Epidural Anestezi Nedir? Nasıl Yapılır?

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-27-2012

Epidural anestezi nedir? Nasıl yapılır?

Epidural anestezinin ne olduğu, nasıl yapıldığı, hangi şartlarda ve ortamlarda yapıldığıyla alakalı merak ettiğiniz tüm bilgilere bu yazımızdan ulaşabilirsiniz

Hepinize sağlıklı bir yaşam dileriz

Epidural anestezi nedir? Kimler epidural anestezi ile doğum yapabilir?
Son dönemlerde sıklıkla tercih edilen epidural anestezi vücudun belirli bir bölgesindeki ağrı iletimini durduran bölgesel ya da lokal anestezi türlerinden birisidir

Anestezi uzmanı bir doktor tarafından uygulanır

Doğum ağrısını kontrol altına almanın en etkili yöntemi olmakla birlikte sadece bu amaçla kullanılmaz

Sezaryen başta olmak üzere bel seviyesi altında yapılan pekçok ana cerrahi girişim epidural anestezi eşliğinde yapılabilir

Omuriliği çevreleyen ve dura adı verilen zarın etrafına lokal anestezik madde verilerek ağrı uyarılarının beyine ulaşması engellenir

Eğer bu bölgedeki motor işlevi sağlayan sinirler de etkilenirse tam bir anestezi meydana gelir ve uygulama yapılan bölgenin altında kalan kısımda his ile birlikte hareket kabiliyeti de ortadan kalkar

Kişi bu durumda bacaklarını ne hissedebilir ne de oynatabilir

Bu sezaryen ameliyatlarında uygunanan epidural anestezidir

Oysa doğumda amaç sadece ağrıyı gidermek olduğundan epidural aralığa daha az dozlarda lokal anestezik ile birlikte güçlü ağrı kesiciler de verilir

Bu sayede motor kayıp olmayacağından anne adayı ağrı duymadığı halde dokunmaları hissedebilir ve bacaklarını oynatabilir

Lokal anestezik miktarı çok düşük tutularak anne adayının doğum eylemi sırasında yürüyebilmesi dahi sağlanabilir

Sipinal anestezi nedir?
Anestezik ve ağrı kesici maddelerin dura zarının çevresine değil de zarı geçtikten sonra omuriliği çevreleyen sipinal sıvının içine verilmesidir

Epidural anestezinin etkisi yaklaşık 15-20 dakika içinde başlar ve uzun süre devem edebilir

Oysa sipinal anestezi hemen etki eder ancak etkisi daha kısa sürelidir

Bu nedenle sezaryen ameliyatarından önce hem epidural hem de sipinal anestezi bir arada yapılır buna kombi ya da kombine anestezi adı verilir

Epidural anestezi ne zaman ve nasıl yapılır?
Vajinal doğumda rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra ya da rahim açıklığı 4 santimetreye ulaştığında epidural anestezi yapılabilir

Kasılmalar düzensiz ise ya da erken dönemde takıldığında kasılmaların durmasına neden olabileceğinden bu konuya dikkat edilmelidir

Anne adayı yan yatar ya da oturur pozisyondayken kateterin takılacağı alan antiseptik solüsyonlar ile temizlendikten sonra steril örtüler ile örtülür

Kateter bel bölgesindeki omurgaların arasından girilerek yerleştirilir

Önce bu bölgedeki cildi uyuşturmak için lokal anestezi yapılır

Ardından ince bir iğne ile iki omurga arasından geçilerek epidural zara ulaşılır

Eğer sipinal anestezi de uygulanacaksa çok ince biriğne ile bu zar da geçilerek subaraknoid boşluğa girilir ve beyin omurilik sıvısının geldiği gözlendikten sonra ilaç verilir

Epiduralde ise iğnenin arkasından çok ince bir kateter (boru, tüp) girilerek uygun mesafeye kadar itilir ve bu kateter dura zarı çevresindeki epidural aralığa yerleştirilir

Daha sonra iğne çıkartılır ve kateterin dışarıda kalan ucu flasterler ile hastanın sırtı boyunca sabitlenir

Dışarıda kalan uçtan enjektör yardımıyla ilaç verilebileceği gibi sürekli belirli dozda ilaç pompalayan otomatik cihazlar da kullanılabilir

