Prof. Dr. Sinsi
|
İskandinav Mitolojisi
Hoenir: Aesir ve Vanir arasındaki savaştan sonra Vanir'e rehine olarak yollandı İlk insanlara duyguyu veren tanrıdır
İdunn: Bragi'nin karısı olan tanrıçadır Tanrıları sonsuza dek genç tutacak olan elmaların koruyucusudur Fırtına devi TJASSE onu kaçırır ve Loki onu öldürüp İdun'u geri alana kadar tanrılar yaşlanırlar Gençlik tanrıçasıdır İsminin anlamı "gençleştiren kişi"dir
Jord (FJORGYN): Toprak tanrıçasıdır Annesi Nott (Gece) ve babası Annar'dır Thor ve Frigg'in annesidir
Lodur: İlk insanlara konuşma kabiliyetini ve görünümlerini veren tanrıdır
Lofn: İhtiraslı aşklarla ilgilenen tanrıçadır Odin ve Frigg'den evlenmeleri yasak olan çiftlere bile bunu yapabilme izni almıştır
Loki: Odin'in erkek kardeşi Loki de önemli olduğu kadar ilginç bir tanrıydı Başlangıçta ateş tanrısı olan Loki, Edda'da tanrıların bazen dostu, bazen düşmanı olarak anlatılır Düzenbazlığı ve huysuzluğu yüzünden pek sevilmezse de, kurnazlığı zaman zaman işe yarardı Canı istediği zaman biçim değiştirerek insan ya da hayvan kılığına girebilirdi Cinsiyetini değiştirdiği de olurdu Loki'nin canavar ruhlu üç çocuğu vardı: Ölüm tanrıçası Hel, Tyr'in sağ elini ısırıp kopardıktan sonra tanrıların zincire vurduğu korkunç kurt Fenrir ve denizin derinliklerinde yaşayan, kuyruğuy-la fırtınalar çıkaran yılan Jörmungand Savas sirasinda Buz Devlerine ihanet ederek Aesir Tanrilarina onemli bilgiler vermistir Bu hareketi Odin'in onu kan kardesi olarak kabul etmesini saglamistir En onemli tuzaklarindan biri kor tanri Hodr'i kandirarak,Odinin oglu Balder'in oldurulmesini saglamak olmustur Bu hareketinden sonra Odinin kan kardeslik bagindan cikarilmis,dunyanin derinliklerindeki bir magraya hapsedilmistir Ayrica sekil degistirme yetenegine sahiptir
Loki'nin yaptığı en büyük kötülük, Odin'in oğlu, çok sevilen genç gün ışığı tanrısı Balder' in ölümüne neden olmasıydı Annesi Frigg, tüm yaratıklardan ona zarar vermemeleri için söz almış, ama ökseotunu gözden kaçırmıştı Loki sonradan ökseotundan bir ok yaptı ve bu Balder'in ölümüne neden oldu Tüm canlılar Balder için yas tuttu ve öfkeli tanrılar Loki'yi sonsuza kadar bir kayaya zincire vurarak cezalandırdılar (bir başka anlatıda ölen oğlunun bağırsaklarıyla bağlanmıştır ) Tepesindeki sarkitlara dolanmis dev yılanin ağzından akan zehir gözlerine damlamakta ama eşi Sigyn elindeki tahta kapla Loki'yi korumaya çalişmaktadır Ancak kap dolduğu zaman, bosaltmak icin uzaklaştığinda Loki zehirden etkilenmekte ve bu da Iskandinav inançlarına göre depremlere sebep olmaktadir Bu ceza Iskandinav mitolojisinde mahşer günü olarak adlandirılan Ragnarok'a kadar devam edecektir Ragnarok geldiğinde Loki, Odin'in oglu Heimdall ile dovüşecek, bu dövüşün galibi olmayacak ve her ikisi de savaşta ölecektir
