07-24-2012
|
#2
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hamilelik Ve Obesite
Hamilelik ve obesite
[/b]
Gelişmiş toplumların en önemli sağlık sorunlarından
biri olan obesite ya da Türkçe söylenişi ile şişmanlık
sadece genel bir sorun olmakla kalmamakta, hamilelik sürecini de
yüksek riskli sınıfına sokmaktadır
Obsite görülme sıklığı gün geçtikçe artmakta,
günümüzde sadece Amerika Birleşik Devletlerinde 95 milyondan
fazla kişinin obesite tanımına uyan vücut ağırlığına
sahip olduğu tahmin edilmektedir Bu kişilerin önemli bir
kısmını üreme çağındaki kadınların oluşturduğu dikkate
alınırsa sorunun önemi daha kolay anlaşılabilir Bu bilgiler
ışığında her 100 hamile kadından 18-38'inin obes tanımına
uyduğu değişik araştırmacılar tarafından ortaya
konmuştur
Obesite nedir?
Obesite gövdede iskelet ve fiziksel standartlarından daha fazla
yağ miktarda dokusu birikmesidir Amerikan Ulusal Sağlık
Enstitüsünün tanımına göre vücut ağırlığı ideal
ağılıktan %20 ya da daha fazla artmış ise bu durum obesite
olarak adlandırılır Bu oran fazla kiloların sağlık sorunu
açısından risk oluşturmaya başladığı noktadır
Obesite kilo fazlalığına bağlı ciddi derecede risk
oluşturmaya başladığı noktada morbid yani hastalık
derecesinde kabul edilir Kişinin ideal kilosundan %50-100 fazla
olması durumunda morbid obesiteden söz edilebilir Böyle bir
durumda kişinin normal fiziksel aktiviteleri kısıtlanacağı
gibi ölüm ile sonuçlanabilen ciddi sağlık sorunlarının
ortaya çıkma olasılığı son derece artmaktadır
Obesiteye neden olan faktörler
nelerdir?
Yaş: Artan yaşla birlikte vücudun
besinleri metabolize etma hızı yavaşlar Bu nedenle
kişi yaşlandıkça aynı miktarda yemesi ve aynı
aktivitelerde bulunmasına karşın kilo alır
Cinsiyet: Erkeklerin bazal metabolizma
hızı kadınlara göre daha yüksektir Bu nedenle
kadınlar daha kolay kilo alırlar
Genetik
Çevresel faktörler: Genler önemli
olmakla birlikte kişinin işi, yaşam tarzı gibi
faktörler de kilosunu direkt olarak etkiler
Fiziksel aktivite:
Psikolojik faktörler yeme
alışkanlıklarını değiştirerek kilo değişimlerine
neden olabilirler
Bazı hastalıklar: Bazı hormon
bozuklukları ve psikiyatrik bozukluklar kilo artışına
neden olabilir
İlaçlar: Steroid gibi bazı ilaçlar
kilo artışına yol açabilirler
Obesite tanısı nasıl konur ?
Obesite tanısında en sık kabul gören yöntem vücut kitle
indeksidir (Body mass index, BMI) BMI bir kişinin fazla kilolu
olup olmadığını belirlemeye yarayan bir matematik
denklemidir Kişinin kilogram olarak ağırlığı, metre
cinsinden boyunun karesine bölünerek BMI hesaplanır BMI
25-29 9 arasındaysa kişi fazla kilolu, 30'un üzerinde ise obes
olarak kabul edilir BMI 20'nin altında ise kişi zayıf,
20-24 9 arasındaysa normal kilodadır
Vücut kitle indeksinizi
hesaplamak için tıklayın
Hamilelik ve obesite
Hamilelik öncesinde obesite problemi olan kadınların
hamilelikleri sırasında komplikasyon yaşama olaslıkları daha
yüksektir Buna bağlı olarak bebekte de anomalilerde dahil
olmak üzere sorun ortaya çıkma olasılığı artmaktadır
ANNE ADAYI ÜZERİNDEKİ
ETKİLERİ
Karbonhidrat metabolizması
Kilo fazlalığı hem hamilelik öncesinde hem de hamilelik
sırasında karbonhidrat toleransında bozulma açısından
önemli bir risk faktörüdür Kilo fazlalığı olan bir
kadının hamileliği sırasında gebeliğe bağlı şeker
hastalığı görülme olasılığı normal kiloda oranlara göre
çok yüksektir
Hamilelik öncesi BMI 25-30 arasında olanlarda gebeliğe
bağlı şeker hastalığı görülme riski 1 8-6 5 kat
fazlayken, BMI 30 ve üzerinde olanlarda bu artış 1-4-20 kat
olmaktadır
Ayrıca kilo fazlalığı insülin duyarlılığını bozarak
yumurtlama probemlerine neden olabileceğinden bu kadınlar
hamile kalmakta güçlükler yaşayabilmektedirler
Hipertansif bozukluklar
Kilo fazlalığı anne adayında yüksek tansiyon ve buna bağlı
komplikasyonların görülme olasılığını da
arttırmaktadır Obes kadınlarda hamilelik sırasında tansiyon
yüksekliğine 2 2-21 4 kat fazla rastlanırken oldukça
tehlikeli olan preeklempsi görülme riskinde de 1 2 ile 9 7 kat
artış izlenmektedir İstatsitiksel bir anlam olmamakla
birlikte hipertansiyonun en ciddi formlarından biri olan
eklempsiye de daha sık rastlanmaktadır Hamileik sırasında
yüksek tansiyon hem anne adayı hem de bebek açısından ölüm
de dahil olmak üzere pekçok riski beraberinde taşımaktadır
Bu riskler hakkında bilgi almak için tıklayın
Doğum komplikasyonları
