Doğum Kontrol Yöntemlerinin Geleceği

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-24-2012

Doğum kontrol yöntemlerinin geleceği

[/b]
Yazan: Dr

alper mumcu Tarihünya üzerinde her yıl milyonlarca kadın istenmeyen ya da
plansız hamileliklerle karşı karşıya kalmaktadır

Bu
hamileliklerin küçük bir kısmı doğum ile sonuçlanırken
çok büyük bir kısmında gebelik sonlandırılmaktadır

İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması hem maddi açıdan
ekonomiye büyük bir yük oluşturmakta hem de komplikasyon
riski nedeni ile özellikle kalmış ya da gelişmekte olan
ülkelerde istenmeyen sağlık problemlerine neden
olabilmektedir

İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi hem kolay hem
de ucuz bir yoldur

Tüm dünyada pekçok araştırmacı yeni
doğum kontrol yöntemleri geliştirme konusunda büyük bir efor
sarfetmektedir

İdeal bir doğum kontrol yöntemi kullanıcıdan bağımsız
olarak hem yüksek etkinliğe sahip olmalı hem de güvenilir ya
da bir başka deyişle yan etki görülme riski düşük
olmalıdır

Bundan yaklaşık 40 yıl önce doğum kontrol
hapının kullanıma girmesi kendi alanında devrim
yaratmıştır

Kadınlık hormonlarının belirli dozlarda
kullanılması ile gebeliğin önlendiğinin fark edilmesi ve bu
hormonların ağızdan hap şeklinde alındığında etkisini
kaybetmeyecek formlarda üretilebilmeleri, üstelik kadın
sağlığı açısından zannedilenin aksine pekçok yararlı
etkilerinin bulunması bu ilaçların tüm dünyada en fazla
tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinin başlarında yer
almalarını sağlamıştır

Geçen zaman içinde daha az hormon kullanarak benzer etkinin
elde edilebilmesi ile modern düşük dozlu doğum kontrol
hapları piyasaya sürülmüştür

Ancak doğum kontrol
haplarının hergün alınmak zorunda olması, unutulduğunda
etkinliğinin azalması nedeni ile aynı hormonları farklı
yollardan vererek, kullanıcı açısından daha az zahmetli
yöntemler geliştirilmiştir

Bir süredir ülkemizde de
kullanılan aylık iğneler buna bir örnek oluşturmaktadır

Ülkemizde henüz bulunmayan ancak dünyanın diğer ülkelerinde
kullanılan değişik yöntemler de mevcuttur

******l halka

******ya yerleştirilen ve hormon salgılayan halkalar uzun
zamandan beri yurtdışında kullanılmaktadır

Sadece
progesteron hormonu içeren bu halkalar bir kez ******ya
yerleştirildiğinde 3-6 ay kadar yerinde kalmakta ve sürekli
olarak belirli dozda hormon salarak temel olarak yumurtlamayı
engelleyerek istenmeyen gebeliklerin önüne geçmektedir

Ancak
sadece progesteron içeren yöntemler ile görülen adet
düzensizlikleri, ve kombine olarak adlandırılan hem östrojen
hem de progesteron içeren yöntemlere göre etkinliklerinin daha
düşük olması nedeni ile yaygın kullanım alanı
bulamamışlardır

Geçtiğimiz yıllarda kullanıma sunulan
yeni tür ******l halkalar ise hem östrojen hem de progesteron
hormonu içermektedir

Halka vajnaya yerleştirildikten sonra 3
hafta ******da kalmakta ve daha sonra çıkartılarak 1 hafta ara
verilmektedir

Bu bir haftalık sürede adet görülmektedir

Halkanın ******da olması kişiye bir rahatsızlık
vermemektedir

Yöntemin başarısı %99

3 olarak
bildirilmektedir

Halka kullanımına son verilipyeni bir halka
yerleştirilmediğinde yumurtlama ve üreme yeteneği aynı ay
dönmektedir

Doğum kontrol flasteri

Hem östrojen hem de progesteron hormonu kullanan bir başka
yöntem ise doğum kontrol flasterdir

Geçtiğimiz yıl ABD'de
onay alan bu yöntemde hormon salgılayan flaster kadının kol,
kalça, bacak gibi memeden uzak bir bölgesine
yapıştırılmakta 7 gün süreyle burada tutulmaktadır

