Noktalama İşaretleri

İnceltme işareti ( ^ )


Bir noktalama işareti ve bir tipografik işarettir "Düzeltme işareti" veya "şapka" olarak da adlandırılır


Türkçede kullanımı


Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerde g, k ünsüzlerinden sonra gelen a, ü ünlülerinin üzerine inceltme işareti konur Bu inceltme işareti g, k ünsüzlerinden sonra gelen a, ü ünlülerinin kimi zaman ince kimi zaman da uzun okunmasını sağlar

Örnek: Dükkân, kâfir, mahkûm, sükût, kâğıt, mezkûr, kâbus, rüzgâr, hikâye, mekân, yadigâr, ordugâh

Yazımları aynı, anlam ve okunuşları ayrı olan yabancı sözcükleri ayırt etmek için inceltme işareti konur

Örnek:

adet: sayı

âdet: görenek, alışkanlık

alem: bayrak, minare ve cami kubbelerinin üstündeki hilâl

âlem: dünya, evren

aşık: küçük kemik, aşık kemiği

âşık: çok seven kimse

hal: sebze-meyve satılan yer

hâl: durum, vaziyet


Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerde l ünsüzünün ince okunduğunu göstermek için de kullanılır

Örnek: Ahlâk, felâket, ilâve, kelâm, billûr, ilâç, lâle, lâzım, üslûp

Nisbet î'sini göstermek için düzeltme işareti kullanılır

Örnek: Millî, siyasî, hukukî, askerî, ilmî, insanî, iktisadî

(Nisbet î'sinin yerine Türkçe'de kimi zaman -sel, -sal ekleri kullanılabilir

Örnek: Siyasî - siyasal, dinî - dinsel


Not: Alfabetik sıralamalarda kısa ünlüler önce gelir Örneğin alem kelimesi âlem kelimesinden önce yazılır


İngilizcede kullanımı


İngilizce'de "caret" adını alan inceltme işareti, bir metin gözden geçirilirken metnin herhangi bir yerinde düzeltme yapılmasını gerektiğini ortaya koyar Daha çok bir noktalama işaretinin yokluğuna, kelime eksikliğine ya da yarım bırakılmış cümlelere işaret eder

Bilgisayar


Bilgisayarcılıktaki programlama dillerinde kullanılan bir işarettir