İlk Türk Devletleri

Hazar İmparatorluğu

Hazar İmparatorluğu ya da Hazar Devleti 5 ve 10'uncu yüzyıllar arasında Karadeniz'in Kuzey kıyıları, Kiev'e kadarki bugünkü Ukrayna toprakları, Hazar Denizi'nin Kuzey ve Kuzeybatısını kaplayan geniş topraklarda hüküm sürmüş olan bir Türk Devletidir Hazarlar din olarak Museviliği benimsemişlerdir


Sibir Türklerinin ve bazı Göktürk boylarının devamı olan Hazarlar, Göktürk birliği döneminde Göktürklerin Batı kanadını oluşturmaktaydı Göktürklerin yıkılmasından sonra bağımsızlaştı 7 yy ile 10 yy arasında Hazar denizi ile Karadenizin kuzeyinde egemenlik kurdular


Hazar Kağanlığı halkının bir kısmı batıdaki Bulgarların etkisiyle hristiyanlığı, bir kısmı güneydeki ülkelerin etkisiyle müslümanlık ve museviliği benimsediler Yöneticiler ise musevi dinindeydi Musevilik resmi din haline geldi


Hz Osman'ın başında bulunduğu Araplarla ve Sasanilerle savaş yaptılar Doğudan gelen Peçenekler sebebiyle zayıfladı Rus Knezliği tarafından yıkıldı


Siyasi Tarih

Hazarlar bağımsızlaştığında en yakın müttefiki Bizanstı Bizans ile siyasi ve askeri ilişkiler geliştirildi Sasani -Bizans mücadelesinde Bizansın yanında yer alan Hazar devleti, Bizans kayıtlarına göre 629'da Tiflis'i aldılar Bu sebeple Sasanilerin Kafkasya'daki nüfuzu yok oldu"


630 yılında tamamen bağımsızlaşan Hazar devleti, Hazar- Bizans hükümdar aileleri arasında evlenme dönemi başladı II Justiyanos ve V Konstantinos, hazar prensesleriyle evlendiler


665 yılında Kazan Türklerinin kurduğu Büyük Bulgar devletinin yıkılmasıyla Dinyesper'e kadar olan topraklar Hazarlara katıldı Bu tarihte Sasanileri yıkan müslüman Araplar, Hz Osman ve emeviler döneminde Hazarlarla şiddetli savaş verdiler Bazı dönemlerde Araplar Kafkas içlerine kadar geldiler Abbasiler döneminde geri çekildiler


7 ve 9 yüzyıllar arasında güçlü ordusuyla ve Bizansla iyi münasebetleri nedeniyle bu dönem " Hazar Barış Çağı" olarak adlandırılır Bu dönemde ticaret ilişkisiyle ülkede musevilik yayıldı Bizans ilişkisiyle hristiyanlık, abbasilerle de müslümanlık halk arasında yayıldı Dini hoşgörü ön plana çıkarıldı


Kafkaslarda zenginleşen Hazar devleti, Bulgarları yıkarak ortaya çıkan Rus Kiev Knezliğini de ticaret yoluyla kalkındırdı Macarların ortaya çıkışında da Hazarların etkisi vardır


Hazar ordusunda ücretli askerliğin yaygın hale gelmesi ve itaatin gittikçe azalması orduyu güçsüzleştirdi Bu durumdan yararlanan Rus Kiev Knezi başkent İtil ve kafkasyaya akın düzenledi ve Hazarları yok etti


Doğudan gelen Peçeneklere karıştılar



Egemenlik alanı


Hazarların en geniş sınırları, Sarı renk: Günümüzde Türklerin yaşadığı yerlerKapladığı Alan: Kırım, Kafkasya, Dinyeper, Don, Volga arası



Hakanları

Kurucusu : En Büyük Hükümdarı HAKAN YUSUF'tur (İlk kurucusu hakkında kesin bilgi yoktur)



Hazarların Türk tarihine katkıları

Hazar şehri kalıntılarıKaradenizin kuzeyi ve Kafkasları Türkleştirdiler

Dini hoşgörü egemen bir yapı oluşturdular

Göktanrı dini dışında olmalarına rağmen Türklüklerini kaybetmediler, asimile olmadılar

Araplarla ilk karşılaşan ve kötü tanışan Türk devletidir

Hazar Denizine isim verdiler

Ruslar devlet örgütlenmelerinde ve ticarette Hazarları örnek almışlardır

Hazarlar bir devlet için ordunun güçlü olmasının ne kadar önemli olduğunu gösteren bir devletti