Türk Edebiyatında İlkler

Edebiyatımızda Türlerinin İlki Olan Eserler ve Yazarları


GAZETE

*İlk Resmi Gazete-Takvim-i Vakayi'(1831-1922)

*İlk yarı resmi Gazete-Ceride-i Havadis(1840)

*İlk Özel Gazete-Tercüman-ı Ahval(1860-1866),Şinasi/Agah Efendi

*İlk Dergi örneği-Mecmua-i Fünun(1861),Münif Paşa

*İlk Mizah Dergisi-Diyojen(1869),Teodar Kasap/Namık Kemal

*İlk Çocuk Gazetesi-Çocuklar İçin Mümeyyiz

*İlk Çocuk Yayınımız-Eftal ve Mümeyyiz(1869)

*İlk Edebiyat Dergimiz-Hazine-i Evrak(1881-1882),Mahmut Celalettin


ROMAN

*İlk Çeviri Roman-Telemak(Les Aventures De Telemaque) (Fenelon) (1859), Yusuf Kamil Paşa

*Edebiyatımızda İlk Roman-Taaşşuk-ı Tal'at ve Fıtnat (1872) , Şemsettin Sami

*İlk Edebi Roman-ntibah (Sergüzeşt-i Ali Bey) (1876) ,Namık Kemal

*İlk Tarihi Roman-Cezmi (1880) ,Namık Kemal

*İlk Köy Romanı-Karabibik(1891) ,Nabizade Nazım

*İlk Realist Roman-Araba Sevdası (1896), Recaizade Mahmut Ekrem

*İlk Psikolojik Roman Denemesi-Zehra (1896) , Nabizade Nazım

*İlk Naturalist Roman-Zehra (1896) , Nabizade Nazım

*İlk Modern(Çağdaş) Roman- Mai ve Siyah (1897) , Halit Ziya Uşaklıgil

*Mektup Tarzında İlk Roman-Mutallaka(1898) , Hüseyin Rahmi Gürpınar

*Batılı Tekniğe Uygun İlk Roman-Aşk-ı Memnu' (1900) , Halit Ziya Uşaklıgil

*İlk Psikolojik Roman-Eylül (1901) ,Mehmet Rauf

*Kurtuluş Savaşımızı Doğrudan İşleyen İlk Roman-Ateşten Gömlek(1923), Halide Edip Adıvar

*İlk Yerli Çizgi Roman-Türk Kahramanı Köroğlu81953)

*İlk Post-Modern RomanTutunamayanlar (1971), Oğuz Atay

*İç Monolog Tarzıyla Yazlmış İlk Roman Bir Düğün Gecesi (1979), Adalet Ağaoğlu


HİKAYE

*İlk Hikaye Kitabı-Letaif-i Rivayet(1870-1895) , Ahmet Mithat Efendi

*Yayınlanmış ilk Hikaye Kitabı

*Batılı Anlamda İlk Hikaye-Küçük Şeyler(1892), Samipaşazade Sezai

*İlk Gerçekçi Hikaye-Küçük Şeyler(1892), Samipaşazade Sezai



TİYATRO

*Batılı Anlamda İlk Tiyatro-Şair Evlenmesi (1859) ,Şinasi

*Sahnelenen İlk Tiyatro-Vatan yahut Silistre (1873), Namık Kemal

*Aruzla Yazılan İlk Manzum Tiyatro Eseri-Eşber(1880) ,Abdülhak Hamit Tarhan

*Heceyle Yazılan İlk Manzum Tiyatro Eseri-Nesteren (1878), Abdülhak Hamit Tarhan

*İlk Epik Tiyatro örneği-Keşanlı Ali Destanı (1964), Haldun Tnaer





DİĞER DÜZ YAZI TÜRLERİ


*İlk Türk Destanı-Alp Er Tunga Destanı, Saka Türkleri

*Söylev Türündeki İlk Eser-Orhun(Göktürk) Abideleri (8yy)

*Türk Adının Geçtiği İlk Türkçe Metin-Orhun(Göktürk) Abideleri (8yy)

*İlk Müslüman Türk Destanı-Manas Destanı, Kırgızlar

*İlk Türk Dünyası Ansiklopedisi-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip

*Türkçe Yazılan İlk Kitap-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip

*İlk Siyaset-name Örneği-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip

*İlk Pend-name Örneği-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip

*Türk Dilinin İlk Ansiklopedik Sözlüğü-Divan-ı Lügati't Türk(1072-1077), Kaşgarlı Mahmut

*Türk Dilinin İlk Dil Bilgisi Kitabı-Divan-ı Lügati't Türk(1072-1077), Kaşgarlı Mahmut

*İlk Anı Örneği-Babürname(Vakayi) (15yy) , Babür Şah

*İlk Fabl Örnaği-Harname (15yy) , Şeyhi

*İlk Şuara(Şairler )Tezkiresi-Mecalisü'n-Nefais(15yy) ,Ali Şir Nevai

*İlk Seyehat-name Örneği-Mir'atü'l-Memalik (16yy/ 1557), Seydi Ali Reis

*Anadolu Sahasındaki ilk Tezkire-Heşt Behişt (16yy), Sehi Bey

*İlk Gezi Yazısı Örneği-Seyahat-name (17yy), Evliya Çelebi

*İlk Bibliyografya-Keşfü'z Zünun (17yy) ,Katip Çelebi

*Matbaada Basılan ilk Kitabımız-Vankulu Lügati (1729), Vankulu Mehmet Efendi

*Batılı Anlamda İlk Günlük-Seyahat Jurnali (1827) ,Direktör Ali Bey

*İlk Makale-Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi (1860) , Şinasi

*İlk Atasözleri Kitabı-Durub-ı Emsal-i Osmaniye (1863) ,Şinasi

*İlk Edebiyat Ders Kitabı-Talim-i Edebiyat (1872) , Recaizade Mahmut Ekrem

*İlk Eleştiri-Tahrib-i Harabat (1885),Namık Kemal

*İlk Mülakat (Röportaj)-Rüya, Ziya Paşa

*İlk Tarih ve Coğrafya Ansiklopedisi-Kamus'ül-A'lam(1889-1898)

*İlk Türkçe Sözlük-Kamus-ı Türki (1899-1900) , Şemseddin Sami

*Özdeyiş Örneklerini Veren İlk Eser-Lehçet'ül-Hakayık, Ali Bey



ŞİİR


*İlk Mesnevi-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip

*İlk Didaktik Şiir Örneği-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip

*Aruzla Yazılan İlk Eser-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip

*İlk Şiir Çevirisi-Tercüme-i Manzume(1859), Şinasi

*İlk Antoloji-Harabat (1874) ,Ziya Paşa

*İlk Köy Şiiri-Köylü Kızların Şarkısı, Muallim Naci

*İlk Pastoral Şiir-Sahra (1879) ,Abdülhak Hamit Tarhan

*İlk Mensur Şiir Örnekleri-Mensur Şiirler(1889), Halit Ziya uşaklıgil

*İlk Kafiyesiz Şiir-Validem (1913) , Abdülhak Hamit Tarhan

*İlk Çocuk Şiir Kitabı- Şermin (1914), Tevfik Fikret



HAZIRLAYAN

Isparta Milli Piyango Anadolu Lisesi Edebiyat Zümresi