Türk Alman Saldırmazlık Paktı

Türk Alman Saldırmazlık Paktı Tarihi - Antlaşmalar - Türk Alman Saldırmazlık Paktı Hakkında - Türkiye Cumhuriyeti Antlaşmaları



Türk Alman Saldırmazlık Paktı, II Dünya Savaşı (1939-45) sırasında Türkiye ile Almanya arasında imzalanan dostluk ve saldırmazlık antlaşması (18 Haziran 1941)


II Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden (1 Eylül 1939) hemen sonra imzalanan Türk-İngiliz-Fransız Üçlü İttifakı'yla Türkiye o tarihe değin izlediği geleneksel tarafsızlık politikasından ayrılıyordu Bu durum, Nisan 1939'da İtalya'nın Arnavutluk'u ilhak etmesiyle gerginleşen Türk-Alman ilişkilerinin daha da soğumasına neden olmuştu Ama İtalya Fransa'ya savaş ilan ettiğinde (10 Haziran 1940) Türkiye Müttefik Devletlerin yanında savaşa girmekten kaçındı ve Almanya'ya karşı daha ihtiyatlı ve ılımlı bir politika izlemeye başladı Türk-Alman ilişkilerinde yakınlaşma Mart 1941'de daha da belirginleşti Alman ordusu Bulgaristan'a girmeye başladıktan hemen sonra Adolf Hitler Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye bir mektup göndererek Almanya'nın Türkiye'yle savaşmak amacında olmadığını vurguladı ve iki ülkenin karşılıklı çıkarları doğrultusunda işbirliği yapılmasını istedi Ayrıca Alman ordusuna Türk sınırına 50 kilometreden çok yaklaşmaması için emir verdiğini duyurdu


Nisan 1941'de Irak'ta bir darbeyle işbaşına gelen Alman yanlısı yeni yönetim açıkça Alman askeri gücünü yardıma çağırdı Almanya bu yardımı sağlayabilmek için Türk topraklarından geçmek zorundaydı Bu amaçla Türkiye'den resmen izin istedi; bu isteğin kabulüne karşılık Türkiye'nin bazı sınır düzeltmeleri yapmasını kabul edeceğini de bildirdi Bu konudaki görüşmeler uzun sürdü ve mayıs 1941 sonlarında İngiliz askeri gücünün Bağdat'a girip Raşid Ali Geylani'nin Alman yanlısı yönetimini iktidardan uzaklaştırmasıyla sorun kendiliğinden çözüldü


Hitler'in asıl amacı en kısa sürede SSCB'ye saldırmaktı Ama bundan önce Türkiye'nin Almanya'ya karşı herhangi bir harekata girişmemesi güvence altına alınmalıydı Bu amaçla Almanya Türkiye'yle bir saldırmazlık antlaşmasına varabilmek için çabalarını yoğunlaştırdı Türk-Alman Saldırmazlık Paktı 18 Haziran 1941'de imzalandı Antlaşmaya göre, her iki devlet de o tarihten önce imzaladığı antlaşmaları ve kabullendiği yükümlülükleri saklı tutacaktı Her iki devlet de karşılıklı olarak birbirlerinin toprak bütünlüğünü onaylıyor, birbirlerine yönelik dolaylı ya da dolaysız her türlü harekattan kaçınmayı taahhüt ediyordu Ortak çıkarları ilgilendiren sorunlar ise uzlaşma ve ortak görüş sağlayacak dostça görüşmeler yoluyla çözülecekti Antlaşma, imzalandığı tarihte yürürlüğe girecek ve 10 yıl süreyle geçerli olacaktı Türk-Alman Saldırmazlık Paktı Müttefiklerin yanında savaşa girmekten kaçınan Türkiye tarafında savaş boyunca önemli bir gerekçe olarak kullanıldı


Antlaşmanın imzalanmasından dört gün sonra Almanya SSCB'ye savaş ilan etti (22 Haziran 1941) Antlaşmanın imzalanmasından sonra, 10 Ağustos 1941’de Sovyetler Birliği ve Birleşik Krallık Türkiye’ye ortak bir nota göndermiştir Bu notada, Türkiye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olunacağı, ancak Montrö Antlaşması gereği Türkiye’nin Boğazlar’ı savaş gemilerine kapalı tutması gerektiği belirtilmiştir[1] Türk-Alman Saldırmazlık Paktı, Türkiye'nin Almanya'ya savaş ilan ettiği 23 Şubat 1945'te feshedildi