Ultrasonun Tarihsel Gelişimi

Ultrasonun tarihsel gelişimi

[/b]

Tıp tarihinde medikal mühendisliğin çok büyük önemi
vardır Tıbbi mühendislik olmasa günümüzdeki modern hastane
ve kliniklerin pek çoğu var olmazdı Mühendislik bilminin
tıp alanındaki yansımalarından en önemlilerinden birisi de
ultrason teknolojisindeki gelişimdir

Sesin yankılanmasından yararlanmayı ilk kez gündeme
getiren 1880 yılında Pierre Curie olmuştur Bunun sonucunda
sesin bir ortam içinde ilerlemesi, kırılması, yansıması ve
emilmesi ile elde edilen veriler SONAR cihazlarında
kullanılmıştır Sonar'lar denizcilikte suyun altındaki
diğer deniz araçları ve canlıların yerlerini saptamak için
kullanılan cihazlardır

Bu ilk adımların ardından benzer bir teknoloji tıp
alanında kullanılmaya başlamış ve ilk kez 1942 yılında
Avusturya'lı Thedore Dussik tıbbi ultrasonu tanımlamıştır
Bunu daha sonra diğerleri izlemiş ve 2 boyutlu ultrason icat
edilmiştir

Modern ultrason teknolojisi ise II Dünya Savaşı
sırasından sonra gelişmeye başlamıştır Ludwig ve
Struthers ilk kez safra kesesi içindeki taşları kulağın
duyamayacağı ses dalgalarının yardımı ile
göstermişlerdir

1950 ve 60'larda bu yeni teknoloji büyük bir ilgi odağı
haline gelmiş, doktorlar ve mühendisler ses dalgaları ile
biyolojik dokular arasındaki ilişkiyi daha iyi anladıkça daha
iyi cihazlar üretilmeye başlamıştır Konu ile ilgili tüm
dünyada pekçok sempozyum düzenlenmiş, binlerce makale
yayınlanmıştır Piezoelektrik materyallerindeki gelişme
ultrasonun gerçek zamanlı yapılabilmesine olanak
tanımıştır

1967 yılında Dünya Tıp ve Biyolojide Ultrason Federasyonu
(World Federation for Ultrasound in Medicine and Biology, WFUMB)
kurulmuştur Bu dernek günümüzde tüm dünyada ultrasonografi
ile ilgili en yetkin kurumlardan biri olarak kabul edilmektedir

Ultrasonun anne karnında gelişmekte olan bebeğin
incelenmesinde kullanılması ise 1971 yılına rastlar Bu olay
tüm dünyada gebelik takiplerinde bir devrim yaratmıştır

1980'lerden sonra ise hem cihazların fiyatlarının bir
miktar ucuzlaması hem de kalitesinin artması sonucunda
günümüzde neredeyse her hastane ve hatta muayenehanede
ultrason bulunur hale gelmiştir Hatta iş o boyuta gelmiştir
ki ultrason incelemesi yapılmayan bir jinekolojik muayene eksik
kalmaktadır

Takip eden dönemde akım hızlarını ölçebilen Doppler
teknolojisinin hayata geçmesi özellikle gebelik takiplerinde
bebeğe giden kan akımlarının dolayısı ile bebeğin sağlık
durumunun değerlendirilmesinde önemli aşamalar kaydedilmesine
olanak sağlamıştır Öte yandan doppler teknolojisi örneğin
yumurtalık kistlerinde kan akımlarını değerlendirerek
kitlenin iyi huylu ya da kötü huylu olduğu konusunda da
önemli bilgiler vermektedir

Günümüzde ise gelişme hala daha olanca hızıyla devam
etmektedir Bugün 3 ya da 4 boyutlu ultrasonografi cihazları
büyük kliniklerde yerini almıştır Bu teknolojide elde
edilen veriler bilgisayar yardımı ile işlenmekte ve sonuçta
ortaya 3 boyutlu bir görüntü çıkmaktadır Dört boyutlu
olarak adlandırılan türde ise bu işlemler gerçek zamanlı
olarak yani prob hasta üzerindeyken gerçekleşmektedir

Günümüzde ultrason cihazları ile vücudun pekçok
bölümü incelenmekle birlikte ultrason denince akla ilk olarak
jinekoloji ve gebelik gelmektedir Ultrason incelemeleri
jinekolojik muayene ve gebelik takiplerinin rutin
parçalarıdır İncelemenin muayene ücretinin içinde olması
da hasta ve sigorta şirketlerine ek maliyet yüklememektedir
Gelişmiş ülkelerden farklı olan bu durum ülkemizde
ultrasonun daha rahat ve sık kullanılmasına olanak sağlar

Jinekolojik muayene sırasında görmeden elle yapılan
muayeneden elde edilecek subjektif bulgular yerine ******l
ultrason ile kadın üreme sistemine ait organların direkt
görüntülenmesi ve objektif veriler elde edilmesi tanıda
karşılaşılabilecek güçlükleri ve yanılgıları en aza
indirgerken elle muayeneden büyük rahatsızlık duyan pekçok
kadın için hasta konforunu da en üst düzeye yükseltir
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ultrason
incelemesini yapan kadın doğum uzmanının deneyimidir

Gebelik takipleri sırasında ise ultrason incelemeleri ters
giden durumların saptanmasında ve tedavi edilmesinde büyük
yarar sağlamaktadır

Gebeliğin en başından sonuna kadar bebeğin gelişimi
sürekli takip edilmekte, bunu ekrandan izleyen anne ve baba
adayları ile bebekleri arasında daha doğmadan sıkı bir
psikolojik bağ oluşmaktadır Ultrason incelemeleri sırasında
baba adaylarının da olaya katılması ile aile içi bağlar
daha da kuvvetlenmektedir Ayrıca görüntüler günümüzde
sadece fotograf olarak degil video kaset hatta CD olarak da
saklanmakta ve bebeğin albümü daha doğmadan oluşmaya
başlamaktadır

[/b]


Hamilelikte
ultrason menüsü

Kaynak: DrAlper Mumcu