07-25-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı - Avusturya Savaşları Nedenleri Ve Sonuçları 2
Osmanlı Avusturya Savaşları - Osmanlı Avusturya Savaş Nedeni - Osmanlı Avusturya Savaşları Sonuçları
(1593 - 1664)
-Osmanlı Devleti ile Avusturya arasındaki ilişkiler, Mohaç Meydan Savaşı'ndan sonra başladı (1526) Çünkü bu savaş sonunda Macaristan topraklarının büyük bir bölümü Osmanlı Devleti'nin eline geçti
-Osmanlı Devleti, Avusturya ile komşu oldu Osmanlı - Avusturya ilişkileri her iki devletin Macaristan'a egemen olmak istemesi doğrultusunda 17 yüzyıl boyunca aralıklı olarak devam etti
1593 -1606 Savaşları ve Zitvatorok Antlaşması
-Avusturya Kanuni döneminde imzalanan 1533 İstanbul Antlaşması'yla Osmanlı Devleti'ne her yıl vergi vermekteydi
-Avusturya'nın bu vergileri ödememeye başlaması ve 1593 yılında çıkan bir sınır çatışması yüzünden Osmanlı Devleti ile arası açıldı Bu nedenlerle Osmanlı Devleti, Avusturya üzerine sefer yapmaya karar verdi (1593)
-Savaşın ilk yıllarında Osmanlı orduları başarı kazanamadı
-Kanuni'den sonra tahta geçen IISelim ve IIIMurat ordunun başında hiç sefere çıkmamıştı
-IIIMurat'tan sonra başa geçen IIIMehmet'in ordunun başında sefere çıkması durumu değiştirdi
-Avusturya orduları Haçova'da kesin bir yenilgiye uğratıldı (1596) Ayrıca savaşın başında kaybedilen Kanije ve Estergon Kaleleri Avusturya'dan geri alındı
-Avusturya kralı Ferdinand Kanije Kalesini almak için yeniden kuşattıysa da kale komutanı Tiryaki Hasan Paşanın kaleyi kahramanca savunması sonucu yenilerek geri çekildi (1601)
-Bu başarılar, Osmanlı Devleti'nin bölgedeki gücünü yeniden arttırdı
-Savaşın başında Osmanlı Devleti'nden ayrılıp Avusturya'ya yardım eden Eflak ve Boğdan beyleri Osmanlı Devleti'ne yeniden itaat ettiler
-Gelişmeler sonucu Avusturya, Osmanlı Devleti'ne barış teklif etti
-Doğuda süren İran savaşları ve Ana- dolu'daki Celali isyanları nedeniyle Osmanlı Devleti Avusturya'nın barış teklifini kabul etti
-İki taraf arasında Zitvatorok Antlaşması imzalandı (1606)
Antlaşmaya göre;
-Eğri, Kanije ve Estergon Kaleleri Osmanlı Devleti'nde kaldı
-Avusturya imparatorunun (arşidükü) protokol bakımından Osmanlı padişahına eşit olduğu kabul edildi
-Avusturya'nın Osmanlı Devleti'ne her yıl ödediği vergi kaldırıldı
-Avusturya, Osmanlı Devleti'ne verdiği zararlardan dolayı savaş tazminatı ödemeyi kabul etti
Zitvatorok Antlaşmasının Önemi
1 Osmanlı Devleti, savaşlarda kazandığı (bilgi yelpazesinet) başarıyı Anadolu'daki Celali isyanları ve doğudaki İran savaşları nedeniyle barış görüşmelerinde gösteremedi
2 Osmanlı Devleti'nin Kanuni döneminde elde ettiği Avusturya dolayısıyla Avrupa üzerindeki üstünlüğü sona erdi
1662 -1664 Savaşı ve Vasvar Antlaşması
-Zitvatorok Antlaşması ile sağlanan barış 1662'ye kadar sürdü
-Avusturya'nın Osmanlı Devleti'ne bağlı Erdel Beyliği'nin iç işlerine karışması üzerine Osmanlı - Avusturya savaşları yeniden başladı
-Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Avusturya üzerine sefere çıktı
-Uyvar Kalesini fethetti
-Avusturya'nın diğer devletlerden de aldığı yardımlarla oluşturduğu ordu bozguna uğratıldı
-Bunun üzerine Avusturya barış istedi İmzalanan Vasvar Antlaşması'na (1664) göre;
-Uyvar Kalesi Osmanlı Devleti'nde kalacak
-Erdel eskiden olduğu gibi yine Osmanlı Devleti'ne bağlı kalacak Avusturya Erdel Beyliği'nin iç işlerine karışmayacak
-Avusturya, Osmanlı Devleti'ne savaş tazminatı ödeyecek
İkinci Viyana Kuşatması ve Karlofça Antlaşması