Kateter yerleştirildikten sonra ilk önce az miktarda ilaç test dozu olarak verilir

Burada amaç olası bir alerjik ya da aşırı reaksiyonun olup olmayacağını gözlemektir

Bu tür bir reaksiyonun olmadığı gözlendikten sonra tedavi dozu verilir

Vajinal doğumlarda genelde sipinal anestezi uygulanmaz

Bu nedenle kateter yerleştirilip tedavi dozu verildikten 15-20 dakika sonra anne adayı kasılmaları hissetmesine rağmen ağrı duymamaya başlar

Doğum uzadığında ve ilacın etkisi azalıp hasta ağrı duymaya başladığında ek dozlar verilir

Bu şekilde doğum gerçekleştirildikten sonra epizyotomi de ek bir anesteziye gerek kalmadan kolaylıkla dikilebilir

Vajinal doğumu takiben hemen, sezaryeni takiben ise 24 saat sonra kateter çıkartılarak uygulmaya son verilir

Kateterin çıkartılması sırasında hasta hiçbir rahatsızlık duymaz

Epidural kateter takılması hasta açısından kolay tolere edilebilir, acısız ve rahat bir uygulamadır

Kateterin epidural boşluğu girdiği anda bacakta elektrik çarpmasına benzer bir his oluşması dışında hastaya ratahsızlık vermez

Epidural anestezi uygulamasında en önemli nokta işlemi yapan anestezi uzmanının tecrübesidir

Epidural anestezinin avantajları nelerdir?

Doğum ağrılarının giderilmesinde en etkili yoldur
Genel anesteziye göre komplikasyon riski daha az olduğundan tercih edilmelidir

Annenin bilinci açık olduğu için sezaryen sırasında doğuma katılabilir, ameliyat devam ederken bebeğini kucağına alabilir

Uygun zamanda takıldığında normal doğumun ilerlemesini hızlandırır
Epidural anestezinin komplikasyonları ve yan etkileri nelerdir?
Epidural anestezide risk zannedilenin aksine deneyimli uzmanlar tarafından yapıldığında son derece azdır

En sık görülen yan etki ani tansiyon düşmesidir

Omurilik içinde ağrı ve motor iletimi sağlayan sinirler dışında istemsiz çalışan kasların fonksiyonlarını kontrol eden sinir lifleri de bulunur

Bu liflerin etkilenmesi durumunda kan damarlarında gevşeme ve genişleme meydana gelerek tansiyon düşüklüğü ortaya çıkabilir

Bu ani tansiyon düşmesinin önüne geçmek için işlemden hemen önce damar yolundan yaklaşık 1 litre sıvı hızlı bir şekilde verilerek damar yolunun dolması sağlanırsa sorun yaşanmaz

Anestezinin yetersiz olması ya da tek taraflı olması

Bu gibi durumlarda kateterin çıkartılarak yeniden takılması gerekebilir

Dura zarının yırtılıp sıvının dışarı kaçmasına bağlı olarak görülebilen başağrısı

Nadir olarak görülen bu durumda işlemden sonra 1-3 gün içinde şiddetli başağrıları yaşanabilir

Ağrılar dayanılmaz olur ise epidural kateterin yerleştirildiği alana pıhtı yaması yapılabilir

Kullanılan ilaçlara bağlı olarak hafif alerjik bir reaksiyon gelişebilir ve hastada yaygın kaşıntı ortaya çıkabilir

Anne adayı etkili bir şekilde ıkınamaz ise doğumun ikinci evresi uzayabilir ve vakum ya da forseps uygulanması gerekebilir

Nadiren işlem sonrası idrar yapmada geçici zorluk görülebilir

Çok nadir olarak enfeksiyon gelişebilir

Felç çok çok nadiren görülen bir komplikasyondur

Kimlerde epidural anestezi uygulanmaz?

