|
Prof. Dr. Sinsi
|
Rus Belgelerinde Ermeni Vahşeti | Ermeni Katliamı Fotoğrafları
1018-1922
1018
Selçuklu Türkleri, Çağrı Beğ kumandasında Anadolu'ya akınlar tertip etmeye başladı
1021
Van'da Ardzruni soyundan Ermeni prensi Senekerim, Türk fetihlerinden rahatsızlık duyarak ülkesini Bizans'a devretti
1064
Sultan Alparslan, Ani şehrini, Bizanslıların biri Gürcü diğeri Ermeni asılli iki valisinden aldı
1461
Fatih Sultan Mehmed, Bursa'daki Ermeni Piskoposu Hovakim'i (Ovakim) İstanbul'a getirterek kendisine Patrik ünvanını verdi ve Ermenilere birçok haklar tanıdı
1664
Abro Çelebi adında bir Ermeni, Köprülü Fazıl Paşa'nın bezirganbaşısı oldu
1790
İlk resmi Ermeni Okulu, Amira Miricanyan ve Şnork Mığırdıç tarafindan Kumkapı Fıçıcı sokakta kuruldu
1824
Patrik Karabet, Ermenice gramer okutan Kumkapı Okulu'nu patrikhanenin himayesine aldı
1824
(l0 Temmuz) Patrik Karabet, Anadolu'daki Ermeni cemiyetlerine gönderdiği talimatla, Ermeni okullarının sayısını çoğaltılmasını emretti
1823
Artin Bezciyan adlı Ermeni, Kumkapı'da Bezciyan Okulu'nu kurdu
1838
(13 Eylül) Üsküdar'da Cemeran Okulu inşa edildi
1848
(14 Nisan) Ermeni edebiyatının önemli simalarından Haçadur Apovyan, Çarlık yönetimince Sibirya'ya sürüldü Apovyan'dan bir daha haber alınamadı
1853
(22 Ekim) Ermeni Maarif Komisyonu kuruldu
1876
Meclise ilk defa Ermeni milletvekilleri katıldı
1877
Osmanlı-Rus Savaşları (93 harbi)
1877
(7 Aralık) Ermeni Milli Meclisi, Ermeni halkının askere yazılarak savaşa katılma kararını aldı
1878
(13 Nisan) İstanbul Ermeni Patriği Nerses, İngiltere Dışişleri Bakanı Salisbury'ye gönderdiği muhtırada, Türklerle beraber yaşayamayacaklarını bildirdi
1878
(13 Temmuz) Berlin Anlaşması imzalandı Bu anlaşmaya, Osmanlı Ermenileriyle ilgili 61 madde eklendi
1878
(3 Ağustos) İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Salisbury, İstanbul Büyükelçisi Layard'a gönderdiği talimatta, Osmanlı Hükümeti'nin Doğu'da reformlara başlaması gerektiğini bildirdi
1889
(21 Mayıs) İttihat ve Terakki Cemiyeti kuruldu
1890
(20 Haziran) Erzurum İsyanı
1890
(Temmuz) Kumkapı Nümayişi
1892-1893
Merzifon, Kayseri, Yozgat isyanları
1890
Birinci Sason İsyanı
1895
(30 Eylül) Babıâli olayı
1895
Kasım ayında, Ermenilerin Maraş'ta isyan teşebbüsü
1896
30 Ekim İstanbul'da Ermeni eylemi (ilk patırtı)
1896
(1 Haziran) Van isyanı
1896
(26 Ağustos) Banka Olayı
1902
Ermeni dilcilerden HAcaryan, “Ermeni Diline Türk Dilinin Tesiri ve Ermenilerin Türkçeden Aldıkları Sözler” adında bir eser yazdı
1904
İkinci Sason isyanı
1905
(21 Temmuz) Yıldız Camii'nde, Osmanlı Padişahı 2 Abdülhamid’e suikast teşebbüsü
1908
Ermenilerin Jamanak adlı gazetesi yayın hayatına başladı
1908
(17 Aralık) İttihat ve Terakki Cemiyeti, 2 Meşrutiyet’in ilanından sonra İttihat ve Terakki Fırkası adını aldı
1908