Mimir: Bilge bir kişi ve Bolthor'un oğlu Bazı efsanelerde bir tanrı ve bazılarında bir dev Vanir'e rehine olarak yollanmıştır Vanir bunu görünce çıldırır ve onun kafasını keserler Odin onun kafasını saklar ve bilgeliğe ihtiyaç duyduğunda danışabilmek için Mimir'in kuyusunun yakınlarına koyar
Modi: Thor'un oğlu Ragnarok'ta sağ kalacaklardan biri İsminin anlamı "cesaret"tir
Nanna: Ay tanrıçası Balder'in karısı ve Forseti'nin annesi Balder'in ölümünden sonra kalbi durarak öldü ve Balder'le birlikte yakıldı
Niflheim: İskandinav mitinde yeraltı,soğuk ve ölümün yeri olarak geçer Dokuz dünyadaki ölüm takipçisi Hel tarafından yönetilir
Njord: Deniz ve rüzgarın tanrısı Frey ve Freya'nın babası Vanirlerdendir ve evi Noatun'dur Karısı dev Skadi'dir Babası Thjatsi'nin ölümü üzerine tanrılar Skadi'ye kocasını seçme hakkını tanıdılar Skadi sadece ayaklara bakarak seçeceği kocasının Balder olmasını istiyordu ama kazara Njord'u seçti Njord ve Skadi nerede yaşayacakları konusunda anlaşmazlığa düştüler ve ayrıldılar
Niord;Toprağın, gemiciliğin ve balıklığın tanrısıdır Aslen bir Vanes tanrısıdır, ancak Aesir ve Vanes tanrıları arasında yapılan barışta Aesir tanrılarına katılmıştır Buna karşılık 2 Aesir tanrısı Hoenir ve Mimir`de Vanes tanrılarına katılmışlardır (bu şekilde iki ırkın kanları karışmış olur ve barış sonsuz olacaktır
Nornlar;Yazgı ya da kader tanrıları (Eski Norse: norn, çoğul: nornir), Norse mitolojisindeki üç dísirdir: Urd (geçmiş), Verdandi (şimdiki) ve Skuld (gelecek) Skuld aynı zamanda bir Valkyrienin ismidir Grek mitolojisindeki Mireleri andırmaktadır
Nornlar'a şu nitelikler verilir:
Bilgeliğin temsilcileridirler
Büyüsün diye her gün “kaynak ağacı”nı sularlar
İnsanların gereksinimlerini sağlar ve onların mukadderatlarını düzenlerler
İçlerinden birinin adı aynı zamanda “mukadderat”tır
Göksel ip eğiricileridirler
Varlıkların “atkı”larını (dokumacılıktaki bir terim) ezellerinden ebedlerine kadar dokumaktadırlar
İlahi adaleti sağlarlar
Kudretleri öyle yücedir ki, ilahlar bile onların yargılarından kaçınamaz
Odin: Woden ya da Wotan ;Odin donmuş dev BOR ve Besstla'nın oğluydu Adı "tahrik", "hiddet" ve "şiir" anlamına gelen ondan gelmektedir Güneş ve Kelt haçı ile sembolize edilir Odin: (Alfadir ,Allfather (Herkesin Babası)) Tanrıların babası; Asgard'daki salonu Valaskjalf'da (Katledilmişlerin Korunağı) tahtı Hlidskjalf bulunur Bu tahttan dokuz diyarda olan tüm olayları gözler Ayrıca yeryüzüne ve gökyüzüne hakimdir, gerektiğinde kartala dönüşebilir Simgeleri, hiç hedefini ıskalamayan mızrağı Gungnir, her dokuzuncu gecede yeni sekiz yüzüğü ortaya çıkran yüzüğü Draupnir ve sekiz ayaklı atı Sleipnir'dir Thor`un çekicinden sonra en güçlü silah olan Mızrak Gungnirin Elindeki mızrak ise yine 9 ya da 7 gün asılı kaldığı kuzey mitolojisin gerçekleştiği yerin yaşam ağacında runeleri (run alfabesini odin yapmıştır On beş harften oluşan ilkel İskandinav alfabesi Bu alfabenin sihirli olduğuna inanılır) öğrenmesi sonuçu kurtulduğunda kopardığı bir daldan yapılmıştır
