07-24-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sık Bir Kısırlık Nedeni Polikistik Over Sendromu - Kısırlık
Nedir?
Hormonal düzensizliğe ve anovulasyona ( yumurtlamanın olmaması )bağlı tüylenme ,adet düzensizliği ve şişmanlama gibi belirtilerle karakterize bir durumdur Her ay olması gereken yumurta gelişimi tam olmadığından ,yu
murtalıklarda boyutları milimi geçmeyen kistlerin oluşmasına neden olur Üreme çağındaki kadınların % 3 ünde görülmektedir
Sebebi nedir?
Vücutta yumurtlamaya neden olan hormonların ( hipotalamustan GnRH , hipofizden LH ve FSH ) salınmasını engelleyen bir çok neden bu hastalığın sebebi olur :
*Tiroid hormon salgı bozuklukları
*Prolaktin salgı artışı
*Şişmanlık
*Şeker hastalığı
*Stres
*Böbreküstü bezlerden aşırı miktarda erkeklik hormonu salgılanması
Yukarda sayılan faktörler yumurtlama sürecini bozarak , yumurtalıklarda küçük kistlerin oluşumuna ,bu kistler de hormonal dengelerin daha da bozulmasına neden olur Kısacası bu bir kısır döngüdür Bu döngü bir yerden kırılmazsa kistlerin sayısı daha da artacak , yumurtlama daha da zorlaşacaktır
Belirtileri nelerdir?
En belirgin belirtisi aşırı tüylenmedir Özellikle yüzde sakal ,bıyık şeklinde ,boyunda ,göğüs uçlarında, göğüs arasında, göbek çevresi ,bacak iç kısımlarında çok sıktır Tüylenmenin olmaması nadirdir Estetik görünümü bozacak kadar ileridir Bunun nedeni de oluşan küçük kistlerin aşırı miktarda erkeklik hormonu olarak bilinen androjen salgılamalarıdır Yine bu hormonların etkisi ile yüzde ve vücutta akne denilen sivilceler oluşur Saç dökülmeleri başlar
Bu hastalığın bir diğer belirtisi de ;adetlerin düzensizleşmesi ve adet gecikmeleridir Yumurtlama olmadığından dolayı rahim içi tabakası progesteron denilen hormonun etkisinden yoksun kalır Bu nedenle tabaka östrojen etkisi ile iyice kalınlaşan bu tabaka belli bir aşamaya geldiğinde kan dolaşımı bozulacağından kanamayla birlikte atılmaya başlar Bu durum genellikle 35 günün üzerinde düzensiz aralıklarla olur
Bu kişilerde yumurtlama olmadığından ,gebe kalamama sorunları da vardır İnfertil ( kısır ) kadınların %30-40 ında yumurtlama bozukluğu vardır
Bu kadınlar belirgin olarak şişmandırlar Fakat bu şişmanlığın neden mi yoksa sonuç mu olduğu konusunda net bir bilgi yoktur
Tanı nasıl konur?
Tüylenme şikayeti olan ve gecikmeli olarak veya hiç adet görmediğini söyleyerek başvuran bir kadında PKO araştırılmalıdır Jinekolojik muayenede her iki yumurtalık büyük olarak ele gelir Çünkü çok sayıda küçük kist yumurtalıkların büyümesine neden olurlar
Ultrasonda görüntü tipiktir Yumurtalıkların hacmi ve boyutu artmıştır Kapsülü kalınlaşmıştır İnci tanesi şeklinde dizilmiş küçük kistler göze çarpar
Bu hastalığın nedenini anlamak için hormon değerlerine bakılır Prolaktin seviyelerine ve tiroid fonksiyonlarına bakılarak bunların bir neden olup olmadığı araştırılır Çünkü % 25 oranda bu kişilerde prolaktin hormonu yüksek bulunmuştur Ayrıca erkeklik hormon ölçümleri yapılır Şişmanlarda şeker yükleme testi ( OGTT ) yapılır Ayırıcı tanıda ise nedenin böbreküstü bezlerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için ilgili testler yapılır
Tedavide neler yapılır?
İlk basamak tedavisi kilo vermektir Ancak bu kadınlardaki metabolik bozukluklar nedeni ile kilo vermek epey zordur
İki tedavi şekli vardır:İlaçla tedavi veya cerrahi tedavi
İlaç tedavisi hastanın çocuk isteği olup olmamasına göre değişir Hastanın çocuk isteği yoksa doğum kontrol hapları verilerek yumurtlamanın en temel aşaması olan yumurta oluşumu durdurulur Böylelikle kist oluşumu önlenir Doğum kontrol hapı kullanmak istemeyen kadınlara ise 16 -25 günler arası eksik olan progesteron hormonu verilerek de tedavi imkanı sağlanır
Çocuk isteği olan hastalarda ise yumurtlamayı sağlayıcı klomifen sitrat veya HMG verilerek yumurtlamayı başlatıcı ilaçlar kullanılır Fakat PKO ‘lu hasta grubu bu ilaçlara çok hassas olduğundan dolayı çok fazla sayıda yumurta oluşumuna neden olabilirler O nedenle tedavi dikkatle yapılmalı ,takipler daha sıkı olmalıdır
Cerrahi tedavide ise laparoskopi ile yumurtalıklara küçük delikler açarak kist sayısının azalmasına ve kısır döngünün kırılması amaçlanır
PKO mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır Progesteron hormonun olmaması rahim içi tabakasının sürekli kalınlaşmasına ve sonuçta da bu tabakada kanser öncesi değişiklikler oluşmasına neden olur Dahası erkeklik hormonlarının aşırı salınımı uzun vadede kan yağ metabolizmasını olumsuz etkilemekte , damar sertliği ve kalp hastalıklarına zemin hazırlamaktadır Kaynak: Cinsel Sağlık
|
|
|