İkinci meclis açıldı ve Ermeni komitecilerden bazıları millet meclisine girdi
1909
(13 Nisan) 31 Mart Vak'ası
1909
(14 Nisan) Adana'da Ermeni isyanı
1915
(3 Mayıs) Van'da Ermeni katliamı
1915
(24 Nisan) Osmanlı devleti aleyhinde faaliyette bulunan Ermeni komiteleri kapatıldı Bu komitelerin idarecilerinden 235 anarşist tutuklandı
1915
(14 Mayıs) Tehcir Kanunu çıkarıldı ve isyancı Ermeniler çeşitli yerlerde iskan edildi
1918
(1 Şubat) Ermeni komitacı Arşak, Bayburt'ta katliam yaptı
1918
(10 Şubat) Sultan II Abdülhamit vefat etti
1918
(14 Nisan) Doğubayezit, Rus işgali ve Ermeni mezaliminden kurtuldu
1918
(15 Nisan) Karaköse (Ağrı), Rus işgalinden ve Ermeni mezaliminden kurtuldu
1918
(25 Nisan) Ermeni komitacılar, Kars'ın doğusundaki Subatan köyünde 750 müslümanı şehit etti
1918
(1 Mayıs) Ermeni komitacılar, Kars'ta, aralarında çocukların da bulunduğu 60 müslümanı katletti
1919
(20 Kasım) Osmanlı bürokrasisinde üst düzeyde görev yapan Boğos Nubaryan ve Şerif Paşa, Ermerini-Kürt bağımsızlık belgesini imzaladılar
1920
(12 Ocak) 450 kişilik Ermeni süvari birliği, Antep'in Arapdar köyünde müslümanlara işkence yaptı
1920
(1 Nisan) Antep'te, Fransız ve Ermenilere karşı müdafaa cemiyeti kuruldu
1921
(15 Mart) Talat Paşa, Berlin'de Ermeniler tarafından öldürüldü
1921
(6 Aralık) Sait Halim Paşa'yı Ermeniler Roma'da katletti
1922
(22 Temmuz) Cemal Paşa, Tiflis'te Ermeniler tarafından öldürüldü
1922-1998
1923
Ermeni asıllı Münib Boya, Van Milletvekili olarak meclise girdi
1934
Franz Werfel'in, “Musa Dağ da Kırk Gün” adlı romanı, ABD'de İngilizce yayımlandı
1935
(15 Aralık) Pangaltı Ermeni Kilisesi'nde toplanan bir grup Ermeni, Franz Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” , adlı eserini, “Türk milleti hakkında iftiralarla dolu olduğu” gerekçesiyle yaktı
1936
Franz Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” adlı eserinin Fransa da yayımlanması, Türk basınının tepkisini çekti
1937
Cevat Rıfat Atilhan, “Musa Dağı” adında kitap yazarak, Franz Werfel'in eserinin gerçekleri yansıtmadığını bildirdi
1937
Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” adlı eserinin filme alınmasının engellenmesi, ABD Dışişleri Bakanlığı nezdinde gündeme geldi
1943
Ermeni asıllı Berç Türker Keresteci, Afyonkarahisar milletvekili oldu
1957
Mığırdıç Şellefyan, 27 Ekim seçimlerinde, Demokrat Parti listesinden İstanbul milletvekili seçildi
1960
(19 Eylül) Ermeni Milletvekili Zakar Tarver öldü
1964
(24 Aralık) Kıbrıs Dışişleri Bakanı Kipriyanus Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde “Ermeni Meselesini” ortaya atarak Türkiye aleyhine karar çıkarmaya çalıştı
1965
(24 Nisan) Brezilya’nın Sao Paulo kentinde, Ermeniler tarafından Türkiye aleyhine gösteri düzenlendi
1969
(24 Nisan) Londra’da, Türk Elçiliği önünde Ermeniler tarafından gösteri yürüyüşü tertip edildi
1969
