Kabak Nedir - Kabak Yetiştiriciligi

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-26-2012

Nefis yaz sebzelerinden biri olan Kabağı veren, Kabakgillerin örnek bitkisidir

Anayurdunun Kuzey Amerika olduğu sanılmakta ve Amerikan İngilizcesindeki kabak sözcüğünün Kızılderililerin dilinden alındığı savunulmaktadır

Ülkemizin hemen her yerinde yetiştirilen otsu kabak bitkisinin, boyu birkaç metre uzayabilen köşe kesitli sürüngen bir gövdesi vardır

Bu gövdenin üzerinde, diken gibi sert tüyler ile bitkinin tutunmasına yarayan sülükleri bulunur

Bitkinin yaprakları iri, kaba ve diken gibi tüylerle kaplıdır

Tekevcikli sarı renkli çiçeklerinde, çanak ve taç yapraklarının dibi bitişiktir

Bitkinin kabak adı verilen meyvesi etli ve suludur

İçinde kabak çekirdeği denilen tohumları yer alır

Taze sebze olarak çeşitli sadeyağlı, zeytinyağlı ve etli yemekleri yapılan bu meyvenin iyice olgunlaşmış olan tohumları çıkarılıp kavrularak çerez olarak tüketilir

Ayrıca bazı yörelerde kabağın erkek çiçekleri toplanıp dolma yapımında asma yaprağı gibi kullanılır

BESİN DEĞERLERİ

100 gr

taze kabağın içerdiği besin değerleri şunlardır: 14 kalori; 0,5 gr

protein; 3,1 gr

karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,1 gr

yağ; 0,6 gr

lif; 25 mgr

fosfor; 25 mgr

kalsiyum; 0,4 mgr

demir; l mgr

sodyum; 141 mgr

potasyum; 390 IU A vitamini: 0,05 mgr

B1 vitamini; 0,08 mgr

B2 vitamini; 0,8 mgr

B3 vitamini ve 10 mgr

C vitamini

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Kolay sindirilebilen bir sebze olduğu için hasta ve yaşlı kişilerin diyetinde sıkça yer alan kabağın yukarıda sayılan besin değerlerinin yanı sıra;

o Özellikle başta akciğer kanseri olmak üzere, bedenin kansere yakalanma rizikosunu azaltan etkileri vardır: Elimizdeki çok inanılır kaynaklara göre kabak, yemek borusu, mide, mesane (idrar torbası), gırtlak ve prostat kanserlerine yakalanma rizikosunu en aza indirgemektedir

Bu etkisinden yararlanmak için kabağın günlük diyetimize katılması ve bolca yenmesi yeterli olur

o Kabağın olgun ve taze çekirdekleri, aynen tatlı kabaklarınınki gibi hiçbir zehirli madde içermedikleri halde bedendeki tenya ve diğer kurtları düşürücü etkiler taşımaktadır: Bunun için kabuğu soyulmuş ama kavrulmamış çekirdeklerinden yetişkinlere günde 50-100 gr

, çocuklara 30-40 gr

aç karnına yedirilir

Alınmasını kolaylaştırmak için bu çekirdekler kabukları soyularak havanda dövülür

Bal ya da şekerle karıştırılıp macun haline getirilir

Bağırsak asalaklarını atabilmek üzere kişiye, çekirdekleri yedirdikten bir saat sonra müshil içirilir

BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ

Kabak bitkisi tohumlarıyla (kavrulmamış çekirdekleriyle) çoğaltılır

Bunun için iki yöntem kullanılır

Zamandan kazanmak üzere, ilkbaharda ya tohumları sıcak yastıklara veya orta boy saksılara ekilip elde edilen fideler don tehlikesi ortadan kalktıktan sonra bahçemizde hazırlanmış asıl yerlerine şaşırtılır

Ya da toprak ve hava koşulları izin verir vermez gene ilkbaharda tohumları bahçedeki yerine doğrudan doğruya ekilirler

Kabak fidelerinin ya da çekirdeklerinin bahçemizdeki sıra aralıkları 60 cm

ve çekirdeklerin toprakta dikilme derinliği 3-5 cm'dir

Bu çekirdekler ekildikten sonra üzerleri bastırılıp can suyu verilir

BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Kabak, ılık ve sıcak iklimlerin bitkisidir

Soğuklardan korkar

Sıcaklık -2, -3 derecelere düştüğünde donar ve ölür

Kabak tohumlarının normal çimlenme gösterebilmesi için toprak sıcaklığı 10-12 derece olmalıdır

Kabak bitkisi yazın çok sıcak ve kurak hava koşullarından da hoşlanmaz

İlkbahar ekiminde tohumları geciktirilmeden yerlerine ekilmeli, hasat dönemi çok sıcaklara bırakılmamalıdır

