Prof. Dr. Sinsi
|
İlahi Dinlerde Örtünme :
İlahi Dinlerde Örtünme :
1 İlahi Dinlerde Örtünme :
Yahudilikte çıplaklık utanç vesilesi sayılmış, mahrem yerlerinin açılması kötü bir akibet ve ceza mahiyetinde gösterilmiştir Eski Ahit’te şöyle geçmektedir: “Rab dedi ki: ‘belirti ve ibret olsun diye kulum Yeşaya nasıl üç yıl çıplak ve yalınayak dolaştıysa Asur kralı da Mısır’a utanç olsun diye Mısırlı tutsaklarla Kuşlu sürgünleri genç yaşlı demeden çıplak ve yalınayak mahrem yerleri açık yürütecek” [url=http://www mumine com/#_ftn1] “Ey Babil erden kız, in aşağı Ey Kildani kızı tahtın yok artık yere otur Bundan böyle nazik narin demeyecekler sana Bir çift değirmen taşı al da un öğüt Çıkar peçeni, kaldır eteğini, baldırını aç, ırmaklardan geç Çıplaklığın sergilenecek, mahrem yerlerin görünecek Öç alacağım, kimseyi esirgemeyeceğim” [url=http://www mumine com/#_ftn2]
Yahudi kadınların yüzlerinin bir kısmını örten peçe, baş kısmını örten sargı, tülbent ve pelerin kullandıkları anlaşılmaktadır “Yeşaya” bölümünde şöyle denilir: “Rab şöyle diyor: Siyon kızları kibirlidir, burunları bir karış havada, göz kırparak geziyor, ayaklarındaki halhalları şıngırdatarak kırıtıyorlar Bu yüzden onların başlarında yaralar çıkaracağım, mahrem yerlerini açacağım O gün Rab güzel halhalları, alın çatkılarını, hilalleri, küpeleri, bilezikleri, peçeleri, başlıkları, ayak zincirlerini, kuşakları, koku şişelerini, muskaları, yüzükleri, burun halkalarını, bayramlık giysileri, pelerinleri, şalları, keseleri, el aynalarını, keten giysileri, baş sargılarını, tülbentleri ortadan kaldıracak” [url=http://www mumine com/#_ftn3]
Yahudilikte ibadet esnasında erkeklerin başlarını örtmeleri gerekir Kadınlar da cemaate iştirak ettiklerinde başlarını örterler Ayrıca müslümanların giydiği ihrama benzer bir kıyafet ve ihram uygulamaları da mevcuttur [url=http://www mumine com/#_ftn4]
Hz Musa zamanında yahudilerin birbirlerine karşı avret yerleri açık olarak yıkandıkları, bununla beraber Hz Musa’nın avretini gizlediği ve ayrı bir yerde yıkandığı hadisi şerif’te beyan edilmektedir [url=http://www mumine com/#_ftn5]
Hıristiyanlıkta da çıplaklık ayıp kabul edilmiş ve bu ayıbın örtülmesi kutsal emir olarak açıklanmıştır ‘Esinleme’ de şöyle denilmektedir: “Tanrı yaratılışının öz kaynağı şöyle diyor:  Çıplaklığın ayıbını örtesin diye beyaz giysiler satın almanı salık veriyorum” [url=http://www mumine com/#_ftn6]
Yine Hıristiyanlıkta Kadının başını açması ayıp karşılanmıştır İncil’de Pavlus’un mektuplarında şu ifadeler kullanılmıştır: “Başı örtülü olarak dua eden her erkek, başını küçük düşürür Ama başını örtmeden ya da peygamberlik eden her kadın başını küçük düşürür”, “Eğer kadın örtünmüyorsa, saçını kestirsin Ama kadının saçını kestirmesi ya da traş etmesi ayıpsa, başını örtsün” [url=http://www mumine com/#_ftn7]
Hristiyanların da özel hac kıyafetleri vardır Geniş kenarlı bir şapka ile yukarıdan düğmeli olarak giyinilen bu kıyafetin rengi genellikle kahverengi ve gridir [url=http://www mumine com/#_ftn8]
İran, Bizans ve Hint medeniyetlerinde başörtüsünün yaygın bir uygulama olduğu bunlara ait dinsel ve tarihsel metinlerden anlaşılmaktadır [url=http://www mumine com/#_ftn9]
Kadınların başlarını örtme uygulaması Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslamiyet ilahi dinlerinin metinlerinde ve geleneklerinde farklı anlamlar atfedilerek sürdürüldüğünü[url=http://www mumine com/#_ftn10] kaydeden Mehmet Görmez, bazı kötü kadınların asil görünmek amacıyla başörtüsü ve peçe kullandığı tarihsel gerçeğinden hareketle Yahudi geleneğinde başörtüsünün asalet ve üst statü ifadesi olduğu[url=http://www mumine com/#_ftn11] yorumunu yapmakta ise de, bu yönde kesin bir yargıya varmak doğru görünmemektedir Zira söz konusu edilen asaletin temelde dine ve takvaya dayandığı,[url=http://www mumine com/#_ftn12] ancak daha sonra statü farkı olarak yürürlükte kaldığı yorumu uzak değildir Ayrıca yazarın başka bir yerde, “Önceleri iffet, pagan kültüre tepki ve evlilik alameti olarak görülen başörtüsü, zamanla statü farkını ifade eder hale gelmiştir”[url=http://www mumine com/#_ftn13] şeklindeki tespiti, ikinci anlayışı doğrulamaktadır
[url=http://www mumine com/#_ftnref1] Kutsal Kitap- Tevrat, “Mısır ve Kuşun Başına Gelenler”, Yeşaya - 20, s 865
[url=http://www mumine com/#_ftnref2] Kutsal Kitap- Tevrat, “Babil’in Düşüşü”, Yeşaya - 47, s
[url=http://www mumine com/#_ftnref3] Kutsal Kitap -Tevrat, Yeruşalim Kadınlarının Başına Gelenler”, Yeşaya - 3, s 846
[url=http://www mumine com/#_ftnref4] Ali Osman Ateş, İslam’a Göre Cahiliye ve Ehl-i Kitap Örf ve Adetleri, Beyan Yayınları, İstanbul 1996, s 135 - 138
[url=http://www mumine com/#_ftnref5] Buhari, Gusl, I, 507, nu:278 ; Müslim, Fedail, XV, 183, nu:2371
[url=http://www mumine com/#_ftnref6] İncil, Tanrıda Yuhanna’ya Gelen Esinleme, III Bölüm, “Laodikya’daki topluluğa”, s 551
[url=http://www mumine com/#_ftnref7] İncil, Pavlus’un Korintliler’e Birinci Mektubu, II Bölüm, “Baş örtme konusu”, s 369
[url=http://www mumine com/#_ftnref8] A Osman Ateş, a g e , s 135
[url=http://www mumine com/#_ftnref9] Görmez, a g m , s 19
[url=http://www mumine com/#_ftnref10] Mehmet Görmez, “İlahi Dinlere Göre Başörtüsü”, İslamiyat - Araştırma Dergisi, (“Örtünme” özel sayısı), c IV, sayı:4, Ankara 2001, s 33
[url=http://www mumine com/#_ftnref11] Görmez, a g m , s 22
[url=http://www mumine com/#_ftnref12] Es’ad Sahmerani, el-Mer’etü fi’t-tarihi ve’ş-şeria, Darü’n-nefais, Beyrut 1989, s 195
[url=http://www mumine com/#_ftnref13] Görmez, a g m , s 33
|