Meyvelerin Aşı Zamanı

Meyvelerin Aşı Zamanı-Aşılama Nedir?-Neden Aşılama Yaparız?-Kaç Çeşit Aşı Vardır?-Göz Aşısı Nedir?-Göz Aşısı Metotları Nelerdir?-Kalem Aşısı Nedir?-Kalem Aşısı Metodları

Aşılama Nedir?

Aşılama, iki bitki parçasını bir bitkiymiş gibi kaynaşacak ve büyümelerine devam edecek şekilde birleştirme tekniğidir

Yeni bitkinin üst kısmını meydana getirecek aşı kısmına kalem veya tek göz ihtiva ederse aşı gözü, alt kısmını ve kökünü meydana getiren kısmına anaç adı verilir




Şekil 1 Aşı Malzemeleri

Neden Aşılama Yaparız?

Tür ve çeşidin ismine doğru fidan üretimi,

Başka ve kolay metodlarla çoğaltılamayan çeşitlerin ortadan kalkmasına engel olmak,

Büyük ağaçların çeşitlerini değiştirmek,

Islah çalışmalarında belirli özellikleri için seçilen çöğürlerin büyümelerini çabuklaştırmak,

Ağaçların zarar gören kısımlarının tamiri,

Virüs hastalıklarının incelenmesi için aşı yapılır

Bazı anaçların özelliklerinden (Bodur anaçlar gibi) yararlanmak için ancak üzerine iyi bir çeşit aşılayarak yararlanabiliriz




Şekil 2 Yarma kalem aşısının yapılışı (a)




Şekil 3 Yarma kalem aşısının yapılışı (b)




Şekil 4 Yarma kalem aşısının yapılışı (c)




Şekil 5 Yarma kalem aşısının yapılışı (d)

Kaç Çeşit Aşı Vardır?

1 Göz aşıları,

2 Kalem aşıları

Göz Aşısı Nedir?

Altında odun dokusu bulunan veya bulunmayan küçük bir kabuk parçası ile bunun üzerindeki tek bir göz ile yapılan aşılara göz aşısı denir Sadece yongalı göz aşısı metodunda,kabuk parçasının altında odun dokusu bulunur

Göz Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Bitkinin kabuk verme zamanı kullanılacak göz aşısı metodunu tayin eder




Şekil 5 Yarma kalem aşısının yapılışı (d)

Kaç Çeşit Aşı Vardır?
1 Göz aşıları,
2 Kalem aşıları

Göz Aşısı Nedir?

Altında odun dokusu bulunan veya bulunmayan küçük bir kabuk parçası ile bunun üzerindeki tek bir göz ile yapılan aşılara göz aşısı denir Sadece yongalı göz aşısı metodunda,kabuk parçasının altında odun dokusu bulunur

Göz Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Bitkinin kabuk verme zamanı kullanılacak göz aşısı metodunu tayin eder Zamanlara göre göz aşısı;
a) Sonbahar göz aşısı (durgun göz aşısı),
b) İlkbahar göz aşısı (erken sürgün göz aşısı), c) Haziran (geç sürgün) aşısı

Göz Aşısı Metotları Nelerdir?

T Aşısı (Kalkan Aşısı): 6 mm-2,5 cm çapındaki anaçlara büyüme devresinde uygulanır Topraktan 5-25 cm yükseklikte yapılır Anaç T şeklinde kesilir Göz kalkan şeklinde odunlu veya odunsuz olarak kesilir Anaçta açılan T içerisine yerleştirilir Hava almayacak şekilde bağlanır Macunlanmaya gerek yoktur Aşı bağı 15 gün sonra kesilir

Ters T Aşısı: Yağmurlu bölgelerde yağmur sularının açılan T içerisine girmemesi ve enfeksiyon meydana gelmemesi için ters T aşısı yapılır

Yama Göz Aşısı: Dikdörtgen şeklinde bir kabuk parçasının anaçtan kesilip çıkarılması ve bunun yerine üzerinde bir göz bulunan ve çoğaltılacak çeşitten alınan aynı büyüklük ve şekildeki bir kabuk parçasının anaç üzerine yerleştirilmesidir Genellikle T göz aşısının başarısız olduğu tür ve çeşitlerde uygulanır Bu aşıda başarılı olmak için gece ve gündüz ısı farkının az olduğu dönemler seçilmelidir Aşı çabuk yapılıp, çabuk bağlanmalıdır




Şekil 6 Yama aşısı




Şekil 7 Göz aşısı

Flüt Göz Aşısı: Bu aşı esas olarak yama göz aşısına benzer Ondan farkı anaçtan çıkarılan kabuk parçasının gövdeyi hemen tamamen kuşatacak şekilde büyük alınmasıdır
Yongalı Göz Aşısı: Bu aşı metodu ilkbaharda büyümebaşlamadan önce veya yaz aylarında su noksanlığı veya başka bir sebeple büyümenin durduğu hallerde kabuğun odundan kolayca ayrılamadığı zamanlarda yapılır En önemli nokta anaçta açılan T’ye yongalı gözün çok iyi yerleştirilmesi ve çok iyi bağlanmasıdır

Kalem Aşısı Nedir?

Taze kesilmiş anaçla taze kesilmiş kalemin kombiyum bölgelerinin üstüne gelecek şekilde sıkıca temas ettirilerek anaç ile kalem arasında bir bağlantı kurulması ile yeni bir bitki meydana gelir Bu tür aşılara kalem aşısı adı verilir Kalem aşıları ilkbaharda yapılır

Kalem Aşısı Metodları

Dilcikli aşı (Ingiliz aşısı)

Gaga aşısı

Çoban aşısı

Yarma aşı

Köprü aşı

Kenar aşı

Kakma aşı

Kemer aşısı

Dilcikli Aşı: 6 mm ile 12 cm çapında küçük anaçların aşılanmasında kullanılır Bu aşının yapılabilmesi için anacın ve kalemin aynı kalınlıkta olması gerekmektedir Bu aşıda kalemde ve anaçta aksi yönlerde olmak üzere 25-6 cm uzunluğunda pürüzsüz bir kesim yapılır Bu kesitin üzerinden birer dilcik kesilir ve bundan sonra anaç kalemin dilleri birbirinin içine sokulur, macunlanır, sarılır ve bağlanır Kenar Aşı (Yan Aşı): Birçok çeşidi vardır Esası kalemin kendinden kalın anacın yan kısmına yerleştirilmesidir