Atların efendisi sekiz bacaklı Sleipnir`in sahibidir Tanrıların babası Odin aynı zamanda da insanların da babasıdır, insan ırkını iki kardeşi ile Odin yaratmış ve onların kaderini çizmiştir Üç tane karısı vardır ; Iord eski toprakların tanrıçası, Frigg işlenmiş modern toprakların tanrıçası (Frigg Odin`in en sevdiği karısıdır) ve Rind el değmemiş vahşi toprakların tanrıçası Odin’in kendine özgü yardımcıları vardır Öncelikle Hugin( düşünceli) ve Munin, (akıllı) bu iki basit kuzgun Odin’in dünya üzerindeki gözleridir Dünya üstünde uçarlar ve Odin`in kulağına gördüklerini fısıldarlar, bu yüzden Odin herşeyi gören olarak adlandırılmıştır Bir diğer yardımcısı da her zaman yanı başında bulunun kurtlar Geri ve Freki`dir Geri ve Freki Odin`in ayaklarının altından ayrılmazlar, Odin Valhalla’da savaşçıların masasındaki şölenlerde sadece şarap içer ve kendine düşen etleri sadık kurtlarıyla paylaşır Odin'in oturduğu tahtın adı Hlidskjalftır
Odin bir çok mitolojide isim değiştirmiş bir halde karşımıza çıkar Germen mitlerinde ve Nibelungen destanında Wotan olarak adlandırılmıştır Hristiyanlık öncesi İskandinavya'sında Odin genelde insan kurban edilmesiyle anılır Odin sık sık gezintilere çıkar Bu gezilerinde adını değiştirir Genellikle yeşil bir pelerin giyer, bir şapka ve maske takar Odin şekil değiştirip kuş,balık, solucan gibi çeşitli hayvan kılıklarına bürünebilirdi Bu gezilerinden en ünlü olanları Grimnisnal ve Vafprudnismal' dır İngilizcedeki Wednesday(Çarşamba) " Odin'in günü"nden yani " Wodan's day" den gelir
İskandinavya Mitolojisi'nde tüm tanrıların en kudretlisi, zaferin ve bilgeliğin tanrısı Odin, tek gözü kör bir ihtiyar olarak tasvir edilir Geçmişte olanları ve gelecekte olanları bildiği söylenir Tüm insanların kaderi ona bağlıdır,yaşayan en bilge canlıdır  Fakat Odin'in tek gözlü olmasının ve bilgeliğinin ayrı bir öyküsü vardır :
Bir gün Odin'in diğer iki kardeşi Ve ve Vili kayboldu Odin her yerde onları aradı, tüm Asgard diyarını baştanbaşa dolaştı Fakat hiçbir ize rastlamadı Bu yüzden çok sinirlendi ve atı sekiz bacaklı Sleipner'a bindiği gibi arkadaşı Mimer'e doğru yola çıktı Mimer buz devi Bolthor'un oğluydu ve zamanında Vaenir tanrılarına rehine olarak yollanmıştı Fakat Vanir onu sevmemiş ve kafasını kesmişti Odin zamanında yetişerek Mimer'in kafasını kurtarıp ve yeri geldiğinde bilgeliğine danışmak için onu Mimer'in kuyusu adı verilen çeşmenin yakınlarına koymuştu Mimer'in kuyusu dünyadaki tüm bilgeliğin kaynağıydı Mimer'in bilgeliği de bu kuyunun suyundan gelirdi
Sonunda Odin geldiğinde Mimer'in kafasını selamladı ve dedi ki : '' Hey Mimer,kuyunun suyundan biraz içmem lazım ki kardeşlerimin nerde olduğunu öğreneyim! '' Mimer reddetti : ''Her isteyene bilgeliğin kaynağından su içirirsek ne olacağını zannediyorsun Odin? Böylece herkes olacakları önceden bilir ve bunu istediğini sanmıyorum ''
