Avrupa Tarihi 1300 - 1600

feodalite - 15yüz yıldan sonra teknoloji - keşifler - keşiflerin osmanlı devletine etkileriFeodalitenin Çözülüşü ve Merkezî Krallıkların Kurulması


Feodalite (Derebeylik):


Ortaçağ Avrupası’nın kendine özgü sosyal ve siyâsî bir yönetim biçimidir



Feodalitenin Ortaya Çıkışı


Kavimler Göçü sırasında barbar kavimlerin saldırıları karşısında kraldan bekledikleri yardımı alamayan soylular kendilerini korumak için, parayla savaşçılar tuttular, şato ve kaleler yaptırarak kendi yönetimlerini oluşturdular



Feodalitenin Zayıflamasının Sebepleri:


Haçlı Seferleri sırasında


sefere katılan soyluların çoğunun ölmesi,


diğerlerinin de zayıflaması




Coğrafi keşifler sırasında zenginlik ölçüsünün topraktan,


paraya dönmesi derebeylerinin gücünü zayıflattı




İstanbul’un fethi sırasında topların şatoları ve surları yıkacak şekilde geliştirilmesi feodalitenin sonu oldu



1300-1600 Yılları Arasında Avrupa’da Önemli Olaylar


· Yüzyıl Savaşları Ø1337-1453 yıllarında İngiltere ile Fransa arasında yaşandı


· İki Gül Savaşları Øİngiltere’de derebeyleri arasında yapıldı


· Endülüs’te Katliam Ø1492’de İspanya’daki Müslümanlar yok edildi




Teknolojik Gelişmeler


15 yüzyıldan sonra


Avrupa’da bilim ve teknolojide önemli gelişmeler oldu


Bu gelişmeler Avrupa’nın siyasi, sosyal ve


ekonomik yapısını önemli ölçüde etkilemişlerdir




Bu gelişmeler şunlardır:


Barut ve top:


Derebeylik yönetiminin yıkılmasında


önemli bir yeri vardır




Matbaa:


Avrupalılar, kâğıdı Endülüs Müslümanlarından


öğrenmişlerdir


Jan Gutenberg ise bu matbaayı pratik ve kullanışlı hale getirmiştir


Matbaanın bulunması ile insanlık, Ortaçağ düşüncesinden kurtuldu


Hümanizm, Rönesans ve Reform hareketleri ortaya çıktı




Pusula:


Coğrafi Keşiflerin başlamasında önemli bir rolü olmuştur




Avrupa’nın Yayılması (Coğrafi Keşifler)


Yayılmanın Nedenleri:


Siyasi Sebepler


Feodalitenin yıkılmasından sonra ortaya çıkan güçlü krallıklar, ticari alanda da birbirleriyle rekabete başladılar Amaçları, Çin ve Hindistan gibi zengin ülkelere ulaşmaktı




Jeopolitik Sebepler


Osmanlı Devleti’nin bütün önemli alanlara sahip olması Avrupalıların yeni yerler bulmak istemelerine sebep oldu


Sosyal ve Ekonomik Sebepler


Avrupa’daki siyasi ve dini mücadeleler bazı insanların yerleşebilecekleri yeni topraklar aramalarına sebep oldu Ayrıca Çin ve Hindistan’a doğrudan ulaşarak buradaki mallara daha ucuza sahip olmak istiyorlardı



Keşifler:


Amerika’nın Keşfi (1492)


Amerika’yı Hindistan’a ulaşmak isteyen Kristof Kolomb keşfetti Buranın yeni bir kıta olduğunu ise 1507 yılında Amerigo Vespuçi bildirdi


Hindistan Yolu’nun Bulunması (1498)


1487 yılında Bartelmi Diyaz Ümit Burnu yolunu, 1498’de de Vasko dö Gama Hint Deniz Yolunu buldu



Dünyanın Dolaşılması


Macellan adındaki bir denizci 1519 yılında dünyanın çevresini dolaşmak için denize açıldı Yolculuk esnasında ölümü üzerine yola ikinci kaptan Del Kano devam etti 1522 yılında biten yolculuk sonunda dünyanın yuvarlak olduğu anlaşıldı




Keşiflerin Sonuçları


Coğrafi keşiflerin en önemli sonucu sömürge imparatorluklarının doğmasıdır İngiltere, Fransa, Hollanda ve İspanya gibi devletler kurdukları sömürge kolonileri sayesinde ihtiyaçları olan hammaddeyi ucuza almışlardır


Dünya ticaret yollarının değişmesi sonucu Akdeniz, ticaretteki önemini kaybetmiş, baharat ve ipek yolları kullanılamaz hale gelmiştir


Amerika kıtasının kıymetli madenleri, altın ve gümüş ile pek çok hammadde Avrupa’ya gelmiş böylece Sanayi İnkılâbının doğması için ortam oluşmuştur


