Ful, Arap Yasemini (Jasminum Sambac)

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-26-2012

Ful, Arap Yasemini (Jasminum sambac" Grand duke of Tuscany" )

Güzel kokulu çiçeği olan Ful egzotik ve tropik, herdem yeşil, sarılıcı ya da çalı formlu olabilen çok yıllık bir bitkidir

İklim isteği: Akdeniz ve Ege şartlarında dış mekanda, diğer bölgelerde kaplı fidan olarak kışın içeriye almak suretiyle yetiştirilebilir

Akdeniz ve Ege'de de sert kışlardan korumak gerekir

Soğukta yaprak dökebilir

Güneş isteği: Güneş ve hafif gölge yerleri sever

Çiçek özelliği: Çiçeği yalın kat ya da katmerli olabilir

Haziran ayında çiçeklenme başlar

Toprak isteği: Bol humuslu, yaprak çürüntülü, süzek toprak ister

Su isteği: İlkbahar ve yaz bol sulanır

Çoğaltılması: Yaz sonuna doğru alınacak yarı odunsu çeliklerle üretilir

Çelik alırken izlenecek yol:

- keskin makas ile tepeden 10-15 cm kesilir,

- çelikler aspirinli suya batırıp 8-10 sn kadar tutulur,

- perlit, kum veya dezenfekte edilmiş torf içinde köklendirilir,

- Oksijenli sulu solüsyonla da sulanır

Taze sürgünlerde ökçeli çelikleme yöntemi (bakınız çizim) uygulanır

Ful çelikleri uzun zaman alsa da doğrudan su içinde de köklenebilir

Budama : Katmerli çiçekliler daha çalı görünümlüdürler

Bunlarda zayıf ve uzayıp giden bir sürgün yerine kalın, çok dallı, dolgu formlu bir bitki tercih edilir

Bunun için de çalı tipindeki bitkilere genelde yapıldığı gibi uçtaki büyüme noktası köklendirilecek çelik olarak alınır

Çiçeği yalın kat olanlar sarmaşık formlu büyürler ve sardırılabilir

Gübreleme: NPK 20-20-20 gübre 1 lt suya 1 çay kaşığı ölçüde 15 günde bir verilir

İlaçlama: Gerektiğinde arap sabunlu bit ilacı tarifi haftada bir uygulanır

İlaçlama yaparken gonca bir kağıt külah ile örtülür ki ilaç goncalarda leke yapmasın

Yararları: Ful çiçeklerinden parfüm sanayisinde faydalanılır

Ayrıca uzak doğuda yasemin çayı fulden yapılır ve yeşil çayların aromalandırılmasında kullanılır

Çiçeklerinden elde edilen yağın aromaterapide de yeri vardır

Hakkında söylenenler:

- Ful en güzel tenekede yetişir

- Ful çiçeği koklanırken burun değdirilirse kararır

- Tohumları alınmış domates ve kabak toprağı için yararlıdır

- Ful çiçekleri en güzel domateste sergilenir

Çiçek açınca çiçek sapının elverdiği ölçüde kesilir ve olgun bir domatese saplanır

Tabakta domatese saplı duran ful vazo ömrünü orada tamamlarken hem ortamı güzel kokutur, hem de kırmızıya saplanmış top top beyaz çiçekleri ile ilgi çeker

Oleaceae familyasının bu muhteşem kokulu çiçeğini eskiden bilmeyen yoktu

Ama şehirli yeni kuşaklar fazla tanımıyor

Oysa kasaba ve köylerde hala tenekelerde ful yetiştiren meraklı kişiler var

Filipinlerin ulusal çiçeği olan Ful egzotik ve tropik bir herdem yeşil çalı

Ancak soğukta yaprak döküyor

Akdeniz ve Ege şartlarında dış mekanda, diğer bölgelerimizde ise kaplı fidan olarak kışın içeriye almak suretiyle yetiştirilebilir

Akdeniz ve Ege'de de sert kışlardan korumak gerekir

Bizde katmerli türleri bilinir

Haziran ayında çiçeklenmeye başlar

Güneş ve hafif gölge yerleri sever

Bol humuslu, yaprak çürüntülü,süzek toprakları severler

İlkbaharda ve yazın bol sulanır

Yaz sonuna doğru alınacak yarı odunsu çeliklerle üretilir

Ful çiçeklerinden parfüm sanayisinde faydalanılır

Ayrıca uzak doğuda yasemin çayı fulden yapılır ve yeşil çayların aromalandırılmasında kullanılır