(2 Mayıs) Kadıköy’de, Baharettin Dedeşan adlı bir ülkücü, Hayko Gulis adlı bir Ermeni tarafından öldürüldü
1973
(27 Ocak) Türkiye’nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve yardımcısı Bahadır Demir, yetmiş yaşlarında ki Mığırdıç Yanıkyan adlı Ermneni tarafından öldürüldü
1975
(20 Ocak) Asala örgütü kuruldu
1975
(22 Ekim) Viyana’da, Büyükelçi Danış Tunalıgil öldürüldü
1975
(24 Ekim) Paris’te, Büyükelçi İsmail Erez ile polis Talip Yener katledildi
1976
(16 Şubat) Beyrut Büyükelçiliği Birinci Kâtibi Oktay Cerit öldürüldü
1977
(9 Haziran) Vatikan Büyükelçisi Taha Carım katledildi
1978
(2 Haziran) Madrit’te, Büyükelçi Zeki Kunaralp’ın eşi Necla Kunaralp öldürüldü Bu saldırıda, emekli Büyükelçi Beşir Balcıoğlu da vefat etti
1979
Fransa'nın Marsilya şehrinde, “Ermeni Kin Anıtı” dikildi Fransız bakan Joset Comitte, anıtın açılış törenine katıldı
1979
(15 Nisan) Yunan Hükümeti, Atina’nın Nea Simirna meydanında “'Ermeni İntikam Anıtı”nın dikilmesine izin verdi
1979
(12 Ekim) Lahey’de, Amsterdam Büyükelçisi Özdemir Benler’in oğlu Ahmet Benler öldürüldü
1979
(22 Aralık) Paris’te Turizm Müşaviri Yılmaz Çopan öldürüldü
1980
(6 Şubat) Büyükelçi Doğan Türkmen Bern’de saldırı sonucu yaralandı
1980
(8 Nisan) Asala, Sayda toplantısında, Kürtlerle Ermeniler arasında benzerlik olduğunu iddia ederek Kürtleri kan kardeşi olarak ilân etti
1980
(17 Nisan) Vatikan'da, Vecdi Türel silahlı saldırıya uğradı
1980
(19 Nisan) Asala, Marsilya Türk Konsolosluğu'na roketatarlı saldırı düzenledi
1980
(31 Temmuz) Atina İdari Ateşemiz Galip Özmen ve kızı Neslihan Özmen acımasızca katledildi
1980
(5 Ağustos) Lyon'da, Ermeniler tarafından konsolosluğun basılması sonucu Kadir Atılgan, Ramazan Sefer, Kavas Bozdağ ve Hüseyin Toprak adlı vatandaşlar yaralandı
1980
(26 Eylül) Paris'te, Basın Ataşemiz Selçuk Bakkalbaşı, silahlı saldırıya uğradı
1980
(10 Kasım) Asala örgütü, Strasburg Türk konsolosluğuna bir saldırı düzenledi
1980
(17 Aralık) Sidney Başkonsolosu Şarık Arıkyan ile koruma polisi Engin Sever öldürüldü
1981
(4 Mart) Paris'te Çalışma Müşaviri Reşat Moralı ile din görevlisi Tecelli Arı şehit edildi
1981
(3 Nisan) Kopenhang'da, Çalışma Müşaviri Cavit Demir silahlı saldırıya uğrayarak ağır şekilde yaralandı
1981
(9 Haziran) Cenevre'de, sözleşmeli sekreter olarak görev yapan Mehmet S Yergüz öldürüldü Olayı ASALA üstlendi
1981
(24 Eylül) Paris Başkonsolosluğu'nu basan Ermeniler, güvenlik görevlisi Cemal Özen'i acımasızca katlettiler
1981
(25 Ekim) Roma'da ikinci katip Gökberk Ergenekon, silahlı saldırıya uğrayarak yaralandı
1981
(27 Kasım) Avrupa'da bulunan “Ermeni Öğrenciler Birliği" ile “'Kürt Öğrenci Derneği”, Londra'da ortak bildiri yayınladılar
1982
(28 Ocak) Los Angeles'te, Başkonsolos Kemal Arıkan, Harry Sasunyan ve Kirkor Saliba tarafından öldürüldü
1982
