07-26-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kronolojik Sırayla Mustafa Kemal Ataturkun Hayatı
Atatürk'ün Kronolojisi
ATATÜRK’ ÜN KRONOLOJİSİ
1881 – 1908
19 Mayıs 1881 – Mustafa’nın Selanik’te doğuşu
1893 – Mustafa’nın Selanik Askeri Rüştiyesi’ne yazılması ve öğretmeni Mustafa Efendi’nin kendisine “Kemal” adını takması
1895 – Mustafa Kemal’in Selanik Askeri Rüştiyesi’ni bitirerek Manastır Askeri İdadisine girmesi
13 Mart 1899 – Mustafa Kemal’in Manastır Askeri İdadisi’ni bitirerek İstanbul’da Harp Okulu’na girişi
10 Şubat 1902 – Mustafa Kemal’in Harp Okulu’nu teğmen rütbesiyle bitirerek Harp Akademisi’ne geçmesi
11 Ocak 1905 – Mustafa Kemal’in Kurmay Yüzbaşı olarak Harp Akademisi’nden mezun olması ve merkezi Şam’da bulunan Beşinci Ordu emrine verilmesi
Ekim 1905 – Mustafa Kemal’in bazı arkadaşlarıyla birlikte Şam’da gizli “Vatan ve Hürriyet Cemiyeti”ni kurması
20 Haziran 1907 – Mustafa Kemal’in Kolağasılığına ( Kıdemli Yüzbaşı ) yükseltilmesi
13 Ekim 1907 – Mustafa Kemal’in Selanik’te III Ordu’ya atanması
Şubat 1908 – Atatürk’ün General Litzmann’dan çevirdiği “Takımın Muharebe Talimi” adlı -askerî eğitimle ilgili- kitabın Selânik’te yayımlanması
Haziran 1908 – Atatürk’e, III Ordu Karargâhı’ndaki görevinin yanısıra Üsküp-Selânik arasındaki demiryolu müfettişliği görevinin de verilmesi
23 Temmuz 1908 – II Meşrutiyet’in İlânı
__________________
1909 – 1914
__________________
15-16 Nisan 1909 – Mustafa Kemal’in 31 Mart (13 Nisan) ayaklanması üzerine Hareket Ordusu’nun kurmay başkanı olarak İstanbul’a hareket etmesi
6 Eylül 1909 – Mustafa Kemal’in Selanik’te III Ordu Piyade Subay Talimgahı Komutanı olması (Aynı yıl içinde Kolağası rütbesiyle 38 Piyade Alayı komutanı olmuştur)
Mayıs 1910 – Mustafa Kemal’in Mahmud Şevket Paşa’nın kurmay başkanı olarak Arnavutluk harekatında bulunması
Eylül 1910 – Fransa’da yapılan manevralara Türk Ordusu temsilcisi olarak katılması
13 Eylül 1911 – Mustafa Kemal’in İstanbul’a Genelkurmay’a nakledilmesi
27 Kasım 1911 – Mustafa Kemal’in Trablusgarb’ta Binbaşılığa yükseltilmesi
22 Aralık 1911 – Mustafa Kemal’in İtalyan – Osmanlı Trablus Savaşı’nda Tobruk Taarruzu’nu başarıyla idare etmesi
25 Kasım 1912 – Mustafa Kemal’in Bahrısefid Boğazı ( Çanakkale ) Kuva-yı Mürettebesi Harekat Şubesi Müdürlüğü’ne atanmasi
27 Ekim 1913 – Mustafa Kemal’in Sofya Ataşemiliteri olması
1 Mart 1914 – Mustafa Kemal’in Yarbaylığa yükseltilmesi
__________________
1915 – 1916
__________________
2 Şubat 1915 – Mustafa Kemal’in Tekirdağ’da 19 Tümeni kurmaya başlaması (25 Şubat 1915′te tümen kuruluşunu tamamlayarak Maydos’a gelmiştir)
25 Nisan 1915 – İtilaf devletlerinin Arıburnu’na asker çıkarmaları üzerine Mustafa Kemal’in tümeniyle düşmanı önleyerek durdurması
1 Haziran 1915 – Mustafa Kemal’in Albaylığa yükseltilmesi
8-9 Ağustos 1915 – Mustafa Kemal’in Anafartalar Grubu Komutanlığı’na atanması