Odin yıkıldı,ne yapacağını bilemedi Kendi kendine bu kuyudan bir damla su içmek için her şeyi yapabileceğini, hatta tek gözünü feda edebileceğini mırıldandı Mimer birden bağırdı : '' Anlaştık! '' Odin'in yüzü sarardı,sadece kendi kendine mırıldanmıştı ama yine de anlaşmaya sadık kalarak tek gözünü çıkarıp kuyunun içine attı
Ve o zamandan beri Odin'in gözü kuyunun dibinden, dışarı, dünyaya bakar Böylece Odin hem geçmişi hem de geleceği görür
Ragnarok: Dünyanın yok oluşudur Tanrılar ve devler arasında çıkan bu büyük savaşta herkes birbirini acımasızca katleder İzlanda Eddalarına göre ,devler hain tanrı Loki tarafından yönetilecek ve tanrıların evine yani Asgard'a saldıracaklardır Devlerin gelişlerini Heimdall borazanıyla bir şarkı çalarak herkese haber vericektir Bu yokoluştan sonra yeni bir dünya oluşacak ve hayat yeniden başlayacaktır
Ran: Aegir'in karısı Denizlerin fırtına tanrıçasıydı Boğulan insanları ağıyla denizden toplardı
Saga: Odin'le evi Sokkvabekk'te içki içen tanrıçadır Tarih tanrıçasıydı İsminin anlamı "gaipten haber veren"dir
Sif: Ekin ve verimlilik tanrıçası,Thor'un karısıdır Bir kez Thor onun saçını çaldı ve yerine yenisini koymak zorunda kaldı Dwarflara giderek altından bir saç yaptırdı Sol;Güneş tanrıçası
Sjofn (VJOFN): Erkek ve kadının aşkı düşünmesini sağlayan tanrıça Evli çiftler arasındaki kavgaları durdurmak onun göreviydi
Skadi;, Iskandinav mitolojisinde Kış tanrıcasidir Njord'un karisidir Thjazi'de babası olur Skadi'nin Babasi Tanrılar tarafindan katledildikten sonra öcünü alamak icin Asgard'a gider Asgard Tanrıların bulundugu yerdir
Tanrilar Skadi'ye bir oneride bulunur derler ki;Ayaklarımıza bak ve sec birimizi yanına koca olarak
Skadi istedigi Tanrıyı secme ozgurlugune sahiptir ama sadece ayaklarına bakarak İclerinden en guzelini secti bunun Baldr oldugunu dusunuyordu Ayaklar ise en yaslı tanrılardan biri olan Njord'a aitti
Bu antlasmadan geri donus olmadigi icin Skadi Njord'u kabul ederek Babasi sag iken kaldıgı yere Thrymheim gitmek istedi Njord ise denizin icinde olan sarayina Noatun'a gitmek ister Birlikte bir karara vardılar dokuz gece Thrymheim bundan sonraki dokuz gecede ise Noatun'da kalmalarına dair Njord Noatun'a dondukden sonra bir daha Thrymheim gitmemeye karar verdi Skadi Noatunda yankılan sesler yuzunden uyuyamadagından sikayet ederek Thrymheim geri dondu ve hayatına bir sure orada devam etti
Loki Baldr oldurdukten sonra Tanrilar tarafından bir magarada tutulur Skadi Loki'nini kafasina bir zehir koyar Zehir o kadar gucluymus ki Loki'nin acı cıglıklari yeri sarsarmıs Bu arada Skadi'nin babasinin katili Loki olarak bilinir
Snotra: Bilge ve nazik tanrıça olarak bilgelik ve bilgi tanrıçasıydı
Syn: Davalarda sanıkları koruyan tanrıçadır Frigg'in yardımcılarından biriydi ve Frigg'in sarayının kapısını korurdu
|