Kapari Nasıl Yetiştirilir

kapari yetiştiriciliği - gebereotu yetiştirilmesi

Yurdumuzda Akdeniz ikliminin hakim olduğu Batı Anadolu illeri başta olmak üzere, Orta Anadolu’da Tokat ve civarında,Doğu Karadeniz ve Güneydoğu illerinde doğal olarak yetişen GEBEREOTU(Capparis sp);çalımsı yapıda dik ve yatık olarak büyüyen dikenli bir bitkidir Fosfor,potasyum ve kalsi-yumca zengin kalkerli ve killi toprakları seven ve güneşten hoş-lanan bir bitki olması nedeniyle, güneye bakan yamaçlarda kendili-ğinden yetişir ve iyi gelişir Capparaceae familyasından olan gebereotunun Capparis spinosa ve C Ovata olmak üzere iki türü mevcuttur

GEBEREOTUNUN YETİŞTİRİLMESİ:


Doğada kendiliğinden yetişmek-te olan gebereotunun üretimi ge-nellikle tohumla olmaktadır Tohumlar, ağustos ve eylül ayla-rında karpuzcuk şeklinde olan mey-velerden elde edilir


Karpuzcukların içindeki merci-mekten küçük olgun kahverengi tohumlar, suyla yıkanıp güneşte kurutulur(Yapılan bir araştırmada anaçlıklarda toplanan tohumların bindane ağırlığı 920 golarak bulunmuştur)Daha sonra bu tohum-lar, ince elekten elenmiş eşit o-randaki yanmış koyun gübresi, or-man toprağı ve yıkanmış dere ku-mundan oluşan harçla hazırlanan fide yastığına Mart ayı sonunda ekilir


Fidelik,topraktan 10-15 cm yüksekte düz hazırlanacağı gibi, 15-20 cm mesafeli ve 10 cm derin-likte karıklar açılarak da hazır-lanabilir Karık şeklinde hazırla-nan fidelikte tohumlar karık sır-tına ekilir ve su karık içine verilirYabancı ot ve mantari has-talıklardan korunmak için fidelik harcı fümige edilmelidir1 m2 fideliğe 6-9 g Tohum ekiminden sonra fidelik düzenli olarak süzgeçle sulanmalı ve üzeri gerektiğinde plastik örtü ile örtülmelidirTohumlar normal şartlarda 25-30 günde çimlenirÇıkıştan sonra yaz boyunca ot alımı, sulama ve ilaçlama düzenli olarak yapılmalıdır


Fideler,sürgünleri kuruduktan sonra toprak seviyesinden Kasım-Aralık ayı içinde kesilip,kalan kısmın üzeri toprakla örtülmelidir



FİDAN DİKİMİ:


Ocak-Şubat aylarında fidelikten sökülen fidanlar,sonbaharda derin sürüm yapılan arazilere Ocak ayından itibaren dikilebilirDikim mesafesi 3*3 veya 4*4 olmalıdırBu mesafelerde ve yaklaşık 20 cm derinlikte açılan çukurların dibine bir miktar yanmış hayvan gübresi konulup toprakla karıştırıldıktan sonra fidanlar dikilir ve sıkıştırılır


Dikimden sonra fidanların üzeri toprakla kümbet şeklinde örtülüp etrafı çanak şeklinde açılarak can suyu verilmelidirUsulüne göre dikilen fidanlar o yaz 1 m ye kadar sürgün verebilirBu sürgünlerde 10-15 kadar çiçek tomurcuğu olabilirBirinci yıldaki fidanlara yaz aylarının çok kurak gitmesi halinde su verilmelidirSulamada suyun gövdeye temasından kaçınılmalıdır


Ayrıca böceklere karşı ilaçlama yapılmalıdır

KAPARİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ:


Gebere otunun kapari denilen çiçek tomurcukları, mayıs ayı ortasından itibaren toplanmaya başlanırGenellikle 10 mm’nin altındaki nohut şeklindeki tomurcuklar, toplama merkezlerinde %20’lik tuzlu suda ya da bir kat tuz, bir kat kapari şeklinde katlanarak muhafaza edilir


Yurdumuzda pek bilinmemesine rağmen gebereotunun kök kabuğunun idrar söktürücü ve kabızlık giderici bir özelliği vardırÇiçek tomurcuklarında bol miktarda vitamin ve protein vardırYapılan bir çalışmada 100g Çiçek


tomurcuğunda kuru madde olarak; 67 mg Fosfor, 9 mg Demir, 24 mg Protein,12 mg Selüloz ve 2 mg Lipid tesbit edilmiştir Gıda, kozmetik,boya ve ilaç sanayiinde kullanılan kaparinin yurt dışına


ihracı genellikle salamura şeklinde olmaktadır Konserve olarak hazırlanan kapari; turşu, salata,pizza üstü,balık ve av etleriyanında garnitür olarak yenilmektedir Sağlık açısından karaciğer fonksiyonlarını düzenlediği ve cinsel gücü artırdığı da söylenmektedir


Yapılan bir denemede; doğadan toplanan tomurcuklar bir kavanoz içinde %20’lik tuzlu suda üç ay bekletilip, sonra birebir oranında sirke içine konulmuştur10 gün sonra yenildiğinde aroması ve lezzeti çok beğenilmiştir

SONUÇ


Güneş seven,sıcak bölge bitkisi olarak bilinen gebereotu,yurdumuza önemli miktarda döviz getiren bir bitkidir Yaz aylarında, atıl işgücünün değerlendirilmesi yönüyle işsizliği azaltması ve toplayıcılarına yeterli gelir sağlaması büyük avantajdır


Çok yıllık derin köklü ve yayılıcı özelliği ile iyi bir erezyon kontrol bitkisidir


Bu bitki, yurdumuzun uygun bölgelerinde, erozyona tabi yerlerde, normal kültür bitkisinin yetişmediği ya da ekonomik gelir elde edilemeyen güneye meyilli arazilerde yetiştirilerek daha çok döviz geliri sağlanıp, işsizlik kısmen önlenebilir


Gebereotu yetiştiriciliği mutlaka tohumla üretilen fidanlarla yapılmalıdır Doğadan sökülerek yapılan yetiştiricilik başarılı olmadığı gibi doğanın dengesini de bozmaktadır


Tomurcukların toplanmasında bez torbalar kullanılmalıdır Plastik torbalar, tomurcuğun kalitesini uzun süre bekletince bozmaktadır