10 Ağustos 1915 – Mustafa Kemal’in bizzat idare ettiği taarruzla Anafartalar cephesinde düşmanı geri atması
17 Ağustos 1915 – Mustafa Kemal’in Kireçtepe’de zafer kazanması
21 Ağustos 1915 – Mustafa Kemal’in II Anafartalar Savaşı’nı kazanması
14 Ocak 1916 – Mustafa Kemal’in Edirne’de XVI Kolordu Komutanlığı’na başlaması
1 Nisan 1916 – Mustafa Kemal’in Mirlivalığa ( Tümgeneral ) yükselmesi
7-8 Ağustos 1916 – Mustafa Kemal’in Bitlis ve Muş’u düşman elinden geri alması
__________________
1917 – 1918
__________________
7 Mart 1917 – Mustafa Kemal’in Diyarbakır’daki II Ordu Komutanlığı vekilliğine atanması
16 Mart 1917 – Mustafa Kemal’in Diyarbakır’daki II Ordu Komutanlığı’na asil olarak atanması
5 Temmuz 1917 – Mustafa Kemal’in Halep’teki VII Ordu Komutanlığı’na atanması
20 Eylül 1917 – Mustafa Kemal’in VII Ordu Komutanı sıfatıyla memleketin ve ordunun durumunu açıklayan tarihi raporunu göndermesi
15 Ekim 1917 – Mustafa Kemal’in VII Ordu Komutanlığı’ndan ayrılarak İstanbul’a dönmesi
15 Aralık 1917 – Mustafa Kemal’in Veliaht Vahidettin ile Almanya’ya gitmesi
16 Aralık 1917 – Mustafa Kemal’e “Birinci Rütbeden Kılıçlı Mecidi Nişanı” verilmesi
4 Ocak 1918 – Almanya gezisinden dönmesi
7 Ağustos 1918 – Mustafa Kemal’in Filistin’de bulunan VII Ordu Komutanlığı’na ikinci defa tayin olunması
26 Ekim 1918 – Mustafa Kemal’in komuta ettiği VII Ordu Birlikleri tarafından düşman taarruzunun Haleb’in kuzeyinde bugünkü sınırlarımız üzerinde durdurulması
30 Ekim 1918 – Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında Mondros Mütarekesi imzalandı
31 Ekim 1918 – Osmanlı Devleti, Mondros Mütarekesi’nin yürürlüğe girmesiyle Birinci Dünya Savaşı’ndan çıktı
31 Ekim 1918 – Mustafa Kemal’in Yıldırım Orduları Grubu Komutanı olması
13 Kasım 1918 – Mustafa Kemal’in Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı’nın lağvı üzerine İstanbul’a gelmesi Ve denizde demirlemiş düşman filosunu gördüğünde, yaveri Cevat Abbas (Gürer) Bey’e ünlü sözünü söylemesi: “Geldikleri gibi giderler”
__________________
1919
__________________
30 Nisan 1919 – Mustafa Kemal’in 9 Ordu Müfettişi olması
16 Mayıs 1919 – Mustafa Kemal’in Samsun’a gitmek üzere Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan ayrılması
19 Mayıs 1919 – Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkması
21-22 Haziran 1919 – Mustafa Kemal’in Amasya’dan yolladığı genelgeyle, milli kuvvetleri bir gaye ve bir teşkilat çevresinde toplamak amacıyla Sivas Kongresi’ni toplantıya çağırdı
26 Haziran 1919 – Amasya’dan Sivas’a hareketi
3 Temmuz 1919 – Mustafa Kemal’in Erzurum’a ilk gelişi
8-9 Temmuz 1919 – Mustafa Kemal’in resmi görevinden ve askerlikten çekilmesi
23 Temmuz 1919 – Erzurum Kongresi’nin toplanması ve Mustafa Kemal’in Erzurum Kongresi’ne Başkan seçilmesi
4 Eylül 1919 – Sivas Kongresi’nin toplanması ve Mustafa Kemal’in Sivas Kongresi’ne Başkan seçilmesi