Sonbahar ekimi ise, ağustos içinde ya da eylül başında yapılmalıdır

Toprak isteği: Kabak bitkisi, çok aşırı nitelikleri içermediği sürece birçok toprak tipinde yetiştirilebilir

Ancak, bitkiye en uygunu derin, geçirgen, su tutma yeteneği yerinde, humuslu ve organik madde yönünden zengin topraklardır

Toprak işleme: Kabak bitkilerinin bahçeye ekiminden sonra, 3-4 yapraklı olduklarında yabani ot mücadelesi ve toprağın kabartılması amacıyla ilk çapalaması yapılır

Bundan 3 hafta sonra ikinci çapalama, gerekiyorsa aynı aralıklarla üçüncü ve dördüncü çapalamalar yapılır

Sulama: Kabak bitkilerine, ilk meyveleri görülünceye kadar su verilmesinden kaçınılır

Bu dönemde havalar çok kuraksa aşırıya kaçmamak koşuluyla 1-2 kez sulama yapılır

Bitkilerde meyve görüldükten sonra, sulama düzenli ve yeterli olarak yapılmalıdır

2-4 gün arayla bitkiye su verilmesi, ürün verimini artırır

Bitkinin yaprakları sabah ve akşamları porsuyup sarkıyorsa bitkinin suya gereksindiği anlaşılır

Aslında bu duruma meydan verilmeden sulama aralıksız sürdürülmelidir

Son olarak şunu da ekleyelim, kabak bitkileri sulanırken yapraklarına kesenkes su sıçratılmamalıdır

Gübreleme: Kabak bitkisi gübreyi çok sever

Çünkü, gelişme ve ürün verme dönemlerinde topraktan çok miktarda besin kaldırmaktadır

Bu nedenle kabak bitkisine iyi yanmış çiftlik gübresiyle azot, potas ve fosfatlı kompoze fenni gübre verilir

Hasat (Derim): Kabak, tohumları bahçeye ekildikten ortalama 10-14 hafta sonra hasat edilir

Normal büyüklüğüne erişen kabak meyveleri, keskin bir bıçak kullanılarak kesilir

Bitkinin gövdesine zarar vermemek için meyveler zorlanarak elle koparılmamalıdır

Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Kabak bitkisinin iyi gelişmesi, bol ve iyi nitelikli ürün vermesi için üzerlerinde hastalık ve zararlıları görülünce uzmanların direktiflerine göre uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak bunlarla zamanında, aksaksız ve yeterli mücadele sürdürülmelidir