(8 Nisan) Ottowa Büyükelçiliği Ticari Müşaviri Kemalettin Güngör silahlı saldırı sonucu yaralandı
1982
(5 Mayıs) ABD'nin Boston Bölgesi Fahri Konsolosu Okan Gündüz öldürüldü
1982
(7 Haziran) Lizbon Büyükelçiliği İdari Ataşesi Erkut Akbay öldürüldü Bu arada, Ottowa Büyükelçiliği Askeri Ataşesi Atilla Altıkat, Bulgaristan Burgaz Başkonsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan ve Lizbon Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Yurtsev Mıhçıoğlu'nun eşi Cahide Mıhçıoğlu da silahlı saldırıya uğradırlar Türkiye’nin Kanada Büyükelçiliği görevinde bulunan Coşkun Kırca da, silahlı saldırya uğramış, ancak kaçarak kurtulmuştu
1982
(10 Ağustos) Artin Penik adlı Ermeni, Esenboğa katliamından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, kendini yakmak suretiyle Ermeni terörünü lânetledi
1983
(29 Ocak) Levon Ekmekçiyan, 1982 yılı Esenboğa baskını nedeniyle Ankara'da idam edildi
1983
Harut Levonyan ve Rafi Elbekyan adlı iki Ermeni militan tarafından Türkiye'nin Yugoslavya Büyükelçisi'ne düzenlenen suikast sırasında, yoldan geçen bir Belgradlı öldü
1983
(15 Temmuz) Asala mensubu teröristler, Paris Orly havalimanına bombalı saldırı düzenledi Olayda, 3'ü Türk olmak üzere 7 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı
1983
(27 Temmuz) Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği'ni basan beş Ermeni ölü olarak ele geçirildi
1986
(19 Mart) Ermeni Halk Dansları Topluluğu MARAL'ı kuran Benon Kuzubaş öldü
1987
(10 Aralık) Demokrat Parti'nin İstanbul Milletvekili Ermeni asıllı Mığırdıç Şellefyan öldü
1988
Sovyet makamları, anti-Sovyet Ermenilerin lideri Paruyr Hayrikyan’ı, uçakla Etyopya'nın merkezi Adis Ababa'ya bıraktı
1989
Ermenistan'da deprem meydana geldi
1990
Erivan'da, “Arev” adında Yahudi-Ermeni Kültür Derneği kuruldu
1990
(11 Eylül) Ermeni Patriği Karakin Kazancıyan, İstanbul Valisi Cahit Bayar'a nezaket ziyaretinde bulundu
1991
(21 Ocak) Ermeniler, Hacılar kentine bombalı saldın düzenledi Saldırıda 3 Sovyet askeri ile 2 Azeri öldü Ermeniler ayrıca, Azerbaycan'ın Sesi gazetesi muhabiri Savâtin Askerova'yı katletti
1991
(5 Şubat) Elmira Kafarova, Azerbaycan Yüksek Sovyet Başkanlığına seçildi
1991
(22 Şubat) Bakü'de, Transkafkasya Müslümanları Dinişleri Başkanlığı'na bağlı faaliyetlerini sürdüren medrese, İslam Enstitüsü'ne dönüştürüldü
1991
(3 Nisan) Azerbaycan'ın Kazak bölgesine, sılahlı bir Ermeni grubu saldırdı Olay üzerine Sovyet ordu birlikleri ile Ermeniler arasında çıkan çatışmada, 15 Ermeni hayatını kaybetti
1991
(13 Nisan) Karabağ'da, Ermeniler ile Azeriler arasında çatışmalar çıktı Azeri köyleri Ermeniler tarafından top ateşine tutuldu
1991
(23 Nisan) Suşa kasabasına bağlı Azeri köyleri, Ermeni köylerinden açılan top ve makineli tüfek ateşine maruz kaldı Olayda 3 Azeri öldü, 3 ev yıkıldı, 3 ev de oturulamaz hale geldi
1991
