07-26-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Çiçek Yapısı
çiçeğin yağısı - çiçeklerde hayat döngüsü - çiçeğin tabakaları - çiçeğin oluşumuÇiçek, tohumlar vasıtasıyla yeni bireylerin oluşmasını ve bitkinin devamını sağlar Tam bir çiçekte; çiçek sapı, çiçek tablası, çanak yaprak, taç yaprak, erkek ve dişi organlar vardır Çiçek sapı çiçeği dala bağlar, çanak yaprak, taç yaprak, erkek ve dişi organlar dıştan içe doğru sırayla dört halka şeklinde çiçek tablası üzerine dizilirler
Çanak Yaprak
Genelde yeşil renklidir Çiçeğin en dış kısmını oluşturur Çiçek tomurcuk halindeyken çiçeği korur
Taç Yaprak
Çiçeğin renkli ve kokulu kısmıdır Tozlaşmada böcekleri çekerek bitkinin çoğalmasında önemli rol oynar
Erkek Organ
İpçik denilen bir sap ile başçık denilen şişkin bir kısımdan meydana gelmiştir Başçıkta, içinde erkek üreme hücreleri (polen) bulunan çiçek tozu keseleri bulunur Polenler olgunlaşınca keseler çatlar ve polenler etrafa yayılır
Dişi Organ
Yumurtalık, dişicik borusu ve tepecik olmak üzere üç kısımdan oluşur Yumurtalıkta çok sayıda dişi üreme hücresi (yumurta) bulunur Dişicik borusu, tepeciği yumurtalığa bağlayan dar kısımdır Tepecikte çiçek tozlarının yapışmasını sağlayan yapışkan bir sıvı bulunur ,
Erkek ve dişi organı bir arada bulunduran bitkilere “bir evcikli”, erkek ve dişi organları ayrı bulunduran bitkilere de “iki evcikli” bitki denir Meşe, mısır, çam, kestane ve fındık bir evcikli, söğüt, antep fıstığı, kenevir ve kavak iki evcikli bitkilerdir
Tozlaşma
Bitkide çiçeğin görevi tozlaşma yoluyla bitkinin çoğalmasını sağlamaktır Bir çiçeğin erkek organından serbest kalan polenlerin diğer çiçeğin dişi organının tepeciğine ulaşması ve burada yeni bitki tohumlarının oluşması olayıdır Tozlaşma olayında etkili faktörler şunlardır:
1- Rüzgar : Polenlerin taşınması rüzgarla sağlanır Kullanışlı ve sık görülen bir tozlaşma çeşidi değildir
2- Böcekler : Polenlerin arılar, sinekler ve benzer böcekler tarafından taşınması Yaygın olan tozlaşma şeklidir Çiçeğin güzel kokusu, güzel ve parlak görünümü ve salgıladığı şekerli maddeler böceklerin dikkatini çeker Çiçeğin üzerine gelen böceklerin ayaklarına yapışan polenler böceğin diğer çiçeklere konmasıyla oralara taşınmış olurlar
3- Kendi Kendine Tozlaşma : Aynı çiçeğin erkek organındaki polenlerin dişi organına ulaşması sonucu meydana gelen tozlaşma şeklidir
Çiçekte döllenme sonucunda tohum oluşur ve bu tohumun etrafının yumurtalıkla çevrilmesi sonucu meyve oluşur Tohumun toprakta çimlenmesiyle yeni bitkiler oluşmuş olur
Çimlenme
Tohum içinde embriyo ve besin maddesi bulunan yapıdır Tohumdan bitki kökünün, gövdesinin ve yaprak ve çiçeklerin oluşmasına çimlenme denir
Tohum çimlenirken gerekli besini çeneklerden alır Tohumun çimlenebilmesi için uygun sıcaklık ve hava gerekir
Çimlenme esnasında tohumun yapısındaki besin kullanılır ve böylece yeni bir bitki oluşur
Meyve
Meyve sadece, çiçekli bitkilere özgü bir üründür Çiçek tozunun yumurtalığa erişerek yumurtayı aşılamasıyla birlikte hücresel çoğalma başlar Yumurtalık yavaş yavaş şişer ve sonunda meyve halini alır Tüm meyveleri beslemekte olan özsu meyveye de erişir Özsu, olmakta olan meyveyi besler ve renklendirir Meyveyi tatlılaştıran da özsudur
Meyveleri oluşumuna göre gruplandırırız:
Meyve sadece dişi organın yumurtalık dokuları tarafından meydana getirilirse bunlara Gerçek Meyve denir Örneğin; şeftali, kayısı, üzüm
Yumurtalıkla birlikte çiçek tablası, taç ve çenek yapraklar beraberce gelişerek meyve oluşturuluyorsa bunlara yalancı meyve denir Örneğin; Çilek, elma, armut
Bir tane dişi organdan meydana gelen meyvelere Basit Meyve denir Örneğin; Kiraz, erik, elma
Birkaç tane dişi organdan meydana gelen meyvelere ise Bileşik Meyve denir Örneğin; Ahududu, böğürtlen
Ceviz, fındık, kestane gibi bitkilerin meyveleri zamanla sertleşip kurur Tohumları yenilen bu meyvelere Kuru Meyve denir
alıntı
|
|
|