Obes kadınlarda doğumda problem yaşanma olasılığı zayıf
olanlara göre daha yüksektir Bozulmuş karbonhidrat
metabolizması nedeni ile bebeğin iri olma olasılığı fazla
olduğundan omuz takılması da dahil olmak üzere pekçok ciddi
komplikasyonun görülme riski artar
Obes kadınlarda sezaryen gerekliliği 1-3 kat artmakla
birlikte normal doğum ya da sezaryen sonrası damarlarda
pıhtılaşma ve enfeskiyon da dahil olmak üzere diğer
komplikasyonlara da daha fazla rastlanır
BEBEK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Yenidoğan parametreleri
Obes anne adaylarından dünyaya gelen bebeklerin Apgar skorları zayıf
annelerden dünyaya gelenlere göre biraz daha düşük
olmaktadır
Obes anne adaylarının bebeklerinin gebelik yaşına göre
büyük yani iri olma olasılığı da 1 4-18 kat daha fazladır
Bu tür bebeklerin ciltaltı kalınlığının fazla olması ise
iriliğin altında yatan nedenin yağ dokusu fazlalığı
olduğunu düşündürmektedir Makrozomi olarak adlandırılan
bebeğin normalden iri olması doğum travması ve bebeğin
kaybedilmesi riskini arttırmaktadır
Doğumsal anomaliler
Anne adayında obesite olması bebekte doğumsal kusurların
görülme olaslığını da arttırmaktadır Bazı
araştırmalara göre obes kadınların %35'inin bebeklerinde bu
tür anomalilere rastlanmaktadır Yapılan son çalışmalarda
obesitenin nöral tüp defekti görülme riskini de 1 8-3 kat
arttırdığını göstermektedir
Ayrıca 2003 yılında yayınlanan çok yeni bir
araştırmanın sonuçlarına göre de fazla kilolu annelerden
doğan bebeklerde kalp anomalilerine 2 kat fazla rastlanırken,
bebeğin karın ön duvarının açık olması şeklindeki
anomalinin görülme riski de en az 3 kat artmaktadır
Kilo fazlalığı ile bebekteki doğumsal anomalier
arasındaki ilişki bilinmemekle birlikte metabolik sistemedeki
bazı değişimlerin embryodaki hücre gelişimini
etkileyebildiği ve bu şekilde anomalilere neden olduğu
düşünülmektedir
Erkek bebeklerde inmemiş testis görülme oranı da
yaklaşık 2 5 kat fazladır
Mortalite
Kilo fazlalığı olan anne adaylarında doğumdan hemen önce ya
da hemen sonra görülen bebek ölümlerinde de bir artış
dikkati çekmektedir Bazı yazarlara göre bu risk artışı
1 1-2 5 arasında değişmektedir Bu risk artışı ilk
bebeğine hamile olanlarda daha belirginidir Doğumdan sonra
görülen bebek kayıplarındaki en önemli faktör ise doğum
travmalarıdır
Sonuç olarak obesite genel bir sağlık sorunu olmasının
yanısıra hamilelik açısından da ciddi bir risk
yaratmaktadır Vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olan
kadınlar bebek sahibi olmaya karar vermeden önce hem kendi hem
de bebeklerinin sağlığı açısından fazla kilolarından
kurtulmalıdırlar
*
KAYNAKLAR
Abrams B, Parker J Overweight and pregnancy
complications Int J Obes 1988;12:293-303
Berkowitz GS, Lapinski RH, Godbold JH, Dolgin SE, Holzman
IR Maternal and neonatal risk factors for
cryptorchidism Epidemiology 1995;6:127-31
Calandra C, Abell DA, Beischer NA Maternal obesity in
pregnancy Obstet Gynecol 1980;57:8-12
Cnattingius S, Berfstrom R, Lipworth L, Kramer MS
Prepregnancy weight and the risk of adverse pregnancy
outcomes N Engl J Med 1998;338:147-52
Edwards LE, Hellerstedt WL, Alton IR, Story M, Himes JH
Pregnancy complications and birth outcomes in obese and
normal-weight women: effects of gestational weight
change Obstet Gynecol 1996;87:389-94
Galtier_Dereure F, Boegner C, Bringer J Obesity and
pregnancy: complications and cost Am J Clin Nutr 2000
May 71:5 Suppl 1242S-8S
Garbaciak JA, Richter MD, Miller S, Barton JJ Maternal
weight and pregnancy complications Am J Obstet Gynecol
1985;152:238-45
Naeye RL Maternal body weight and pregnancy outcome Am
J Clin Nutr 1990;52:273-9
Spellacy WN, Miller S, Winegar A, Peterson PQ
Macrosomia-maternal characteristics and infant
complications Obstet Gynecol 1985;66:158-61
Waller DK, Mills JL, Simpson JL, et al Are obese women
at higher risk for producing malformed offspring? Am J
Obstet Gynecol 1994;170:541-8
Watkins ML, Rasmussen SA, Honein MA, Botto LD, Moore CA
Maternal obesity and risk for birth defects Pediatrics
2003 May 111:5 Part 2 1152-8
Watkins ML, Scanlon KS, Mulinare J, Khoury MJ Is
maternal obesity a risk factor for anencephaly and spina
bifida? Epidemiology 1996;7:507-12
Werler MM, Louik C, Shapiro S, Mitchell AA Prepregnant
weight in relation to risk of neural tube defects JAMA
1996;275:1089-92
*
[/b]
Kaynak: Dr Alper Mumcu
|
|
|