07-26-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Kabak Nedir - Kabak Yetiştiriciligi Nefis yaz sebzelerinden biri olan Kabağı veren, Kabakgillerin örnek bitkisidir Anayurdunun Kuzey Amerika olduğu sanılmakta ve Amerikan İngilizcesindeki kabak sözcüğünün Kızılderililerin dilinden alındığı savunulmaktadır Ülkemizin hemen her yerinde yetiştirilen otsu kabak bitkisinin, boyu birkaç metre uzayabilen köşe kesitli sürüngen bir gövdesi vardır Bu gövdenin üzerinde, diken gibi sert tüyler ile bitkinin tutunmasına yarayan sülükleri bulunur Bitkinin yaprakları iri, kaba ve diken gibi tüylerle kaplıdır Tekevcikli sarı renkli çiçeklerinde, çanak ve taç yapraklarının dibi bitişiktir Bitkinin kabak adı verilen meyvesi etli ve suludur İçinde kabak çekirdeği denilen tohumları yer alır Taze sebze olarak çeşitli sadeyağlı, zeytinyağlı ve etli yemekleri yapılan bu meyvenin iyice olgunlaşmış olan tohumları çıkarılıp kavrularak çerez olarak tüketilir Ayrıca bazı yörelerde kabağın erkek çiçekleri toplanıp dolma yapımında asma yaprağı gibi kullanılır BESİN DEĞERLERİ 100 gr taze kabağın içerdiği besin değerleri şunlardır: 14 kalori; 0,5 gr protein; 3,1 gr karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,1 gr yağ; 0,6 gr lif; 25 mgr fosfor; 25 mgr kalsiyum; 0,4 mgr demir; l mgr sodyum; 141 mgr potasyum; 390 IU A vitamini: 0,05 mgr B1 vitamini; 0,08 mgr B2 vitamini; 0,8 mgr B3 vitamini ve 10 mgr C vitamini SAĞLIĞIMIZA YARARLARI Kolay sindirilebilen bir sebze olduğu için hasta ve yaşlı kişilerin diyetinde sıkça yer alan kabağın yukarıda sayılan besin değerlerinin yanı sıra; o Özellikle başta akciğer kanseri olmak üzere, bedenin kansere yakalanma rizikosunu azaltan etkileri vardır: Elimizdeki çok inanılır kaynaklara göre kabak, yemek borusu, mide, mesane (idrar torbası), gırtlak ve prostat kanserlerine yakalanma rizikosunu en aza indirgemektedir Bu etkisinden yararlanmak için kabağın günlük diyetimize katılması ve bolca yenmesi yeterli olur o Kabağın olgun ve taze çekirdekleri, aynen tatlı kabaklarınınki gibi hiçbir zehirli madde içermedikleri halde bedendeki tenya ve diğer kurtları düşürücü etkiler taşımaktadır: Bunun için kabuğu soyulmuş ama kavrulmamış çekirdeklerinden yetişkinlere günde 50-100 gr, çocuklara 30-40 gr aç karnına yedirilir Alınmasını kolaylaştırmak için bu çekirdekler kabukları soyularak havanda dövülür Bal ya da şekerle karıştırılıp macun haline getirilir Bağırsak asalaklarını atabilmek üzere kişiye, çekirdekleri yedirdikten bir saat sonra müshil içirilir BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ Kabak bitkisi tohumlarıyla (kavrulmamış çekirdekleriyle) çoğaltılır Bunun için iki yöntem kullanılır Zamandan kazanmak üzere, ilkbaharda ya tohumları sıcak yastıklara veya orta boy saksılara ekilip elde edilen fideler don tehlikesi ortadan kalktıktan sonra bahçemizde hazırlanmış asıl yerlerine şaşırtılır Ya da toprak ve hava koşulları izin verir vermez gene ilkbaharda tohumları bahçedeki yerine doğrudan doğruya ekilirler Kabak fidelerinin ya da çekirdeklerinin bahçemizdeki sıra aralıkları 60 cm ve çekirdeklerin toprakta dikilme derinliği 3-5 cm'dir Bu çekirdekler ekildikten sonra üzerleri bastırılıp can suyu verilir BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ İklim isteği: Kabak, ılık ve sıcak iklimlerin bitkisidir Soğuklardan korkar Sıcaklık -2, -3 derecelere düştüğünde donar ve ölür Kabak tohumlarının normal çimlenme gösterebilmesi için toprak sıcaklığı 10-12 derece olmalıdır Kabak bitkisi yazın çok sıcak ve kurak hava koşullarından da hoşlanmaz İlkbahar ekiminde tohumları geciktirilmeden yerlerine ekilmeli, hasat dönemi çok sıcaklara bırakılmamalıdır Sonbahar ekimi ise, ağustos içinde ya da eylül başında yapılmalıdır Toprak isteği: Kabak bitkisi, çok aşırı nitelikleri içermediği sürece birçok toprak tipinde yetiştirilebilir Ancak, bitkiye en uygunu derin, geçirgen, su tutma yeteneği yerinde, humuslu ve organik madde yönünden zengin topraklardır Toprak işleme: Kabak bitkilerinin bahçeye ekiminden sonra, 3-4 yapraklı olduklarında yabani ot mücadelesi ve toprağın kabartılması amacıyla ilk çapalaması yapılır Bundan 3 hafta sonra ikinci çapalama, gerekiyorsa aynı aralıklarla üçüncü ve dördüncü çapalamalar yapılır Sulama: Kabak bitkilerine, ilk meyveleri görülünceye kadar su verilmesinden kaçınılır Bu dönemde havalar çok kuraksa aşırıya kaçmamak koşuluyla 1-2 kez sulama yapılır Bitkilerde meyve görüldükten sonra, sulama düzenli ve yeterli olarak yapılmalıdır 2-4 gün arayla bitkiye su verilmesi, ürün verimini artırır Bitkinin yaprakları sabah ve akşamları porsuyup sarkıyorsa bitkinin suya gereksindiği anlaşılır Aslında bu duruma meydan verilmeden sulama aralıksız sürdürülmelidir Son olarak şunu da ekleyelim, kabak bitkileri sulanırken yapraklarına kesenkes su sıçratılmamalıdır Gübreleme: Kabak bitkisi gübreyi çok sever Çünkü, gelişme ve ürün verme dönemlerinde topraktan çok miktarda besin kaldırmaktadır Bu nedenle kabak bitkisine iyi yanmış çiftlik gübresiyle azot, potas ve fosfatlı kompoze fenni gübre verilir Hasat (Derim): Kabak, tohumları bahçeye ekildikten ortalama 10-14 hafta sonra hasat edilir Normal büyüklüğüne erişen kabak meyveleri, keskin bir bıçak kullanılarak kesilir Bitkinin gövdesine zarar vermemek için meyveler zorlanarak elle koparılmamalıdır Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Kabak bitkisinin iyi gelişmesi, bol ve iyi nitelikli ürün vermesi için üzerlerinde hastalık ve zararlıları görülünce uzmanların direktiflerine göre uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak bunlarla zamanında, aksaksız ve yeterli mücadele sürdürülmelidir