|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türk Tarihi Boyunca Yaşanan Demokratik Gelişmeler
28 Subatin bilançosu
*
* Refah-Yol hükümeti düsürüldü
* 8 yillik kesintisiz egitimle IHL'lerin orta kesimleri kapatildi, üniversiteye yönelik sinirlamalarla lise kisimlari islevsiz hale getirildi
* Kamu kurum ve kuruluslarinda, üniversitelerde, imam-hatiplerde basörtüsü yasaklandi
* Kur'an kurslari kapatildi
* Devlet kadrolarinda dindar memurlar tasviye edildi
* Refah Partisi kapatildi
* Parti yöneticileri, Refahli belediye baskanlari yargilandi, tutuklandi, siyaset yap-malari yasaklandi
* Vakif ve dernekler üzerinde baski kuruldu, yöneticileri kovusturuldu
* Anadolu sermayesine ambargo ilan edildi
* YAS kararlariyla ailesi, esi dindar, basörtülü olan, içkili toplantilara katilmayan subaylar ihrac edildi
* Çok sayida insan, yazarlar gazeteciler de dahil gözaltina alindi, iskence ve tutuklamalar oldu
Seçime gidilen bir süreçte küstürdükleri, copladiklari halki tekrar kazanmak icin PKK-Apo kozunu kullaniyorlar Suriye ve Yunanistan'a yönelik sert mesajlar verilerek dört bir yanimiz ates çemberi, milli birlik-beraberlik vurgulariyla halk manipüle edilerek hükümet olmalari halka degil 28 Subat sürecine borçlu partilerin tarafina çekilmeye çalisiliyor
Ordu-Siyaset Iliskisi
Milli mücadele döneminde Genelkurmay Baskani, Milli Savunma Bakani'yla ayni düzeyde hükümete alinirdi 1924 yilinda Genelkurmay Baskanligi bagimsizlastirildi 1944 yilinda Genel Kurmay Baskanligi' nin yetkileri daraltilarak basbakanliga baglandi 1949 yilinda ise Milli Savunma Bakanligi' na baglandi
Mustafa Kemal kendi döneminde askerlerin ordu ile meclis arasinda seçim yapmasini istedi Kendisine bagli sahsiyetleri orduda tutarak orduyu kontrolü altina alirken anlasamadiklarinca meclise tesvik ederek onlari orada tasviye etti Tek Parti döneminde resmi ideolojinin bekçiligini CHP yaptigindan ordu siyasete müdahale etmemistir CHP döneminde Milli Mücadele' deki rollerinden dolayi ordunun prestiji yüksekti Rahatsizlik alt rütbeli subayiarla ilgiliydi Üst düzey komutanlar milli mücadele kahramanliklarinin rantiyla geçiniyordu II Dünya Savasi' na dogru ordunun durumu iyi degildi Alt rütbeli subaylar ordunun modernizasyonunu, ekonomik sartlannm iyilestirilmesini istiyordu Bu beklentileri nedeniyle DP'yi desteklediler DP'nin iktidarini hazmedemeyen üst düzey komutanlarina darbe yapacagi yönündeki duyumlari üzerine Bayar-Menderes ikilisi aralarinda Genelkurmay Baskani ve kuvvet komutanlari da olmak üzere 15 general ve 150 albayi emekliye ayirdi Alt rütbelilerin DP'den beklentileri gerçeklesmeyince iktidara karsi cunta hizipleri olustu Buna firsat vermemek için üst rütbeliler 27 Mayis darbesini yapti
1961 anayasaslyla Milli Güvenlik Kurulu kuruldu 111 madde "Milli Güvenlik Kurulu, kanunun gösterdigi Bakanlar ile Genel Kurmay Baskani ve Kuvvet temsilcilerinden kurulur: Milli Güvenlik Kurulu'na Cumhurbaskani baskanlik eder; bulunmadigi
zaman bu görevi Basbakan yapar Milli Güvenlik Kurulu, milli güvenlik ile ilgili kararlarina alinmasinda ve koordinasyonun saglanmasinda yardimcilik etmek üzere, gerekli temel görüsleri Bakanlar Kurulu'na bildirir" Kanunun gösterdigi Bakanlar 129 sayili kanunla belirlenmistir: Basbakan, Devlet Bakani, Basbakan Yardimcilari, Milli Savunma, Içisleri, Disisleri, Maliye, Ulastirma ve Çalisma Bakanlari' ni kapsiyor
12 Mart 1971 Muhtirasi' nin ardindan 1972'de " BK'na bildirir" ifadesi " BK'na tavsiye eder"e dönüstü 12 Eylül 1980 darbesiyle hazirlanan 1982 Anayasasi'nda da " Bakanlar Kurulu' nca öncelikle dikkate alinir" oldu
