Edeb Taci

Edeb Taci
EDEB TACI

Edep bir tac imiş Nur-u Hüda’dan
Giy ol tacı, emin ol her beladan

Mevlâna Celaleddin Rumî ks Hazretleri, Mesnevî’sinde şöyle diyor:

“Allah’tan edebe muvaffak olmayı dileyelim Edebi olmayan kimse Allah’ın lütfundan mahrumdur

Edebi olmayan yalnız kendine kötülük etmiş olmaz Belki bütün dünyayı ateşe vermiş olur

Nasıl mı? Şu misali dinle: Alışverişsiz, dedikodusuz ilâhi sofra gökten iniyordu


Musa as kavmi içinde birkaç kişi terbiyesizce, “hani sarmısak, mercimek?” dediler

Ondan sonra gökyüzünün sofrası, ekmeği kesildi Ekme, bel belleme, orak sallama kaldı

Sonra İsa as şefaat edince Hak, yemek sofrası ve tabaklarla ganimetler gönderdi

Yine küstahlar edebi terkederek sofradan yemek artığını aşırdılar

İsa bunlara yalvardı: “Bu devamlıdır, yeryüzünden kalkmaz

Bir ulu kişinin sofrası başında kötü zanna düşmek ve harislik etmek küfürdür” dedi

O rahmet kapısı, hırslarından dolayı bu görgüsüz dilencilerin yüzlerine kapandı

İşte, zekât verilmeyince yağmur bulutu gelmez, zinadan dolayı da etrafa nice musibet yayılır

İçine kasavetten, sıkıntıdan ne gelirse korkusuzluktan ve küstahlıktan gelir

Kim dost yolunda pervasızlık ederse, erlerin yolunu vurucudur; namert odur

Edepten dolayı bu felek nura gark olmuştur Yine edepten dolayı melekler masum ve tertemiz olmuşlardır

Bir melek olan Azazil de, yine küstahlık yüzünden kapıdan sürülmüştür”

Edep, nefsini tanıyıp haddini bilmektir

Edep, kul olduğunu anlayıp Yüce Mevlâ’ya yönelmektir

Edep, kibri kırıp tavazuya sarılmaktır

Edep, fani dünyayı tanıyıp boş davaları bırakmaktır

Edep, Cenab-ı Hakk’ın ve varlıkların haklarını güzel korumaktır

Edep, hayalı ve vefalı olmaktır

Edep, pişman olunacak şeyleri yapmamaktır

Kısaca edep, güzel ahlâktır

Güzel ahlâk ise, içiyle dışıyla doğru olmak ve bu doğruluk üzere yaşamaktır Buna denge ve istikamet denir

Dengeli olmak, devamlı aynı güzel hâli korumaktır Acı tatlı bütün hallerde istikametini bozmayan, dost ve düşmana karşı dürüstlükten ayrılmayan kimse dengeli insandır Denge, insandaki akıl seviyesini gösterir

Velilerden Seriy es-Sakatî ks der ki: “Edep, aklın tercümanıdır” Bunun manası şudur: Herkes aklı kadar edepli olur Edebi kıt, ahlâkı bozuk olana hakiki manada akıllı denmez