Toraksin Radyolojik Görüntülenmesinde Bilgisayarli Tomografi Ve Manyetik Rezonans

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-25-2012

TORAKSIN RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLENMESİNDE BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ VE MANYETİK REZONANS[/b]GİRİŞ:
Tomografi vücuttan kesit şeklinde görüntü alma işlemini tanımlar

Kelime anlamı olarak TOMOS (kesit) ve GRAPHY (şekil, resim, görüntü) şeklinde iki eski Yunanca kelimenin birleşiminden oluşur

Bilgisayarlı tomografide (BT) kesitsel görüntü bilgisayarlar yardımı ile elde edilir

Bilgisayarlar kendilerine verilen bilgileri işleyen ve bu bilgiler doğrultusunda iş üreten aygıtlardır

Bilgisayarların görüntü oluşturmak için gereksindiği bilgiler, BT'de X ışınları ile elde edilir

X ışınları Wilhelm Conrad Röntgen tarafından 1895 yılında Würzburg üniversitesinde icat edildi

Havası alınmış cam bir tüp içinde elektrik akımları ile deneyler yaparken elektronların tüp camına çarptığı zaman flüoresan ışıma yaptığını gözlemledi

Bu ışınlar fotoğraf plağında şekil oluşturabilmekte ve kağıt, tahta, bazı metaller ve en önemlisi canlı doku içinden geçebilmekteydiler

Bu olay tarihte cerrahi araç kullanmadan insan vücudunun içinin ilk defa görülmesini sağladı

BT'nin düşünsel ve matematiksel temelleri 1950-1960'lı yıllara dek uzanmaktadır

BT 1972 yılında İngiliz mühendis ‘Sir' Godfrey Hounsfield tarafından icat edildi

Hounsfield EMIDEC 1100 adlı ilk İngiliz iş bilgisayarının yaratıldığı EMI dizayn grubunda çalışıyordu

Çalışmada; aynı bölgenin çok çeşitli açılardan röntgen görüntülerini alıyorlardı

Bu görüntüler ile kendi ürettikleri bilgisayarın kapasitesini denemek üzerine kurulmuş bir çalışma yaparken BT'yi icat etti

Çalıştığı şirket EMI (Electrical and Musical Industries), Beatles'ı ilk keşfeden ve ilk kaydını yapan müzik işleri ile de uğraşan bir şirketti

BT CİHAZLARININ TARİHÇESİ:
BT cihazları teknolojik gelişmelere paralel olarak büyük bir evrim geçirmektedir

Birinci nesil cihazlarda tek dedektör kullanılıyordu

Tüp bir derece dönüyor, veri işleniyor ve tekrar bir derece dönüş yapıyordu

Bu işlem tüp ve dedektör 180 derece dönene kadar tekrarlanıyordu

Bu 180 derecelik tek bir dönüşün tamamlanması yaklaşık 4

5 dakika almaktaydı

İkinci nesil BT'lerde yelpaze şeklinde bir ışın ve birden fazla sayıda dedektör sistemi bulunmaktadır

Daha hızlı tarama zamanı elde etmenin yanı sıra ayni anatominin birden fazla dedektörce izlenmesi sayesinde ayrıntıda artış sağlanmıştır

Üçüncü nesil BT'lerde kolime edilmiş X- ışını demetinin yelpaze şeklinde olması ve karşısında ışın demetini gören çok sayıda dedektör kullanmasıdır

Dördüncü nesil cihazlarda gantri boşluğunu 360 derece çevreleyen çok sayıda dedektör kullanılmaktadır

Bu cihazlarda dedektörler sabittir ve hasta çevresinde sadece x ışını tüpü döner

İki tip olarak tanımlanmıştır

Nutating ring dedektörler ve spiral slip ring dedektörler

Nutating ring dedektörlerde tüp dedektör halkasının dışındadır

Tüp döndükçe dedektörler önünde hareket etmiş olur

Spiral (helikal) ring sistemler 4

nesil geometrisinde kullanılmakla birlikte 3

nesil sistemlerde de görülebilmektedir

Bu sistemde kablo sınırlaması olmaması nedeni ile tüp hareketi süreklidir

Beşinci nesil cihazlarda tüp ve dedektör hareketi ortadan kaldırılmıştır

Gantri çok büyük bir x-ışını tüpü haline getirilmiştir

Elektron-beam tomografi olarak adlandırılan bu sistem bir sure devreye girdikten sonra multidedektör BT geliştirilmiştir

BT CİHAZININ BÖLÜMLERİ:
BT aygıtında tarayıcı, bilgisayar ve görüntüleme ünitesi olmak üzere 3 bölüm vardır

Tarayıcı hasta masası ve gantriden oluşur

Gantri içerisinde tüp ve dedektör sistemi bulunur

Masa gantri boşluğu içerisine girip çıkabilir

Her kesit alma işleminden sonra masa bir miktar hareket ettirilir

Bu şekilde hastanın incelenen bölgesinden ardışık kesitler alınabilir

BT'nin kesit alma esasına dayanan bir görüntüleme yöntemi olduğu için istediğimiz kesit kalınlığına eşit kalınlıkta bir X ışın demeti yeterli olacaktır