11 Eylül 1919 – Mustafa Kemal’in Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyeti Temsiliyesi Başkanlığı’na seçilmesi
20-22 Ekim 1919 – Mustafa Kemal’in İstanbul’dan gelen Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Amasya’da görüşmesi
7 Kasım 1919 – Mustafa Kemal’in İstanbul’da toplanması kararlaştırılan Osmanlı Meclisi için Erzurum’dan milletvekili seçilmesi ( TBMM’nin birinci dönemi için yapılan seçimde ve ondan sonraki seçimlerde Ankara’dan milletvekili seçilmiştir )
27 Aralık 1919 – Mustafa Kemal’in Heyeti Temsiliye ile birlikte Ankara’ya gelmesi
__________________
1920 – 1921
__________________
16 Mart 1920 – İstanbul’un İtilaf Devletleri tarafından işgali üzerine Mustafa Kemal’in durumu bütün devletlere ve Millet Meclislerine protesto etmesi ve Ankara’da yeni bir Millet Meclisi toplama teşebbüsüne geçmesi
23 Nisan 1920 – Mustafa Kemal’in Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açması
24 Nisan 1920 – TBMM’nin Mustafa Kemal’i başkanlığa seçmesi
11 Mayıs 1920 – Mustafa Kemal’in İstanbul Hükümetince ölüm cezasına çarptırılması( Bu karar 24 Mayıs 1920′de Padişah tarafından onanmıştır )
13 Eylül 1920 – Mustafa Kemal tarafından hazırlanan Halkçılık programının Büyük Millet Meclisi’ne sunuluşu
5 Aralık 1920 – Mustafa Kemal’in İstanbul’dan gelen Osmanlı delegeleri İzzet ve Salih Paşa’larla Bilecik tren istasyonunda görüşmesi
17 Şubat 1921 – Mehmet Akif (Ersoy) tarafından yazılan “İstiklal Marşı” şiiri Hakimiyeti Milliye gazetesinde yayınlandı
1 Mart 1921 – Mehmet Akif’in (Ersoy), “İstiklal Marşı”, Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey tarafından Meclis’te ilk kez okundu ve sürekli alkışlarla karşılandı
12 Mart 1921 – İstiklâl Marşı’nın TBMM’de kabul edilmesi
12 Mart 1921 – Londra Konferansı sona erdi İtilaf Devletleri barış teklif etti
10 Mayıs 1921 – Mustafa Kemal tarafından Büyük Millet Meclisi’nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nun kurulması ve kendisinin Grup Başkanlığı’na seçilmesi
13 Haziran 1921 – Mustafa Kemal’in Fransız temsilcisi F Bouillon ile Ankara’da görüşmesi
5 Ağustos 1921 – Büyük Millet Meclisi tarafından Mustafa Kemal’e Başkomutanlık görevinin verilmesi
23 Ağustos 1921 – Mustafa Kemal’in 22 gün 22 gece süren Sakarya Meydan Muharebesi’ni idareye başlaması
13 Eylül 1921 – Mustafa Kemal’in Sakarya Zaferi’ni kazanması
19 Eylül 1921 – Mustafa Kemal’e Büyük Millet Meclisi tarafından müşirlik (mareşallik) rütbesinin ve Gazi ünvanının verilmesi
__________________
1922 – 1923
__________________
26 Ağustos 1922 – Gazi Mustafa Kemal’in Kocatepe’den Büyük Taarruz’u idareye başlaması
30 Ağustos 1922 – Gazi Mustafa Kemal’in Dumlupınar’da Başkomutanlık Meydan Savaşı’nı kazanması
10 Eylül 1922 – Gazi Mustafa Kemal’in İzmir’e girişi
1 Kasım 1922 – Gazi Mustafa Kemal’in teklifi üzerine Büyük Millet Meclisi’nin saltanatın kaldırılmasına karar vermesi
