığını bilseydim bunu gözüne sokardım İçeri girmek için izin istemek gözün hoş olmayan haram şeyleri görmemesi içindir ” (Dârimi, Diyet: 23; Tirmizî, İstizan: 16)
46- DEVLET GÜCÜ DIŞINDA KISAS YAPARAK HAK ALINIR MI?
4777- Ebu Hüreyre (r a)’den rivâyete göre, Rasûlullah (s a v) şöyle buyurdu: “Bir kimse izni olmadan başka birinin evini gözetlerse, o da onun gözünü patlatırsa ne kısas ne de diyet gerekmez ” (Buhârî, Diyat: 14; Müslim, Adab: 9)
4778- Ebu Hüreyre (r a)’den rivâyete göre, Peygamber (s a v) şöyle buyurdu: “Bir kimse senden izinsiz seni gözetlerse, sen de taş atarak onun gözünü çıkarırsan sana bir şey lazım gelmez ” -başka bir rivâyette günah yoktur- şeklindedir (Buhârî, Diyat: 14; Müslim, Adab: 9)
4779- Ebu Said el Hudrî (r a)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Bir gün namaz kılıyordum Mervan’ın oğlu önümden geçmek istedi itekledim, çekilmeyince vurdum ağlayarak çekip gitti Durumu babası Mervan’a gidip haber verince Mervan, Ebu Said’e şöyle dedi: “Kardeşinin oğluna neden vurdun?” Ebu Said’te dedi ki: “Ona vurmadım şeytana vurdum Rasûlullah (s a v)’den işittim şöyle diyordu: “Biriniz namazda iken bir adam önünden geçmek isterse mümkün olduğu kadar onu engellesin ve geçirmesin, çekilmez de mutlaka geçmek isterse ona vursun çünkü o şeytandır ” (Ebû Davud, Salat: 108; İbn Mâce, İkametü’s Salat: 39)
47- NİSÂ 93 AYETİ OLAN: “HER KİM BİR MÜ’MİNİ BİLE BİLE ÖLDÜRÜRSE ONUN CEZASI İÇERSİNDE EBEDİ KALACAĞI CEHENNEMDİR” AYETİNİN YORUMU
4780- Said b Cübeyr (r a)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Abdurrahman b Ebza İbn Abbas’tan şu iki ayetin yorumunu öğrenmemi istedi; Nisâ 93 ayeti ki sordum bu ayetin hükmü kaldırılmamıştır dedi İkinci ayet Furkân sûresi 68 ayettir: “Ve onlar ki Allah’la beraber asla bir takım düzmece ilâhlara yalvarıp yakarmazlar ve hukuki bir gerekçe olmadıkça Allah’ın dokunulmaz kıldığı cana kıymazlar ” Bu ayet müşrikler hakkında nazil olmuştur (İbn Mâce, Diyet: 2; Tirmizî, Tefsirü’l Kur’an: 5)
4781- Said b Cübeyr (r a)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Küfeliler Nisâ 93 ayeti hakkında ihtilaf ettiler; İbn Abbas’a gidip sorunca, o şöyle dedi: “Bu ayet son inen ayetlerdendir Bu ayetin hükmünü hiçbir ayet kaldırmadı ” (İbn Mâce, Diyet: 2; Tirmizî, Tefsirü’l Kur’an: 5)
4782- Said b Cübeyr (r a)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: İbn Abbas’a: “Kim bir Mü’mini bile bile öldürürse onun için tevbe var mıdır?” diye sordum “Hayır” dedi Furkân sûresi 68 ve 70 ayetlerini okudum İbn Abbas şöyle dedi: “Bu ayet Mekke’de inen ayetlerdendir Medine’de inen Nisâ 93 ayeti onun hükmünü kaldırmıştır ” (İbn Mâce, Diyet: 2; Tirmizî, Tefsirü’l Kur’an: 5)
4783- Sâlim b Eb’il Ca’d (r a)’tan rivâyete göre, İbn Abbas’a: “Bir kimse bile bile bir Mü’mini öldürür ve tevbe edip iyi ameller işler ve doğru yola girerse durumu nedir?” diye soruldu İbn Abbas şöyle cevap verdi: “Nerede onun tevbesinin kabulü Peygamber (s a v)’den işittim şöyle diyordu: “Kıyamet günü maktül katili yaka paça tutup Allah’ın huzuruna getirecek ve Ey Rabbim! Sor buna beni niçin öldürdü?” diyecektir Sonra da İbn Abbas şöyle devam etti: “Vallahi Nisâ sûresi 93 ayet en son inen medeni ayetlerdendir ve bu ayetin hükmünü kaldıran başka bir ayette inmemiştir ” (İbn Mâce, Diyet: 2; Tirmizî, Tefsirü’l Kur’an: 5)
4784- Enes (r a)’ten rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlullah (s a v) şöyle buyurdu: “Büyük günahlardan bir kısmı şunlardır: Allah’a ortak koşmak, ana babaya isyan etmek, bile bile adam öldürmek ve yalancı şahitliği ” (Tirmizî, Büyü’: 3; Buhârî, Şehadat: 10)
4785- Abdullah b Amr (r a)’den rivâyete göre, Rasûlullah (s a v) şöyle buyurdu: “Büyük günahlar şunlardır: Allah’a ortak koşmak, anaya babaya isyan etmek, bile bile haksız yere adam öldürmek ve yalan yere yemin etmek ” (Tirmizî, Büyü’: 3; Buhârî, Şehadat: 10)
4786- İbn Abbas (r a)’ten rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlullah (s a v) şöyle buyurdu: “Kul, Mü’min olduğu halde zina etmez yine Mü’min olduğu halde içki içmez yine Mü’min olduğu halde hırsızlık yapmaz yine Mü’min olduğu halde adam öldürmez ” (Buhârî, Hudûd: 2)
|