1982 Anayasasi MGK'nin etkinligini ayrinatilariyla vurgulamis, katilacak hükümet üyelerinin sayilarini azaltarak asker üyeleri artirmistir MGK asker agirlikli oldugu gibi silahli gücü de ellerinde bulundurdugundan siviller üzerinde tartismasiz bir üstünlüge sahip oldu MGK ile ilgili 118 madde söyledir:
"Milli Güvenlik Kurulu, Cumhurbaskanin baskanliginda, Basbakan, Genelkurmay Baskani, Milli Savunma, Içisleri, Disisleri Bakanlari, Kara Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlari ve Jandarma Genel Komutani' ndan kurulur Milli Güvenlik Kurulu Devletin milli güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulanmasiyla ilgili kararlarina alinmasi ve gerekli koordinasyonun saglanmasi konusundaki görüsleri Bakanlar Kurulu'na bildirir: Kurulun, devletin varligi ve bagimsizligi, ülkenin bütünlügü ve bölünmeziigi, toplumun huzur ve güvenliginin korunmasi hususunda alinmasi zorunlu gördügü tedbirlere ait kararlar bakanlar Kurulu' nca öncelikle dikkate alinir"
60 ve 80 darbeleriyle getirilen anayasalarla olusturulan kurumlarla TSK özerklesmis, toplumdan soyutlanmistir Askeri mahkemeler, Askeri Yargitay ve Askeri Yüksek Idare Mahkemesi ile yargi bagimsizligini kazanmistir YAS kararlari sivil yargiya açik degildir Buna karsin Askeri Mahkemeler sivilleri de yargilayabilmektedir OYAK' in kurulmasiyla uluslararasi sirketlerle kurulan ortakliklarla büyük bir ekonomik güce kavusmus, ekonomik bagimsizligini kazanmistir Asker emeklileri büyük sirketlerin danismanlari ya da yönetim kurulu üyeleri olmaktadir Ordu, MGK ile yasama, MGK Sekreterligi' yle de, hükümeti yönlendirerek yürütme erklerine de sahip oldu Ordu pazarlari ve lojmanlari ve egitimleriyle toplumdan soyutlanarak seçkinci bir anlayis sahibi, 60'tan sonra egitimlerine yöneticilik, siyaset dersleri de dahil edilerek iktidara aday oldu Özel Harp Dairesi, JITEM tamamen sivil iktidarina malumati disinda
çalismaktadir MIT'te askeri üyeler de oldugundan bagli bulundugu basbakana yaniltici bilgiler verebilmektedir DGM ve YÖK gibi kurumlarda da askeri üye bulundurarak yargidan yüksek ögretime her alanda etkinlik sahibi olmaktadir
En son Basbakanlik Kriz Yönetmeligi ve Milli Güvenlik Siyaset Belgesi' nin de dönemin hükümetine imzalattirarak TSK dogaüstü yetkileriyle vesayet rejimini yasallastirmis oldu
Sonuç
Tanzimat, islahat, mesrutiyet ve cumhuriyet Her sey halk adina, halk için, halka ragmen yapildi Aristokratik mesrutiyetten, oligarsik cumhuriyete degisen pek bir sey yoktu Tek parti resmi ideolojiyle bütünlesmisti DP iktidari ile beraber halk tek parti ve onun zihniyetini reddettigini gösterdi Halk katmanlarinin siyasete sokulmasi, CHP ve ordu tarafindan hazmedilemedi 60 darbesiyle beraber ordu, resmi ideolojinin bekçisi oldu Darbe anayasalariyla vesayet rejimi yasallasti Sivil iktidarina sinirli yetkisine ragmen bu alana istemedikleri partilerin girmesini kabullenemediler Sivil iktidarina kanunlarla vesayet altina alindigi bir ortamda egemenliklerini ve çikar iliskilerini sürdürmek, kendileri için tehtid olarak nitelediklerini hukuk disi yollarla (iskence, faili mechul, tehtid) ortadan kaldirma için olusturduklari çetelerin, kirli iliskilerin resmi Susurluk' ta çekildi
Demokrasi bu sartlar altinda göstermelik, makyaj olmaktan öteye gidemiyor Demokrasi için temel sart olan sivillesme resmi ideolojinin ve iktidarlarinin sonu olacagindan var güçleriyle baskici, ceberrut ve "halka ragmen halk için"ci geleneklerini sürdürmektedirler
|