Ticaretle uğraşan burjuva sınıfı zenginleşmiş buna karşılık toprak sahibi soyluların önemi azalmıştır


Rönesans ve Reform hareketlerinin ortaya çıkmasına sebep oldu




Keşiflerin Osmanlı Devleti’ne Etkileri:


Akdeniz ticareti önemini kaybetti


İpek ve baharat yolları eski canlılığını kaybetti


Amerika’dan gelen altın ve gümüşün Osmanlı ülkesine girmesi paranın değer kaybetmesine yol açtı


Böylece mal ve eşya fiyatları arttı


Devlet, bunu karşılamak için yeni vergiler koydu


Bu durum ayaklanmaların çıkmasına yol açtı




Rönesans


15 yüzyılın sonlarında önce İtalya’da başlayıp daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayılan edebiyat, düşünce ve güzel sanatlar alanlarındaki yenilik ve gelişme hareketleridir



Rönesans’ın Sebepleri:


Matbaanın icadı sonucunda eski eserlerin basılması ve bunların incelenmesi


Avrupa’nın İslam Medeniyetinden etkilenmesi


Keşifler sonucu Avrupa’da sanat faaliyetlerinden zevk alan ve bilim adamları ile sanatkârları koruyan zengin kişilerin çoğalması



Rönesans’ın Yayılışı:


Rönesans hümanizm ile başladı


Hümanizm, Eskiçağ eserlerinin incelenerek bu eserleri yeniden ortaya çıkarma düşüncesinden doğmuştu


Dante,Petrark ve Bokaçius hümanizmin öncüleridir


Hümanizm akımının etkisiyle güzel sanatlarda da büyük gelişmeler oldu




Önemli İsimler:


İtalya’da:


Resim Alanında Ø Leonardo da Vinci ve Rafael


Mimari Alanda Ø Bramante ve Mikelanj


Heykel Alanında Ø Mikelanj, Donatello ve Giberti


Fransa’da: Edebiyat Alanında Ø Villan, Rosard, Montaine


Almanya’da: Resim Alanında Ø Dürer


İngiltere’de: Edebiyat Alanında Ø Şekspir (Hamlet, Otello, Romeo ve Juliet…)


İspanya’da: Edebiyat Alanında Ø Cervantes (Don Kişot)


Hollanda’da: Resim Alanında Ø Rambrant



Rönesans’ın Sonuçları:


Hür düşüncenin ve yeni bir sanat anlayışının doğmasını sağladı


Skolâstik düşüncenin yerini pozitif düşünce aldı


Reform hareketlerinin başlamasına sebep oldu



Reform


16 yüzyılda, ilk olarak Almanya’da başlayıp, zamanla Fransa, İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkelerine yayılan Katolik kilisesinde meydana gelen dini değişiklik ve düzenlemelerdir



Reform’un Sebepleri:


Matbaa’nın Etkisi: Matbaa’nın icadıyla pek çok İncil basıldı Kutsal kitapların tercümeleri yapıldı Okuma bilenlerin sayısı arttı


Rönesans’ın Etkisi: İnsanlar daha özgür ve gerçekçi düşünmeye başladılar Kilise ve papazlar eleştirilmeye başladı

Din Adamlarının Yetkileri: Papa’nın aforoz, enterdi ve endülüjans gibi yetkilerini kendi şahsi çıkarları ve kilise çıkarları için kullanması tepkilere yol açtı Papa’nın yetkileri tartışılmaya başladı



Reform’un Yayılışı:


Reform hareketleri, Almanya’da Luther tarafından başlatıldı


Luther, Tanrı ile kul arasına kimsenin giremeyeceğini, endülüjans satın alınarak kimsenin günahlarından kurtulamayacağını açıklayarak Papa’ya karşı çıktı


Luther’in fikirlerini benimseyenlere Papa’yı protesto ettiklerinden dolayı Protestan adı verildi


Böylece Hıristiyanlıkta Katoliklik ve Ortodoksluktan sonra üçüncü mezhep de ortaya çıkmış oldu




Reform hareketleri diğer Avrupa ülkelerinde de yaşandı


Bu hareketler neticesinde;


Fransa’da > Kalvenizm,


İngiltere’de > Anglikanizm,


İskoçya’da da > Presbiteryen mezhepleri kuruldu


İsveç, Norveç ve Danimarka’da Protestanlık’ı kabul ettiler



Reform’un Sonuçları:


Avrupa’da mezhep birliği bozuldu


Protestan ülkelerde eğitim ve öğretim işleri kilisenin elinden alınarak laik bir öğretim sistemi kuruldu



Osmanlı Ülkesindeki Hıristiyanlar ve Reform:


Osmanlı Devleti, ülkesinde yaşayan Hıristiyan azınlıklara geniş bir inanç özgürlüğü sağladığından dolayı Osmanlı Devletinde reform hareketleri etkili olmamıştır



alıntı