-Avusturya ile yapılan barış 1681 yılında bozuldu
-Avusturya, Orta Avrupa'da durumunu güçlendirmek için Macaristan'a egemen olmak politikası izledi
-Hıristiyanlığın Protestan mezhebinden olan Macar halkına Katolik mezhebini kabul etmeleri için baskı ve eziyet yapmaya başladı
-Bu baskıların artması üzerine Macarlar Tökeli İmre başkanlığında ayaklandılar Ancak yeterli güçleri olmadığından Avusturya'ya karşı Osmanlı Devleti'nden yardım istediler
-Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu sefere çıktı (1683)
-Bu sefer sırasında Kırım hanı, Erdel, Eflak ve Boğdan beyleri askerleriyle Osmanlı ordusuna katıldı
-Osmanlı Kuvvetleri kısa sürede ilerledi
-Orta Macaristan alınacak yönetimi Tökeli İmre'ye verildi
-Avusturya barış teklif etti ise de bu teklif kabul edilmedi
-Osmanlı ordusu Avusturya'nın başkenti Viyana üzerine yürüdü ve şehri kuşattı
-Bu olay, Avrupa'da büyük bir korku meydana getirdi
-Avusturya imparatoru, Avrupa devletlerinden yardım istedi
-Papanın teşvikiyle Lehistan ve Alman kuvvetlerinden bir ordu oluşturuldu
-Viyana'nın güçlü bir kale olması kuşatmanın uzamasına neden oldu
-Bu durum Papanın hazırladığı Haçlı ordusuna zaman kazandırdı
-Hazırlanan Haçlı ordusu Leh Kralı komutasında Viyana'ya ulaştı
-Bu sırada kuşatmanın uzaması nedeniyle Osmanlı ordusu iyice yorulmuştu
-Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Avusturya'nın yardımına gelecek Haçlıları durdurma işini Kırım hanına vermişti
-Kırım hanı, Lehistan ordusunun Tuna nehrini geçmesini engellemedi
-İki ateş arasında kalan Osmanlı ordusu yenilerek geri çekildi (1683)
-İkinci Viyana yenilgisi, Avrupalıların Türkleri Avrupa'dan atma umutlarını artırdı
-Bu amaçla papanın da çabalarıyla Avusturya, Lehistan Rusya, Venedik ve Malta devletleri Osmanlı Devleti'ne karşı Kutsal ittifak oluşturdu
-Kutsal ittifaka katılan devletlerle Osmanlı Devleti arasındaki savaş 16 yıl sürdü
-Bu savaşlar sırasında dört padişah değişti
-Birçok sadrazam görev başına geldi Osmanlı ordusu yıprandı
-Devletin ekonomisi bozuldu
-Mağlup olan Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı 1699'da imzalanan Karlofça Antlaşması'yla savaşa son verildi
Bu anlaşma ile;
-Macaristan, Erdel ve Hırvatistan'ın bir bölümü Avusturya'ya bırakıldı
-Mora Yarımadası ve Dalmaçya Venediklilere bırakıldı
-Podolya ve Ukrayna Lehistan'a bırakıldı
-Antlaşmanın 25 yıl geçerli ve Avusturya'nın garantisi altında olması kabul edildi
Karlofça Antlaşması'nın Önemi
1 Osmanlı Devleti'nin Orta Avrupa'daki egemenliği büyük ölçüde sona erdi
2 Osmanlı Devleti batıda ilk kez toprak kaybettiği bu antlaşma ile çok büyük toprak kaybına uğradı
3 Osmanlılar Avrupa'dan geri çekilmeye, Avrupalılar karşı saldırıya geçmeye başladı
4 Avrupa'nın askeri bakımından üstünlüğü ortaya çıktı
5 Osmanlı Devleti'nde Gerileme Dönemi başladı Rusya ile 1700'de Karlofça Antlaşması'nın devamı olan İstanbul Antlaşması imzalandı
Bu antlaşmaya göre de;
1 Azak Kalesi Rusya'ya verildi
2 Rusya'nın İstanbul'da sürekli elçi bulundurması kabul edildi
İstanbul Antlaşması'nın Önemi
-Rusya Karadeniz'e doğru bir adım attı
-Rusya, İstanbul'da elçi bulundurmakla Osmanlı Devleti'ni daha yakından takip etme fırsatını elde etti
-Osmanlıların bu olaylardan sonra başlayan geri çekilişleri uzun yıllar boyunca devam etti
-Kurtuluş Savaşı sırasında kazandığımız Sakarya Meydan Muhaberesi ile sona erdi
-Sakarya zaferinden sonra Türkler savunma savaşını terk ederek tekrar taarruz gücüne ulaştı
|
|
|
|