(26 Nisan) Karabağ bölgesinde, 4 Azeri güvenlik görevlisi öldürüldü Olayı “Karabağ Savaşçıları” adlı örgüt üstlendi
1991
(7 Mayıs) Diyanet İşleri Başkanlığı'nın daveti üzerine Türkiye'ye gelen Azerbaycan ve Kafkasya Müslümanlarının dini lideri Şeyhülislam Allahşükür Paşazade, Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek'i ziyaret etti
1991
(23 Eylül) Ermenistan bağımsızlığını ilan etti
1991
(26 Aralık) Sovyetler Birliği dağıldı 23 Eylül'de bağımsızlığını ilan eden Ermenistan fiilen ve hukuken bağımsız oldu
1993
(Aralık) Dönemin Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Ermenistan Dışişleri Bakanı Arman Girakusyan'la Antalya'da biraraya geldi
1994
(Nisan) MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ile Türkiye'nin Bonn Büyükelçisi Onur Öymen, Ermenistanlı yetkililerle Frankfurt'ta görüştüler
1996
(Ocak) Müzisyen Onno Tunç, bir uçak kazasında hayatını kaybetti
1996
Levon Ter Petrosyan, ikinci defa Ermenistan devlet başkanı seçildi
1997
1960 yılında kurulan Aramyan Oda Orkestrası'nm yöneticilerinden kemanist İstepan Oskiyan, Nisan ayında öldü
1997
(4 Aralık) Türkiye Ermenileri Patriği Karekin II, Rum Ortodoks Patriği Bartholomeos'a gönderdiği mektupta, Rum Patrikhanesi'ne yapılan saldınyı kınadı
1997
(20 Mart) Robert Koçaryan, Ermenistan başbakan oldu
1997
Ermeni cemaati, Karagözyan Vakfı yönetim kurulunda görev yapan Mardiros Balıkçıyan'ı Ağustos ayında kaybetti Balik¢yan, kültürel faaliyetlerle meşgul oluyordu
1997
(26 Temmuz) Jamanak ve Arşav gazetesi yazarlarından Lili Koç vefat etti
1997
(31 Ağustos) Etmenistan sinemasının yönetmen ve senaryo yazan Frunze Dovlatyan öldü
1997
(11 Ekim) Ermeni alfabesinin yıldönümü hatırasına, Kültür Haftası tertip edildi Hafta İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nin öğretmen ve sanatçılarının işbirliğiyle düzenlendi
1997
(12 Ekim) Kumkapı Meryem Ana Kilisesi, geleneksel Madağ Günü'nü bu yıl da düzenledi
1997
İstanbul'da yayımlanan Ermenice gazete ve dergilerde araştırma yazıları çıkan Hırant Papazyan, Kasım ayında öldü
1997
(1 Aralık) Ermeni Sanayicileri ve İşadamları Derneği Başkanı Aram Vardanyan, Türk-Ermeni İş Komitesi toplantısına katılmak üzere Türkiye'ye geldi Vardanyan, görüşmede, Ermenistan ve Türkiye arasındaki sınır kapısının açılması meselesini görüştü
1997
(6 Aralık) Eseyan Okulu'nun kuruluşunun 50 yıldönümü kutlamaları yapıldı
1997
(19 Aralık) Jamanak Gazetesi'nin 90 kuruluş yıldönümünü kutlamak için, Ermeniler Kazaz Amira'da bir dizi etkinlik düzenledi
1997
(20 Aralık) Ermeniler, Surp Agop Hastanesi'nin 160 yıldönümünü yılbaşı şöleniyle birlikte kutladılar
1997
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, 1997 Sedat Simavi Ödülü'nü gazetecilik dalında Garbis Özatay'a verdi
1997