Kanana bozukluğu olması
Antikoagülan tedavi alınması
Uygulama bölgesinde enfeksiyon varlığı
Trombosit düşüklüğü saptanması
Anne adayının uygulamayı reddetmesi durumlarında epidural anestezi uygulanmaz

Epidural anestezi hem vajinal hem de sezaryen ile doğumların son derece konforlu ve keyifli geçmesini sağlayan, 25 yıldır yaygın bir şekilde güvenle uygulanan modern bir tıbbi yaklaşımdır

Her anne adayı bu uygulamadan yararlanması için teşvik edilmelidir

07-27-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Epidural Anestezi Nedir? Nasıl Yapılır? Epidural anestezi nedir? Nasıl yapılır? Epidural anestezinin ne olduğu, nasıl yapıldığı, hangi şartlarda ve ortamlarda yapıldığıyla alakalı merak ettiğiniz tüm bilgilere bu yazımızdan ulaşabilirsiniz Hepinize sağlıklı bir yaşam dileriz Epidural anestezi nedir? Kimler epidural anestezi ile doğum yapabilir? Son dönemlerde sıklıkla tercih edilen epidural anestezi vücudun belirli bir bölgesindeki ağrı iletimini durduran bölgesel ya da lokal anestezi türlerinden birisidir Anestezi uzmanı bir doktor tarafından uygulanır Doğum ağrısını kontrol altına almanın en etkili yöntemi olmakla birlikte sadece bu amaçla kullanılmaz Sezaryen başta olmak üzere bel seviyesi altında yapılan pekçok ana cerrahi girişim epidural anestezi eşliğinde yapılabilir Omuriliği çevreleyen ve dura adı verilen zarın etrafına lokal anestezik madde verilerek ağrı uyarılarının beyine ulaşması engellenir Eğer bu bölgedeki motor işlevi sağlayan sinirler de etkilenirse tam bir anestezi meydana gelir ve uygulama yapılan bölgenin altında kalan kısımda his ile birlikte hareket kabiliyeti de ortadan kalkar Kişi bu durumda bacaklarını ne hissedebilir ne de oynatabilir Bu sezaryen ameliyatlarında uygunanan epidural anestezidir Oysa doğumda amaç sadece ağrıyı gidermek olduğundan epidural aralığa daha az dozlarda lokal anestezik ile birlikte güçlü ağrı kesiciler de verilir Bu sayede motor kayıp olmayacağından anne adayı ağrı duymadığı halde dokunmaları hissedebilir ve bacaklarını oynatabilir Lokal anestezik miktarı çok düşük tutularak anne adayının doğum eylemi sırasında yürüyebilmesi dahi sağlanabilir Sipinal anestezi nedir? Anestezik ve ağrı kesici maddelerin dura zarının çevresine değil de zarı geçtikten sonra omuriliği çevreleyen sipinal sıvının içine verilmesidir Epidural anestezinin etkisi yaklaşık 15-20 dakika içinde başlar ve uzun süre devem edebilir Oysa sipinal anestezi hemen etki eder ancak etkisi daha kısa sürelidir Bu nedenle sezaryen ameliyatarından önce hem epidural hem de sipinal anestezi bir arada yapılır buna kombi ya da kombine anestezi adı verilir Epidural anestezi ne zaman ve nasıl yapılır? Vajinal doğumda rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra ya da rahim açıklığı 4 santimetreye ulaştığında epidural anestezi yapılabilir Kasılmalar düzensiz ise ya da erken dönemde takıldığında kasılmaların durmasına neden olabileceğinden bu konuya dikkat edilmelidir Anne adayı yan yatar ya da oturur pozisyondayken kateterin takılacağı alan antiseptik solüsyonlar ile temizlendikten sonra steril örtüler ile örtülür Kateter bel bölgesindeki omurgaların arasından girilerek yerleştirilir Önce bu bölgedeki cildi uyuşturmak için lokal anestezi yapılır Ardından ince bir iğne ile iki omurga arasından geçilerek epidural zara ulaşılır Eğer sipinal anestezi de uygulanacaksa çok ince biriğne ile bu zar da geçilerek subaraknoid boşluğa girilir ve beyin omurilik sıvısının geldiği gözlendikten sonra ilaç verilirEpiduralde ise iğnenin arkasından çok ince bir kateter (boru, tüp) girilerek uygun mesafeye kadar itilir ve bu kateter dura zarı çevresindeki epidural aralığa yerleştirilir Daha sonra iğne