07-25-2012
|
#2
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Bolşevik Devrimi &Quot;Rus İhtilali&Quot;
Ekim Devrimi
Ekim devrimi 1917de, I Dünya Savaşı sırasında Rusya'da gerçekleşen devrimin adı*dır Ekim Devrimi'yle dünyadaki ilk sosyalist yönetim işbaşına gelmiştir
Geri kalmış bir ülke olan Rusya, devrim*den önce çarlar tarafından yönetiliyordu Rusya'nın Japonya ile yaptığı savaşta (1904-05) yenilgiye uğramasının ardından ülkede başlayan genel grev ve 1905 Devrimi başarı*sızlığa uğradı
Rusya I Dünya Savaşı'nda İngiltere, Fran*sa ile birlikte Müttefikler'e katıldı Çok sayı*da köylü orduya alınarak cepheye gitmek zorunda kaldı; geniş tarım alanları işlenme*den bırakıldı Kısıtlı donanım ve kötü yöne*tim orduda büyük kayıplara neden oldu 1917'de Rusya neredeyse yenik durumdaydı Savaş sırasında özellikle işçilerin ve köylüle*rin yaşam koşulları daha da kötüleşti
1917 Mart'ında işçilerin başı çektiği ayak*lanma sonunda, Çar II Nikolay'ın tahttan çekilmesiyle çarlık yönetimi son buldu Alek-sandr Kerenski başkanlığında geçici bir hükü*met kuruldu Halkın desteğini kazanamayan Kerenski hükümeti Müttefikler'in desteğiyle savaşı sürdürmeye çalıştı Bu arada işçiler birçok kentte kendi seçtikleri temsilcilerden oluşan ve "Sovyet" adı verilen yönetim birim*leri kurdular Sovyetler'in büyük bir bölümü Lenin'in önderliğindeki Bolşevikler'ce yön*lendiriliyordu (Bolşevik sözcüğü Rusça'da "çoğunlukta olanlar" anlamına gelir) Bolşe*vikler Ekim 1917'de Petrograd'da (bugün Leningrad) düzenledikleri bir ayaklanmayla iktidarı ele geçirdiler
Lenin'in başkanlığında kurulan Halk Ko*miserleri Konseyi toprakların kamulaştırılma*sını; üretimde işçilerin denetiminin sağlanma*sını ve ülke sınırları içinde yaşayan tüm uluslara kendi kaderlerini belirleme hakkının tanınmasını öngören bir dizi kararname çıkar*dı; Kızıl Ordu'nun kurulduğunu açıkladı
Almanya ile barış yapılması gerektiğini düşünen Lenin, Mart 1918'de BrestLitovsk Antlaşması'nı imzaladı Bu antlaşmayla Rusya güneydeki ve batıdaki topraklarının büyük bir bölümünden vazgeçti 1918-20 ara*sında, Bolşevikler ile karşıtları (Beyazlar) arasında iç savaş çıktı Yeni hükümeti devir*me girişimleri oldu O dönemde İngiltere, Fransa, Japonya ve ABD gibi ülkeler Beyaz-lar'ı destekledi Ama sonunda Bolşevikler üstün geldi Kari Marx'ın öğretisini benimse¬yen Sovyet yönetimi 1922'de Lenin'in önderliğinde SSCB'yi kurdu (bak KOMÜNİZM: LENİN, VLADİMİR İLYİÇ; MARX KARL)
Yeni yönetim ülkedeki büyük sanayi işletmelerini, bankaları, fabrikaları, demiryollarını ve ticareti devletleştirdi Kolhoz denen köy üretim kooperatifleri kurarak, küçük toprak sahiplerini kolektif üretime özendirdi 1924'te Lenin'in ölümünden sonra başa geçen Stalin, 1953'te ölümüne kadar yönetimde kaldı Stalin ile "sürekli devrim" kuramının savunucusu Troçki arasındaki karşıtlık, Troç-ki'nin partiden çıkarılmasıyla sonuçlandı (bak STALİN, JOSEF; TROÇKİ LEV)
Ekim Devrimi dünyanın en önemli olaylarından biridir Sosyalizm ilk büyük başarısını, sanayileşmiş bir toplum yerine, beklenmedik biçimde Rusya gibi köylülüğün egemen olduğu, geri kalmış bir ülkede gerçekleştirmiştir
|
|
|
|