Üç
hafta süreyle her hafta flaster değiştirilmekte ve daha sonra
1 hafta ara verilerek adet görülmektedir

Sistemin
koruyuculuğu %98

8 civarındadır

Flaster banyo yapmak, saunaya
girmek ya da yüzmek gibi faktörlerden etkilenmemektedir

Öte
yandan vücut ağırlığı ile etkinlik arasındaki ilişki
henüz açıklığa kavuşturulamamıştır

Hormon salgılayan spiral

Nispeten yeni sayılabilecek bir başka yöntem de hormon
salgılayan spiraldir

Son birkaç yıldır ülkemizde de bulunan
bu yöntemde alet geleneksel spirallerde olduğu gibi rahim
içine yerleştirilmekte ve sürekli olarak sabit dozda
progesteron hormonu salgılamaktadır

Yöntemin başarısı
%99

8 civarındadır

Sadece istenmeyen gebeliklerin önlenmesi
değil örneğin adet kanamalarının fazla olması gibi
jinekolojik sorunlarda da tedavi amacıyla da
kullanılabilmektedir

Sitem en az 5 yıl süreyle eynı etkiyi
gösterebilmektedir

Hormon salgılayan spiralin en önemli
dezavantajı özelllikle kullanımın ilk 3-6 ayında görülen
düzensiz kanamalardır

Doğum kontrol çubukları

Cilt altına yerleştirilen ve 5 yıl boyunca koruma sağlayan
çubuklar uzun yıllardır ülkemiz de dahil olmak üzere tüm
dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır

Daha yeni olan ve
ülkemizde de birkaç ay önce piyasaya çıkan yeni çubuk ise 3
yıl boyunca koruma sağlamaktadır

Progesteron hormonu içeren
ince bir çubuk kadının kolunda cilt altına yerleştirilerek
kullanılmaktadır

Yöntemin koruyuculuğu % 99 civarındadır

Kullanıcıdan bağımsız olarak etkinliğinin yüksek olması,
yerleştirildiği ilk günden itibaren etkisinin başlaması ve
çıkartılmasından 1 hafta sonra doğurganlığın
dönmesi ve uzun süreli bir yöntem olması en önemli
avantajıdır

Öte yandan sadece özel eğitim almış hekimler
tarafından küçük bir müdahale ile takılması ve yine
cerrahi olarak çıkarılması ile özellikle kullanımın ilk
aylarında görülebilen adet düzensizlikleri dezavantaj olarak
karşımıza çıkmaktadır

Gelecek

Son zamanlarda yapılan çalışmalar daa rahat ve kolay
yöntemlerin geliştirilmesi üzerine yoğunlaşmıştır

Üç
ay boyunca sürekli kullanılan ve yüksek etkinlik ile birlikte
kadınların yılda sadece 4 kez adet görmelerini sağlayan yeni
bir doğum kontrol hapının denemeleri son aşamaya gelmiştir

Bu ilacın içinde bulunduğumuz yılın son dönemlerinde ABD'de
piyasaya girmesi beklenmektedir

Konu doğum kontrolü olduğunda yöntemlerin hemen hepsi
kadınların kullanımına yönelik olmaktadır

Erkeklerin
kullandığı yöntemler prezervatif ve çekme ile
sınırlıdır

Kanalların bağlatılması ise ne yazık ki arzu
edilen düzeyde tercih edilmemektedir

İstenmeyen gebeliklerin
önüne geçimesinde erkeklerin kullanabileceği yöntemlerin bu
derecede kısıtlı olması neredeyse tüm sorumluluğun
kadının üzerine yüklenmesine neden olmaktadır

Neredeyse
tüm kadınların hayali olan erkeklerin kullandığı doğum
kontrol hapları ise ne yazık ki bu güne kadar
üretilememiştir

Ancak bu konudaki çalışmalar hızla devam
etmektedir

Sperm üretimini durdurarak gebeliği engelleyen
erkek doğum kontrol hapının 2005 yılında piyasaya çıkması
beklenmektedir

Üzerinde araştırmaların devam ettiği bir başka yöntem
de cilt altına yerleştirilen ve uzun süreli koruma
sağladıktan sonra çıkartılmasına gerek kalmadan
kendiliğinden eriyen implantlardır