Çiçeklerinden elde edilen yağın aromaterapide yeri vardır

Yaşlılar fulun en güzel tenekede yetiştiğini söylerler

Tecrübeye saygım sonsuz ben de yere ful dikeceksem hep tenekeli diktim, sadece dibini aldım ,yanlarını da açtım

Bir de ful çiçeğini koklarken burnunuzu değirmeyeceksiniz, kararır

Sonra domateste pek güzel yaşar

Nasıl mı?

Rahmetli ninem (anneannemin annesi) ful açınca onu çiçek sapının elverdiği ölçüde keser ve olgun bir domatese saplardı

Tabakta domatese saplı duran ful hem vazo ömrünü orada tamamlar, hem salonu misler gibi kokutur, hem de kırmızıya saplamış top top beyaz çiçeklerin enteresan sunumu olurudu

Rahmetli anneannem bahçedeki ilk ful açınca onu domatese saplar ve felç geçirdiği için artık çiçeklerle uğraşamayan komşumuza hediye gönderirdi

Anneannemin vefatından sonra komşumuz artık "bana kim ful gönderecek "diye ağlamıştı

Fulu annem yolluyor şimdi

Bizim mum çiçeği kardeşliği gibi gizli bir ful kardeşliği mevcut aralarında

Nineme neden fulu domatese koyuyorsun dediğimde annem öyle yapardı demişti

Hesapladım, bu durumda biz 5 kuşaktır fulu domatese koyuyoruz, öncesi var mı bilmem

Ama müşterilerime ful önerdiğimde, "eski moda onlar Mine Hanım, şöyle yeni değişik bir şeyler alalım" derlerse içim acıyor veya "adını duydum ama çiçeği hiç bilmiyorum "diyenler de çok

Fidanlıklara girdiğinizde 500 tane gülü, taflanı, kartopunu birarada görebilirsiniz 5 ful rica edeceğim deyin çoğunda yoktur

Kısaca, birer ful edinelim mi?

