Karesi Sancağı

Karesi Sancağı Tarihi - Karesi Sancağı Hakkında - Osmanlı Dönemindeki Sancaklar



Karesi Sancağı, Osmanlı Devleti'nin eyaletlerinden biridir Osmanoğulları'na ilk katılan beylik olan Karesioğulları Beyliği'nin bulunduğu bölgede kurulmuştur Osmanlı Devleti'nin yıkılmasıyla yerine Balıkesir ili kurulmuştur 1909 yılındaki Karesi Sancağı'na bağlı kazalar şunlardır; Karesi Merkez Kazası, Ayvalık Kazası, Bandırma Kazası, Edremit Kazası, Burhaniye Kazası, Erdek Kazası, Gönen Kazası, Sındırgı Kazası, Balya Kazası'dır

1345 de durum


Orhan Gazi Karesi Beyliği’ni, merkeze bağlı bir sancak haline getirip, adını da değiştirmeden Karesi Sancağı yaptı Sancağın merkezi olan Balıkesire, oğlu Şehzade Süleyman’ı sancak beyi olarak tayin etti Böylece Karesi, aynı zamanda bir Şehzade Sancağı oldu


Bu dönemde tüm Karesi toprakları, Osmanlı beyliğinin ilk eyaleti oldu Balıkesir’den başka; Bergama, İvrindi, Ayazmend (Altınova), Edremit, Kemer Edremit (Burhaniye), Bayramiç, Ayvacık, Ezine, Fırt (Susurluk), Bigadiç ve Sındırgı yerleşim yerlerine sahipti
1393 de durum


1393'te Ankara merkezli Anadolu Beylerbeyliği kurulunca Bergama ve çevresi de dahil olaraktan Karesi eyaleti tek parça olarak, Anadolu beylerbeyliğinin bir parçası olmuştur
1451 de durum


1451 Anadolu eyaleti tekrar yapılandırılmış ve Kütahya merkez olmuştur Bu dönemde Karesi beyliği toprakları; merkezi Kütahya olan Anadolu Eyaletinin Hüdavendigar Eyaletinin sancakları olmuştur 1426'da Aydınoğulları'nın Osmanlı'ya ilhakıyla Bergama ve çevresi İzmir'e bağlanmıştır Bu tarihten sonra Bergama şehri ile Karesi şehri arasında siyasi bağ kalmamıştır Bergama ve çevresi İzmir Sancağı'na geçmiştir


Karesi toprakları iki sancağa ayrılmıştır:


Karesi Sancağı

Biga Sancağı


Daha sonraları Karesi Sancağı ikiye bölündü: Karesi Sancağı ve Erdek Sancağı olarak

1786 da durum

Bölgede Hüdavendigar eyaletine bağlı üç sancak vardı:


Karesi Sancağı: Ayvalık çevresi de, 1786’da Karesi Sancağına dahil edildi Bu dönemde Karesi Sancağı: Merkez, Bigadiç, Sındırgı, Baş Gelenbe (Gelenbe), Kemer Edremid (Burhaniye), Edremit, Ayazmend (Altınova), Kozak (Bergama'nın kuzey köyleri), İvrindi, Manyas, Fırt ma‘a Şamlı (Susurluk) ve Ayvalık'tan oluşmaktaydı


Erdek Sancağı


Biga Sancağı

1827-1841 arası durum


Karesi toprakları, 1827'de dağıtılan Anadolu eyaletinin Güney Marmara kısmında kurulan Hüdavendigar eyaletine bağlanmıştır


Karesi toprakları dört sancağa ayrılmıştır


Karesi Sancağı

Biga Sancağı

Erdek Sancağı

Ayvalık Sancağı

1841-1845 de durum


Hüdavendigar eyaleti yeniden düzenlendi Karesi toprakları üzerinde;


Biga Sancağı

Karesi Sancağı


Bu dönemde Karesi Sancağı Merkez livası, Ayvalık livası ve Erdek livası olmak üzere üç alt bölgeden oluşuyordu Ayvalık ve Erdek livası, doğrudan merkez livasına bağlı idi


Edremit ve Kemer Edremit ise, Ayvalık livasına değil; eskiden beri olduğu gibi Merkez livasına dahildi

1845-1847 de durum [değiştir]

1845'te Karesi-Saruhan Eyaleti, 1881'de de aynı sınırlar esas alınarak Karesi Vilayeti kurulmuştur


Biga Sancağı ve Karesi Sancağı birleştirilerek oluşan Karesi eyaleti ve Aydın'dan ayrılan Mağnisa merkezli Saruhan eyaleti birleştirilerek Karesi-Saruhan Eyaleti oluşturulmuştur Bu dönemde Çanakkale toprakları tekrar Balıkesir merkezine bağlanmıştı
1847 de durum


Eski Karesi Beyliği toprakları tekrar, eski Hüdavendigar eyaletine bağlandı


Biga Sancağı

Karesi Sancağı (üç livadan oluşuyordu: Merkez (22 kazası vardı), Ayvalık (2 kazası vardı), Erdek (8 kazası vardı)

1864 de durum


1864 yılında çıkarılan “Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi” ile idari teşkilatta yeni bir yapılanmaya gidildi ve bunun sonucunda örneğin; Karesi livasının kaza sayısı azaldı Karesi livasının daha önce 22 kazası olan kaza sayısı bu dönemde 8’e düştü Önceden kaza olan diğer on beş kaza, bu dönemde nahiye olarak yapılandırıldılar Erdek livasının kaza sayısı da azaltıldı
1881 de durum


1881'de Karesi Sancağı ve Biga Sancağı, Karesi Vilayeti adı altında birleşti Çanakkale toprakları tekrar Balıkesir merkezli yönetildi Karesi Vilayeti iki sancaktan oluşuyordu:


Karesi Sancağı 7 kazaya bölünmüştür: Erdek, Ayvalık, Merkez, Balya, Gönen, Susurluk, Sındırgı

Biga Sancağı 4 kazaya bölünmüştür


1888 de durum


1888’de tekrar Hüdavendigâr vilayetine bağlı bir sancak haline getirilen Karesi Vilayeti sancak haline getirildi ve Karesi'den Biga Sancağı tekrar ayrıldı Karesi Sancağı, livalara değil; kazalara ayrıldı Bigadiç, Sındırgı, Baş Gelenbe (Gelenbe), Kemer Edremid (Burhaniye), Edremit, Ayazmend (Altınova), Kozak, İvrindi, Manyas, Fırt ma‘a Şamlı (Susurluk), Erdek ve Yenice dahil Gönen'den oluşuyordu
1909 da durum


Karesi, 1909'da Herhangi bir yere de bağlı olmayan müstakil bir livadır (günümüz anlamında, ildir) 9 kazaya bölünmüştür Karesi Merkez Kazası, Ayvalık Kazası, Bandırma Kazası, Edremit Kazası, Burhaniye Kazası, Erdek Kazası, Gönen Kazası, Sındırgı Kazası, Balya Kazası'dır