Tağşiş

Tağşiş Nedir - Osmanlıda Sikke - Osmanlı Dönemi Madeni Paraları

Tağşiş; Osmanlı imparatorluğunda 19 yüzyıla kadar madeni para, sikke kullanılıyordu Temel para birimi akçe idi Mangır veya pul denilen bakır paralar günlük alışverişte geçerliydi Akçe, gümüştendi


Büyük işlerde, ihracatta, birikimde ise altın para kullanılırdı Osmanlı önce başka devletlerin altın parasını dolaşımda tuttu 17 yüzyıla kadar bu aaltın sikkelerden en meşhurları yaldız altını, efrenciyye denilen Venedik Dukası'dır Mısır'dan gelen eşrefi denilen altınlar vardı


Para sistemi altın ve gümüşe dayanan bir sistemdi Paranın değeri bu madenlere göreydi Altın ve gümüş fiyatı değiştikçe kur da değişiyordu, yani sikke fiyatları


Tağşişte devlet dolaşımdaki sikkeleri toplar, bunların madeni içeriğini azaltır, yeniden piyasaya sürer 18 yüzyıla kadar bu işlem gümüş parada yapıldı 1580'in akçesinde 061 g olan saf gümüş, Orhan Bey'in ilk akçelerinde 104 gramdı Yüzde 40'lık bir düşüş


Tağşişin en sık görüleni devletin piyasaya daha fazla para sürerek ek gelir elde etmesidir Hem devalüasyon, hem ek para basma Memurların alım gücü düşünce Yeniçerilerle birlikte ayaklanıyorlardı Beylerbeyi Vakası'nda para işleri sorumlusu Rumeli Beylerbeyi Mehmed Paşa'nın kellesi istenmiş, padişah paşayı asmıştır


Tağşişten sonra fiyatlar yükselirken satın alma gücü düşer, hayat pahalılığı artardı Ayrıca yerli paranın bu düşüşüyle piyasaya Avrupa paraları girer, bir süre sonra onların da sahtesi ürerdi


Akçe gitgide düştü ve kullanılamaz hale geldi Para adıyla üç akçe değerinde bir sikke basıldı 17 yüzyıl başında 120 akçe değerinde büyük gümüş kuruş tedavüle sürüldü Temel para birimi Osmanlı kuruşu oldu Ama yüzyıl sonunda yüzde 80 devalüasyona ağramıştı Tağşişlerin sonuçları: Devlet gelirlerinin önce artmış görünmesi sonra düşmesi, yabancı sikkelere kaçış, kalpazanlık, devletin iç piyasalardan borç almasını güçleştirme ve en önemlisi siyasal muhalefet Devlet, yeniçerileri yok ederek tağşişe devam etti