07-26-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ful, Arap Yasemini (Jasminum Sambac) Ful, Arap Yasemini (Jasminum sambac" Grand duke of Tuscany" ) Güzel kokulu çiçeği olan Ful egzotik ve tropik, herdem yeşil, sarılıcı ya da çalı formlu olabilen çok yıllık bir bitkidir İklim isteği: Akdeniz ve Ege şartlarında dış mekanda, diğer bölgelerde kaplı fidan olarak kışın içeriye almak suretiyle yetiştirilebilir Akdeniz ve Ege'de de sert kışlardan korumak gerekir Soğukta yaprak dökebilir Güneş isteği: Güneş ve hafif gölge yerleri sever Çiçek özelliği: Çiçeği yalın kat ya da katmerli olabilir Haziran ayında çiçeklenme başlar Toprak isteği: Bol humuslu, yaprak çürüntülü, süzek toprak ister Su isteği: İlkbahar ve yaz bol sulanır Çoğaltılması: Yaz sonuna doğru alınacak yarı odunsu çeliklerle üretilir Çelik alırken izlenecek yol: - keskin makas ile tepeden 10-15 cm kesilir, - çelikler aspirinli suya batırıp 8-10 sn kadar tutulur, - perlit, kum veya dezenfekte edilmiş torf içinde köklendirilir, - Oksijenli sulu solüsyonla da sulanır Taze sürgünlerde ökçeli çelikleme yöntemi (bakınız çizim) uygulanır Ful çelikleri uzun zaman alsa da doğrudan su içinde de köklenebilir Budama : Katmerli çiçekliler daha çalı görünümlüdürler Bunlarda zayıf ve uzayıp giden bir sürgün yerine kalın, çok dallı, dolgu formlu bir bitki tercih edilir Bunun için de çalı tipindeki bitkilere genelde yapıldığı gibi uçtaki büyüme noktası köklendirilecek çelik olarak alınır Çiçeği yalın kat olanlar sarmaşık formlu büyürler ve sardırılabilir Gübreleme: NPK 20-20-20 gübre 1 lt suya 1 çay kaşığı ölçüde 15 günde bir verilir İlaçlama: Gerektiğinde arap sabunlu bit ilacı tarifi haftada bir uygulanır İlaçlama yaparken gonca bir kağıt külah ile örtülür ki ilaç goncalarda leke yapmasın Yararları: Ful çiçeklerinden parfüm sanayisinde faydalanılır Ayrıca uzak doğuda yasemin çayı fulden yapılır ve yeşil çayların aromalandırılmasında kullanılır Çiçeklerinden elde edilen yağın aromaterapide de yeri vardır Hakkında söylenenler: - Ful en güzel tenekede yetişir - Ful çiçeği koklanırken burun değdirilirse kararır - Tohumları alınmış domates ve kabak toprağı için yararlıdır - Ful çiçekleri en güzel domateste sergilenir Çiçek açınca çiçek sapının elverdiği ölçüde kesilir ve olgun bir domatese saplanır Tabakta domatese saplı duran ful vazo ömrünü orada tamamlarken hem ortamı güzel kokutur, hem de kırmızıya saplanmış top top beyaz çiçekleri ile ilgi çeker Oleaceae familyasının bu muhteşem kokulu çiçeğini eskiden bilmeyen yoktuAma şehirli yeni kuşaklar fazla tanımıyorOysa kasaba ve köylerde hala tenekelerde ful yetiştiren meraklı kişiler var Filipinlerin ulusal çiçeği olan Ful egzotik ve tropik bir herdem yeşil çalı Ancak soğukta yaprak döküyorAkdeniz ve Ege şartlarında dış mekanda, diğer bölgelerimizde ise kaplı fidan olarak kışın içeriye almak suretiyle yetiştirilebilirAkdeniz ve Ege'de de sert kışlardan korumak gerekir Bizde katmerli türleri bilinir Haziran ayında çiçeklenmeye başlarGüneş ve hafif gölge yerleri severBol humuslu, yaprak çürüntülü,süzek toprakları severlerİlkbaharda ve yazın bol sulanır Yaz sonuna doğru alınacak yarı odunsu çeliklerle üretilirFul çiçeklerinden parfüm sanayisinde faydalanılır Ayrıca uzak doğuda yasemin çayı fulden yapılır ve yeşil çayların aromalandırılmasında kullanılır Çiçeklerinden elde edilen yağın aromaterapide yeri vardır Yaşlılar fulun en güzel tenekede yetiştiğini söylerlerTecrübeye saygım sonsuz ben de yere ful dikeceksem hep tenekeli diktim, sadece dibini aldım ,yanlarını da açtım Bir de ful çiçeğini koklarken burnunuzu değirmeyeceksiniz, kararır Sonra domateste pek güzel yaşarNasıl mı? Rahmetli ninem (anneannemin annesi) ful açınca onu çiçek sapının elverdiği ölçüde keser ve olgun bir domatese saplardıTabakta domatese saplı duran ful hem vazo ömrünü orada tamamlar, hem salonu misler gibi kokutur, hem de kırmızıya saplamış top top beyaz çiçeklerin enteresan sunumu olurudu Rahmetli anneannem bahçedeki ilk ful açınca onu domatese saplar ve felç geçirdiği için artık çiçeklerle uğraşamayan komşumuza hediye gönderirdiAnneannemin vefatından sonra komşumuz artık "bana kim ful gönderecek "diye ağlamıştı Fulu annem yolluyor şimdiBizim mum çiçeği kardeşliği gibi gizli bir ful kardeşliği mevcut aralarında Nineme neden fulu domatese koyuyorsun dediğimde annem öyle yapardı demiştiHesapladım, bu durumda biz 5 kuşaktır fulu domatese koyuyoruz, öncesi var mı bilmem Ama müşterilerime ful önerdiğimde, "eski moda onlar Mine Hanım, şöyle yeni değişik bir şeyler alalım" derlerse içim acıyor veya "adını duydum ama çiçeği hiç bilmiyorum "diyenler de çok Fidanlıklara girdiğinizde 500 tane gülü, taflanı, kartopunu birarada görebilirsiniz 5 ful rica edeceğim deyin çoğunda yoktur Kısaca, birer ful edinelim mi?