14 Ocak 1923 – Mustafa Kemal’in annesi Zübeyde Hanım’ın İzmir’de ölümü
29 Ocak 1923 – Gazi Mustafa Kemal’in İzmir’de Latife (Uşaklıgil) Hanım’la evlenmesi ( 5 Ağustos 1925′te ayrılmışlardır)
17 Şubat 1923 – Gazi Mustafa Kemal’in İzmir’de ilk Türkiye İktisat Kongresi’ni açması
24 Mart 1923 – Mustafa Kemal Paşa, Time Dergisi’ne kapak oldu
13 Ağustos 1923 – Gazi Mustafa Kemal’in ikinci defa Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na seçilmesi
11 Eylül 1923 – Gazi Mustafa Kemal’in Halk Partisi’ni kurması
29 Ekim 1923 – Cumhuriyetin İlânı ve Gazi Mustafa Kemal’in ilk Cumhurbaşkanı seçilmesi
__________________
1924 – 1930
__________________
1 Mart 1924 – Gazi Mustafa Kemal’in Büyük Millet Meclisi’ni açışı ve Halifeliğin kaldırılması ile öğretimin birleştirilmesi gereğini konuşmasında belirtmesi
23 Ağustos 1925 – Gazi Mustafa Kemal’in Kastamonu’da ilk defa şapka giymesi
3 Ekim 1926 – İstanbul’da Sarayburnu’nda Mustafa Kemal’in ilk heykelinin dikilmesi
1 Temmuz 1927 – Gazi Mustafa Kemal’in Cumhurbaşkanı sıfatıyla ilk defa İstanbul’a gelmesi
15-20 Ekim 1927 – Gazi Mustafa Kemal’in CHP İkinci Kurultayı’nda tarihi büyük nutkunu söylemesi
28 Ekim 1927 – Türkiye’de ilk kez nüfus sayımı yapıldı O tarihteki nüfusumuzun 13650000 olduğu belirlendi
1 Kasım 1927 – Gazi Mustafa Kemal’in ikinci defa Cumhurbaşkanlığı’na seçilmesi
4 Kasım 1927 – Gazi Mustafa Kemal’in Ankara Etnografya Müzesi önünde ve Yenişehir’de dikilen heykellerinin açılışı
10 Nisan 1928 -Anayasa değişikliği yapılarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Lâik bir devlet haline getirildi
20 Mayıs 1928 – Afgan Kralı Amanullah Han’ın Gazi Mustafa Kemal’i Ankara’da ziyareti
24 Mayıs 1928 – Uluslararası rakamların kullanılmasıyla ilgili yasa çıkartıldı
28 Mayıs 1928 – “Millet Mektepleri” açıldı Türk vatandaşlığı yasası çıkartıldı
9-10 Ağustos 1928 – Gazi Mustafa Kemal’in Sarayburnu’nda Türk harfleri hakkındaki nutkunu söylemesi
1 Kasım 1928 -Yeni Türk Harfleri’nin kabul ve uygulanmasıyla ilgili yasa TBMM’si tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi
5 Ocak 1929 – TBMM’ce çıkartılan bir yasa ile Anadolu-Bağdat, Mersin, Tarsus, Adana demir yolları ile Haydarpaşa Limanı satın alındı
3 Nisan 1930 – Menemen’de Cumhuriyete karşı ayaklanma yapıldı Öğretmen yedeksubay Kubilây bu olayda şehit edildi
__________________
1931 – 1935
__________________
1931 – Halkevleri kuruldu
12 Nisan 1931 – Gazi Mustafa Kemal tarafından Türk Tarih Kurumu’nun kurulması
4 Mayıs 1931 – Mustafa Kemal’in üçüncü defa Cumhurbaşkanlığı’na seçilmesi
12 Haziran 1932 – Irak Kralı Emir Faysal’ın Ankara’da Mustafa Kemal’i ziyareti
12 Temmuz 1932 – Gazi Mustafa Kemal tarafından Türk Dil Kurumu’nun kurulması
4 Ekim 1933 – Yugoslavya Kralı Aleksandre’nin Gazi Mustafa Kemal’i İstanbul’da ziyareti