çıkartılır ve kateterin dışarıda kalan ucu flasterler ile hastanın sırtı boyunca sabitlenir Dışarıda kalan uçtan enjektör yardımıyla ilaç verilebileceği gibi sürekli belirli dozda ilaç pompalayan otomatik cihazlar da kullanılabilir Kateter yerleştirildikten sonra ilk önce az miktarda ilaç test dozu olarak verilir Burada amaç olası bir alerjik ya da aşırı reaksiyonun olup olmayacağını gözlemektir Bu tür bir reaksiyonun olmadığı gözlendikten sonra tedavi dozu verilir Vajinal doğumlarda genelde sipinal anestezi uygulanmaz Bu nedenle kateter yerleştirilip tedavi dozu verildikten 15-20 dakika sonra anne adayı kasılmaları hissetmesine rağmen ağrı duymamaya başlar Doğum uzadığında ve ilacın etkisi azalıp hasta ağrı duymaya başladığında ek dozlar verilir Bu şekilde doğum gerçekleştirildikten sonra epizyotomi de ek bir anesteziye gerek kalmadan kolaylıkla dikilebilir Vajinal doğumu takiben hemen, sezaryeni takiben ise 24 saat sonra kateter çıkartılarak uygulmaya son verilir Kateterin çıkartılması sırasında hasta hiçbir rahatsızlık duymaz Epidural kateter takılması hasta açısından kolay tolere edilebilir, acısız ve rahat bir uygulamadır Kateterin epidural boşluğu girdiği anda bacakta elektrik çarpmasına benzer bir his oluşması dışında hastaya ratahsızlık vermez Epidural anestezi uygulamasında en önemli nokta işlemi yapan anestezi uzmanının tecrübesidir Epidural anestezinin avantajları nelerdir? Doğum ağrılarının giderilmesinde en etkili yoldur Genel anesteziye göre komplikasyon riski daha az olduğundan tercih edilmelidir Annenin bilinci açık olduğu için sezaryen sırasında doğuma katılabilir, ameliyat devam ederken bebeğini kucağına alabilir Uygun zamanda takıldığında normal doğumun ilerlemesini hızlandırır Epidural anestezinin komplikasyonları ve yan etkileri nelerdir? Epidural anestezide risk zannedilenin aksine deneyimli uzmanlar tarafından yapıldığında son derece azdır En sık görülen yan etki ani tansiyon düşmesidir Omurilik içinde ağrı ve motor iletimi sağlayan sinirler dışında istemsiz çalışan kasların fonksiyonlarını kontrol eden sinir lifleri de bulunur Bu liflerin etkilenmesi durumunda kan damarlarında gevşeme ve genişleme meydana gelerek tansiyon düşüklüğü ortaya çıkabilir Bu ani tansiyon düşmesinin önüne geçmek için işlemden hemen önce damar yolundan yaklaşık 1 litre sıvı hızlı bir şekilde verilerek damar yolunun dolması sağlanırsa sorun yaşanmaz Anestezinin yetersiz olması ya da tek taraflı olması Bu gibi durumlarda kateterin çıkartılarak yeniden takılması gerekebilir Dura zarının yırtılıp sıvının dışarı kaçmasına bağlı olarak görülebilen başağrısı Nadir olarak görülen bu durumda işlemden sonra 1-3 gün içinde şiddetli başağrıları yaşanabilir Ağrılar dayanılmaz olur ise epidural kateterin yerleştirildiği alana pıhtı yaması yapılabilir Kullanılan ilaçlara bağlı olarak hafif alerjik bir reaksiyon gelişebilir ve hastada yaygın kaşıntı ortaya çıkabilir Anne adayı etkili bir şekilde ıkınamaz ise doğumun ikinci evresi uzayabilir ve vakum ya da forseps uygulanması gerekebilir Nadiren işlem sonrası idrar yapmada geçici zorluk görülebilir Çok nadir olarak enfeksiyon gelişebilir Felç çok çok nadiren görülen bir komplikasyondur Kimlerde epidural anestezi uygulanmaz? Kanana bozukluğu olması Antikoagülan tedavi alınması Uygulama bölgesinde enfeksiyon varlığı Trombosit düşüklüğü saptanması Anne adayının uygulamayı reddetmesi durumlarında epidural anestezi uygulanmaz Epidural anestezi hem vajinal hem de sezaryen ile doğumların son derece konforlu ve keyifli geçmesini sağlayan, 25 yıldır yaygın bir şekilde güvenle uygulanan modern bir tıbbi yaklaşımdır Her anne adayı bu uygulamadan yararlanması için teşvik edilmelidir