Kullanılacak doğum kontrol yöntemine karar verirken akılda
tutulması gereken son derece önemli bir nokta vardır:
Prezervatif dışında, yukarıdakiler de dahil olmak üzere
hiçbir yöntem cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı
koruma sağlamaz

Risk altındaki kişiler bu konuya azami dikkat
göstermelidirler

Kaynak: Dr

Alper Mumcu

07-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Doğum Kontrol Yöntemlerinin Geleceği Doğum kontrol yöntemlerinin geleceği [/b] Yazan: Dralper mumcu Tarihünya üzerinde her yıl milyonlarca kadın istenmeyen ya da plansız hamileliklerle karşı karşıya kalmaktadır Bu hamileliklerin küçük bir kısmı doğum ile sonuçlanırken çok büyük bir kısmında gebelik sonlandırılmaktadır İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması hem maddi açıdan ekonomiye büyük bir yük oluşturmakta hem de komplikasyon riski nedeni ile özellikle kalmış ya da gelişmekte olan ülkelerde istenmeyen sağlık problemlerine neden olabilmektedir İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi hem kolay hem de ucuz bir yoldur Tüm dünyada pekçok araştırmacı yeni doğum kontrol yöntemleri geliştirme konusunda büyük bir efor sarfetmektedir İdeal bir doğum kontrol yöntemi kullanıcıdan bağımsız olarak hem yüksek etkinliğe sahip olmalı hem de güvenilir ya da bir başka deyişle yan etki görülme riski düşük olmalıdır Bundan yaklaşık 40 yıl önce doğum kontrol hapının kullanıma girmesi kendi alanında devrim yaratmıştır Kadınlık hormonlarının belirli dozlarda kullanılması ile gebeliğin önlendiğinin fark edilmesi ve bu hormonların ağızdan hap şeklinde alındığında etkisini kaybetmeyecek formlarda üretilebilmeleri, üstelik kadın sağlığı açısından zannedilenin aksine pekçok yararlı etkilerinin bulunması bu ilaçların tüm dünyada en fazla tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinin başlarında yer almalarını sağlamıştır Geçen zaman içinde daha az hormon kullanarak benzer etkinin elde edilebilmesi ile modern düşük dozlu doğum kontrol hapları piyasaya sürülmüştür Ancak doğum kontrol haplarının hergün alınmak zorunda olması, unutulduğunda etkinliğinin azalması nedeni ile aynı hormonları farklı yollardan vererek, kullanıcı açısından daha az zahmetli yöntemler geliştirilmiştir Bir süredir ülkemizde de kullanılan aylık iğneler buna bir örnek oluşturmaktadır Ülkemizde henüz bulunmayan ancak dünyanın diğer ülkelerinde kullanılan değişik yöntemler de mevcuttur ****l halka **ya yerleştirilen ve hormon salgılayan halkalar uzun zamandan beri yurtdışında kullanılmaktadır Sadece progesteron hormonu içeren bu halkalar bir kez **ya yerleştirildiğinde 3-6 ay kadar yerinde kalmakta ve sürekli olarak belirli dozda hormon salarak temel olarak yumurtlamayı engelleyerek istenmeyen gebeliklerin önüne geçmektedirAncak sadece progesteron içeren yöntemler ile görülen adet düzensizlikleri, ve kombine olarak adlandırılan hem östrojen hem de progesteron içeren yöntemlere göre etkinliklerinin daha düşük olması nedeni ile yaygın kullanım alanı bulamamışlardır Geçtiğimiz yıllarda kullanıma sunulan yeni tür **l halkalar ise hem östrojen hem de progesteron hormonu içermektedir Halka vajnaya yerleştirildikten sonra 3 hafta **da kalmakta ve daha sonra çıkartılarak 1 hafta ara verilmektedir Bu bir haftalık sürede adet görülmektedir Halkanın ****da olması kişiye bir rahatsızlık vermemektedir Yöntemin başarısı %993 olarak bildirilmektedir Halka kullanımına son verilipyeni bir halka yerleştirilmediğinde yumurtlama ve üreme yeteneği aynı ay dönmektedir Doğum kontrol flasteri Hem östrojen hem de progesteron hormonu kullanan bir başka yöntem ise doğum kontrol flasterdir Geçtiğimiz yıl ABD'de onay alan bu yöntemde hormon