26 Ekim 1933 – Türk kadınlarına köy ihtiyar heyetlerine seçilme ve seçme hakkı tanındı
29 Ekim 1933 – Gazi Mustafa Kemal’in Cumhuriyet’in onuncu yıldönümü dolayısıyla tarihi nutkunu söylemesi
16 Haziran 1934 – İran Şehinşahı Rıza Pehlevi’nin Gazi Mustafa Kemal’i Ankara’da ziyareti
21 Haziran 1934 – Soyadı Yasası kabul edildi Bütün Türk yurttaşlarının öz adından başka bir soyadı taşımaları zorunlu hale getirildi
24 Kasım 1934 – Büyük Millet Meclisi’nin Mustafa Kemal’e ATATÜRK soyadını veren kanunu kabul etmesi
3 Aralık 1934 – Hangi dinden olursa olsun, ülkemizde din adamlarının mâbet ve âyinler dışında dinsel giysi kullanmaları yasaklandı
5 Aralık 1934 – Anayasa değişikliği yapılarak, Türk kadınlarına milletvekili seçme ve seçilme hakkı verildi
1 Mart 1935 – Atatürk’ün dördüncü defa Cumhurbaşkanı seçilmesi
__________________
1936 – 1937
__________________
20 Temmuz 1936 – Montreux Boğazlar Sözleşmesi imzalandı Boğazlar tamamiyle Türk egemenliğine geçti Türk askeri, “gayri askeri” adı verilen yerlere girdi
4 Eylül 1936 – İngiltere Kralı Edward VIII’nin İstanbul’da Atatürk’ü ziyareti
11 Haziran 1937 – Atatürk’ün, çiftliklerini Devlete ve bir kısım gayrimenkullerini Ankara Belediyesi’ne bağışlaması
27 Ocak 1937 – Hatay’ın Bağımsızlığı, Milletler Cemiyeti tarafından kabul edildi
5 Şubat 1937 – TBMM’nin aldığı bir kararla, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na: “cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, lâiklik, devrimcilik” ilkeleri kondu
28 – 29 Ekim 1937 -Atatürk, son kez Ankara’da Cumhuriyet Bayramı törenlerine katıldı
__________________
1938 – …
__________________
14 Ocak 1938 – Türkiye, Irak, İran, Afganistan arasında kurulan “Sâdâbat Paktı”, TBMM tarafından onaylandı
30 Mart 1938 – Atatürk’ün hastalığı hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğince ilk defa resmi tebliğ yayınlanması
19 Mayıs 1938 – Atatürk, son kez 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerini izledi Rahatsız olmasına karşın Hatay sorunuyla ilgili güney gezisine çıktı
19 Haziran 1938 – Romanya Kralı Karol II’nin Atatürk’ü İstanbul’da ziyareti
5 Eylül 1938 – Atatürk’ün vasiyetnamesini yazması
16 Ekim 1938 – Atatürk’ün hastalık durumu hakkında günlük resmi tebliğler yayımına başlanması
10 Kasım 1938 – Büyük Atatürk’ün Ölümü
21 Kasım 1938 – Atatürk’ün cenazesinin Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabre törenle konulması
28 Kasım 1938 – Atatürk’ün Vasiyetnamesi’nin açılması
10 Kasım 1953 – Atatürk’ün nâşının, Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrinden Anıtkabir’e nakledilmesi
5 Eylül 1973 – Başbakanlığa bağlı Devlet Film Arşivi’nin İstanbul’daki deposunda çıkan yangında Atatürk ile ilgili tek kopyalı filmlerin tamamı ile çok sayıda başka belge yandı
1981 – UNESCO’nun aldığı bir kararla Atatürk’ün doğumunun 100 yılının bütün dünyada ATATÜRK YILI olarak kutlanması
|
|
|
|