İçindekiler

Kaynak: toraks

org

tr

07-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Toraksin Radyolojik Görüntülenmesinde Bilgisayarli Tomografi Ve Manyetik Rezonans TORAKSIN RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLENMESİNDE BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ VE MANYETİK REZONANS[/b]GİRİŞ: Tomografi vücuttan kesit şeklinde görüntü alma işlemini tanımlar Kelime anlamı olarak TOMOS (kesit) ve GRAPHY (şekil, resim, görüntü) şeklinde iki eski Yunanca kelimenin birleşiminden oluşur Bilgisayarlı tomografide (BT) kesitsel görüntü bilgisayarlar yardımı ile elde edilir Bilgisayarlar kendilerine verilen bilgileri işleyen ve bu bilgiler doğrultusunda iş üreten aygıtlardır Bilgisayarların görüntü oluşturmak için gereksindiği bilgiler, BT'de X ışınları ile elde edilir X ışınları Wilhelm Conrad Röntgen tarafından 1895 yılında Würzburg üniversitesinde icat edildi Havası alınmış cam bir tüp içinde elektrik akımları ile deneyler yaparken elektronların tüp camına çarptığı zaman flüoresan ışıma yaptığını gözlemledi Bu ışınlar fotoğraf plağında şekil oluşturabilmekte ve kağıt, tahta, bazı metaller ve en önemlisi canlı doku içinden geçebilmekteydiler Bu olay tarihte cerrahi araç kullanmadan insan vücudunun içinin ilk defa görülmesini sağladı BT'nin düşünsel ve matematiksel temelleri 1950-1960'lı yıllara dek uzanmaktadır BT 1972 yılında İngiliz mühendis ‘Sir' Godfrey Hounsfield tarafından icat edildi Hounsfield EMIDEC 1100 adlı ilk İngiliz iş bilgisayarının yaratıldığı EMI dizayn grubunda çalışıyordu Çalışmada; aynı bölgenin çok çeşitli açılardan röntgen görüntülerini alıyorlardı Bu görüntüler ile kendi ürettikleri bilgisayarın kapasitesini denemek üzerine kurulmuş bir çalışma yaparken BT'yi icat etti Çalıştığı şirket EMI (Electrical and Musical Industries), Beatles'ı ilk keşfeden ve ilk kaydını yapan müzik işleri ile de uğraşan bir şirketti BT CİHAZLARININ TARİHÇESİ: BT cihazları teknolojik gelişmelere paralel olarak büyük bir evrim geçirmektedir Birinci nesil cihazlarda tek dedektör kullanılıyordu Tüp bir derece dönüyor, veri işleniyor ve tekrar bir derece dönüş yapıyordu Bu işlem tüp ve dedektör 180 derece dönene kadar tekrarlanıyordu Bu 180 derecelik tek bir dönüşün tamamlanması yaklaşık 45 dakika almaktaydı İkinci nesil BT'lerde yelpaze şeklinde bir ışın ve birden fazla sayıda dedektör sistemi bulunmaktadır Daha hızlı tarama zamanı elde etmenin yanı sıra ayni anatominin birden fazla dedektörce izlenmesi sayesinde ayrıntıda artış sağlanmıştır Üçüncü nesil BT'lerde kolime edilmiş X- ışını demetinin yelpaze şeklinde olması ve karşısında ışın demetini gören çok sayıda dedektör kullanmasıdır Dördüncü nesil cihazlarda gantri boşluğunu 360 derece çevreleyen çok sayıda dedektör kullanılmaktadır Bu cihazlarda dedektörler sabittir ve hasta çevresinde sadece x ışını tüpü döner İki tip olarak tanımlanmıştır Nutating ring dedektörler ve spiral slip ring dedektörler Nutating ring dedektörlerde tüp dedektör halkasının dışındadır Tüp döndükçe dedektörler önünde hareket etmiş olur Spiral (helikal) ring sistemler 4 nesil geometrisinde kullanılmakla birlikte 3 nesil sistemlerde de görülebilmektedir Bu sistemde kablo sınırlaması olmaması nedeni ile tüp hareketi süreklidir Beşinci nesil cihazlarda tüp ve dedektör hareketi ortadan kaldırılmıştır Gantri çok büyük bir x-ışını tüpü haline getirilmiştir Elektron-beam tomografi olarak adlandırılan bu sistem bir sure devreye girdikten sonra multidedektör BT geliştirilmiştir BT CİHAZININ BÖLÜMLERİ: BT aygıtında tarayıcı, bilgisayar ve görüntüleme ünitesi olmak üzere 3 bölüm vardır Tarayıcı hasta masası ve gantriden oluşur Gantri içerisinde tüp ve dedektör sistemi bulunur Masa gantri boşluğu içerisine girip çıkabilir Her kesit alma işleminden sonra masa bir miktar hareket ettirilir Bu şekilde hastanın incelenen bölgesinden ardışık kesitler alınabilir BT'nin kesit alma esasına dayanan bir görüntüleme yöntemi olduğu için istediğimiz kesit kalınlığına eşit kalınlıkta bir X ışın demeti yeterli olacaktır İçindekiler Kaynak: toraksorgtr