(Aralık) Türkiye Ermenileri Patriki Karekin II, Doğuş Yortusu vesilesiyle kiliselere gönderdiği mesajda, Süryani, Kipti, Habeşistan, Rum, Rus, Bulgar, Romen, Gürcü patrikleri ile Papa II Jean Paul'un Doğuş Yortusu'nu kutladı
1997
Franz Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” adlı eseri, Belge Yayınları tarafından Türkçe'ye çevrilerek yayımlandı
1998
Ocak ayındaki törende, Yeşilköy Metropoliti Miran Hırisostomos Kalayci’nın denize attığı haçı, Ermeni genci Murat Köşker çıkardı
1998
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Jamanak gazetesinin 90 kuruluş yıldönümü vesilesiyle, gazetenin editörü Ara Koçunyan'ı Cumhurbaşkanlığı köşkünde kabul etti
1998
(Şubat) Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan istifa etti Böylece Robert Koçaryan'a liderlik yolu açıldı Petrosyan, Karabağ'da barış istediği için Şahin'lerin tepkisini çekmişti
1998
(Şubat) Petrosyan'ın istifasını değerlendiren Azerbaycan Halk Cephesi Başkanı Elçibey, Koçaryan'ın geçmişte Rusları arkasına alarak Karabağ'da Azerbaycan'a karşı ayaklandığını bildirdi
1998
Türkiye Ermenileri Patriki Karekin II (Bedros Kazancıyan) öldü Kazancıyan,10 Mart'ta toprağa gömüldü
1998
(30 Mart) Koçaryan, Ermenistan devlet başkanlığına seçildi
1998
(29 Mayıs) Fransa parlamentosu, sözde Ermeni soykırımı yasa tasarısını tanıdı
1998
(3 Haziran) Tebriz'de Azeriler, Fransız parlamentosu tarafindan kabul edilen sözde Ermeni soykırımı yasa tasarısını protesto ettiler
1998
(19 Haziran) Patrik Kazancıyan'ın ölümüyle kendisini patrik vekili ilân eden Mesrop Mutafyân'ın dilekçesi, İstanbul Valiliği tarafından iade edildi Mutafyan'ın bu sıfatı kullanamıyacağı ifade edildi
1998
Ozan-yazar Kevork Emin Muratyan, 79 yaşında Erivan'da öldü
1998
(Temmuz) Bölücü örgüt PKK'nın başı Abdullah Öcalan, Ermenistan yönetiminden, örgüte özel köy tahsis edilmesini istedi
1998
(Temmuz) Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, İngiltere'yi ziyaret ederek Başbakan Tony Blair ile görüştü
1998
(4 Temmuz) Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev, Ermenistan Devlet Başkanı Koçaryan'ı, Eylül'de Bakü'de yapılacak bölge liderleri toplantısına davet etti
1998
(3 Ağustos) Patrik Kazancıyan'ın ölümünden sonra kendini Patrik Vekili ilân eden Mesrob Mutafyan, gelen tepkiler üzerine istifa etti Mutafyan'ın yerine Şahan Sıvacıyan geçti
1998
(14 Ekim) Mesrob Mutafyan, Türkiye Ermenileri 84 Patriği seçildi Kumkapı Meryem Ana Kilisesi'nde yapılan seçimlerde, Sıvacıyan ilk turda 15 oy alınca adaylıktan çekildi İkinci turda 74 oy alan Mutafyan, yaptığı teşekkür konuşmasında, patrik seçilmesiyle yeni bir dönemin başladığını belirtti
1998
(23 Kasım) Ötanazi uygulamaları ile tanınan dünyaca ünlü doktor Jack Kevorkyan, ABD'nin en çok izlenen CBS televizyonundaki “60 Dakika” adlı programda, ötanazi'yi nasıl uyguladığını gösterdi Ermeni asıllı Kevorkyan, programda, hastası Thomas Youk'u nasıl öldürdüğünü anlattı
|