salgılayan flaster kadının kol, kalça, bacak gibi memeden uzak bir bölgesine yapıştırılmakta 7 gün süreyle burada tutulmaktadır Üç hafta süreyle her hafta flaster değiştirilmekte ve daha sonra 1 hafta ara verilerek adet görülmektedir Sistemin koruyuculuğu %988 civarındadır Flaster banyo yapmak, saunaya girmek ya da yüzmek gibi faktörlerden etkilenmemektedirÖte yandan vücut ağırlığı ile etkinlik arasındaki ilişki henüz açıklığa kavuşturulamamıştır Hormon salgılayan spiral Nispeten yeni sayılabilecek bir başka yöntem de hormon salgılayan spiraldir Son birkaç yıldır ülkemizde de bulunan bu yöntemde alet geleneksel spirallerde olduğu gibi rahim içine yerleştirilmekte ve sürekli olarak sabit dozda progesteron hormonu salgılamaktadır Yöntemin başarısı %998 civarındadır Sadece istenmeyen gebeliklerin önlenmesi değil örneğin adet kanamalarının fazla olması gibi jinekolojik sorunlarda da tedavi amacıyla da kullanılabilmektedir Sitem en az 5 yıl süreyle eynı etkiyi gösterebilmektedir Hormon salgılayan spiralin en önemli dezavantajı özelllikle kullanımın ilk 3-6 ayında görülen düzensiz kanamalardır Doğum kontrol çubukları Cilt altına yerleştirilen ve 5 yıl boyunca koruma sağlayan çubuklar uzun yıllardır ülkemiz de dahil olmak üzere tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır Daha yeni olan ve ülkemizde de birkaç ay önce piyasaya çıkan yeni çubuk ise 3 yıl boyunca koruma sağlamaktadır Progesteron hormonu içeren ince bir çubuk kadının kolunda cilt altına yerleştirilerek kullanılmaktadır Yöntemin koruyuculuğu % 99 civarındadır Kullanıcıdan bağımsız olarak etkinliğinin yüksek olması, yerleştirildiği ilk günden itibaren etkisinin başlaması ve çıkartılmasından 1 hafta sonra doğurganlığın dönmesi ve uzun süreli bir yöntem olması en önemli avantajıdır Öte yandan sadece özel eğitim almış hekimler tarafından küçük bir müdahale ile takılması ve yine cerrahi olarak çıkarılması ile özellikle kullanımın ilk aylarında görülebilen adet düzensizlikleri dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır Gelecek Son zamanlarda yapılan çalışmalar daa rahat ve kolay yöntemlerin geliştirilmesi üzerine yoğunlaşmıştır Üç ay boyunca sürekli kullanılan ve yüksek etkinlik ile birlikte kadınların yılda sadece 4 kez adet görmelerini sağlayan yeni bir doğum kontrol hapının denemeleri son aşamaya gelmiştir Bu ilacın içinde bulunduğumuz yılın son dönemlerinde ABD'de piyasaya girmesi beklenmektedir Konu doğum kontrolü olduğunda yöntemlerin hemen hepsi kadınların kullanımına yönelik olmaktadır Erkeklerin kullandığı yöntemler prezervatif ve çekme ile sınırlıdır Kanalların bağlatılması ise ne yazık ki arzu edilen düzeyde tercih edilmemektedir İstenmeyen gebeliklerin önüne geçimesinde erkeklerin kullanabileceği yöntemlerin bu derecede kısıtlı olması neredeyse tüm sorumluluğun kadının üzerine yüklenmesine neden olmaktadır Neredeyse tüm kadınların hayali olan erkeklerin kullandığı doğum kontrol hapları ise ne yazık ki bu güne kadar üretilememiştir Ancak bu konudaki çalışmalar hızla devam etmektedir Sperm üretimini durdurarak gebeliği engelleyen erkek doğum kontrol hapının 2005 yılında piyasaya çıkması beklenmektedir Üzerinde araştırmaların devam ettiği bir başka yöntem de cilt altına yerleştirilen ve uzun süreli koruma sağladıktan sonra çıkartılmasına gerek kalmadan kendiliğinden eriyen implantlardır Kullanılacak doğum kontrol yöntemine karar verirken akılda tutulması gereken son derece önemli bir nokta vardır: Prezervatif dışında, yukarıdakiler de dahil olmak üzere hiçbir yöntem cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz Risk altındaki kişiler bu konuya azami dikkat göstermelidirler Kaynak: DrAlper Mumcu