07-24-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hamilelik Ve Suçiçeği
Hamilelik ve Suçiçeği
[/b]
Yazan: Dr alper mumcu Tarih:Herpes grubu viruslerin neden olduğu bir enfeksiyon olan su
çiçeği ya da bilimsel adı ile varicella çocukluk çağı
hastalıklarından birisidir Herpes vürusler insanda temel
olarak suçiçeği ve uçuğa neden olurlar Çocukluk çağı
hastalığı olmakla birlikte su çiçeği nadiren erişkinlerde
de görülebilir Erişkinlerde görülen hastalığın
çocuklardakinden farkı çok dha ciddi seyretmesi, hatta
ölümcül olabilmesidir Erişkinler içinde hastalığı en
ağır geçirenler hamilelerdir
Görülme sıklığı
Elde kesin veriler olmamakla birlikte tüm dünyadaki kişilerin
%80-85'inin çocukluk döneminde su çiçeği geçirdiği tahmin
edilmektedir Hastalık bir kere geçirildiğinde kalıcı
bağışıklık sağlanır ve kişi daha sonraki yaşantısında
yeniden su çiçeğine yakalanmaz 15 yaşından büyük
bireylerde ise görülme sıklığı %1-2 civarındadır Hamile
kadınların ise yaklşık 10 000'de 5'inde görülür
Diğer çocukluk çağı hastalıklarında olduğu gibi en
sık kış ve bahar aylarında ortaya çıkar
Bulaşma şekli
Su çiçeği havadaki virus parçacıklarının solunması ya da
aktif enfeksiyon geçiren bir kişeye direkt temas yolu ile
bulaşır Aynı ev içinde bir bireyde suçiçeği olması
durumunda eğer daha önceden geçirmemişseniz %90 olasılıkla
hastalığa yakalanacaksınız demektir
Hastalığın seyri
İlk temas ya da virusun solunum yoluna girmesinden sonra ağız
ve burun içini döşeyen mukoza enfekte olur Takip eden 1-4
günlerde virüs bölgesel lenf düğümlernde çoğalmaya
başlar Daha sonra buradan kan yolu ile diğer organlara (temel
olarak karaciğer ve dalak) ulaşır ve burada da çoğalmaya
devam eder İlk temastan 10-14 gün sonra ikinci viremi adı
verilen tablo ortaya çıkar ve vürus kan yolu ile cilde kadar
ulaşır İlk temastan 14-15 gün sonra ciltte tipik döküntü
ortaya çıkar Bir başka değişle hastalığın kuluçka
süresi 14 gün kadardır ancak bu süre 10-21 gün arasında
değişebilir
İkinci viremi başladığında hastalığın
bulaşıcılığı da başlamış olur Yani döküntüler ortaya
çıkmadan 1-2 gün önce hastalık başkalarına bulaşabilir
Belirtileri
Suçiçeğinin en önemli belirtisi vücutta yaygın şekilde
görülen döküntülerdir Döküntü ortaya çıkmadan önce
erişkinlerde ateş, halsizlik, kas ve eklem ağrıları ile
başağrısı görülebilir İlk lezyonlar önce yüzde ortaya
çıkar ve yavaş yavaş aşağılara doğru iner
İlkönceçıkan lezyonlar en önce olmak üzere 4-7 gün içinde
tüm döküntüler iyileşir Döküntüler tamamen iyleşene
kadar bulaşıcılık devam eder
Su çiçeği enfeksiyonları zaman zaman komplikasyonlara
neden olabilir Erişkinlerde hastalığa bağlı ölüm
oranının 100 000'de 50 olduğu tahmin edilmektedir
Erişkinlerde en sık karşılaşılan komplikasyon pnömoni
yani zaatürredir Zaatürre nedeni ile hastaneye yatırılarak
tedavi gerektiren hastaların oranı %5-14 civarındadır Ancak
bu durum ortaya çıktığında ölüm riski %12'lere kadar
artabilmektedir Belirtiler genelde döküntüler görüldükten
1-6 gün sonra ortaya çıkar Öksürük, solunum güçlüğü,
ateş, göğüs ağrısı ve tükrükte kan olması tipik
bulgulardır Suçiçeğinin bir diğer ciddi komplikasyonu da
beyin iltihabıdır ancak bu durum çok nadir görülür
Tanı
Suçiçeği tanısı tipik döküntülerin
görülmesi ile konur
Hamilelik ve suçiçeği
Hamilelikte su çiçeği geçirilmesi riskli bir durumdur Bölye
bir durumda pnömoni başta olmak üzere komplikasyonların
görülme riski daha yüksek olduğu gibi hastalık çok daha
ciddi seyreder Günümüzün gelişmiş yoğun bakım
şartlarının olmadığı günlerde su çiçeği pnömonisi
nedeni ile hamile kadınlardaki ölüm oranlarının %35'e yakın
olduğu bilinmektedir
Hamile kadınlarda su çiçeğine bağlı zaatürre
görülmesi açısından bazı risk faktörleri vardır Bunlar
arasında sigara, kronik akciğer hastalıkları ve
bağışıklık sistemi hastalıkları sayılabilir
Döküntülerin şiddeti ve sayısı ne kadar fazla ise
komplikasyon görülme olasılığı da o derece yüksektir
Gebeliğin son dönemlerinde rahimin büyümesine ve yukarıya
doğru baskı yapmasına bağlı olarak akciğer kapasitesinin
azalması da pnömoni açısından risk faktörü olarak kabul
edilir
Hamileliği sırasında su çiçeği geçiren bir kişi ile
temas eden kadında zaman kaybetmeden bağışıklık olup
olmadığı incelenmelidir Bunun için basit bir kan testi
yeterlidir Üreme çğındaki kadınların neredeyse %90'ından
fazlasının bağışık olduğu düşünüldüğünde bu
incelemenin rutin gebelik incelemeleri arasında yer almaması
normaldir Kişinin su çiçeği geçirdiğini ya da aşı
olduğunu bilmesi bağışık olduğu anlamına gelir Böyle bir
durumda dakanda inceleme yapmaya gerek yoktur
Bağışıklığı olmayan kişilerde ise temastan sonraki ilk
96 saatte koruyucu immunglobulin yapılabilir
Hamile bir kadın su çiçeğine yakalandığında yakın
takip edilmesi şarttır Gerekli görülen durumlarda
(döküntünün şiddetine göre) hastayane yatırılarak damar
yolu ile antiviral tedavi verilmesi gerekli olabilir Hastalığa
bağlı zaatürre genelde 4 günden sonra ortaya
çıktığından döküntülerin görülmesnden sonraki ilk 3
günde böyle bir tedaviye gerek olup olmadığına karar
verilmelidir
Hamilelikte su çiçeği görülmesi durumunda hastaneye
yatırarak tedavi etme kriterleri şunlardır:
Mutlaka hastaneye yatırılması gereken durumlar:
Göğüs y ada karın ağrısı
Başağrısı dışında nörolojik belirtiler
Döküntülerde kanama
Döküntünün çok şiddetli olması, ağız içinde vb
döküntü olması
Bağışıklık sistemi bozukluğu olması
Şart olmamakla birlikte hastanede izlenmesi daha
uygun olan durumlar:
Gebeliğin son dönemleri
Daha önceden ölü doğum ya da tekrarlayan düşük
öyküsü
Sigara kullanımı
Kronik akciğer hastalığı
Düşük sosyoekonomik düzey
Hastayı evde takip etme olanaklarının kısıtlı
olması
Hastanın aşırı endişeli olması
Hastanede yattığı sürece hastaya destek tedavisi
uygulanır Yeterli okijenizasyonu sağlamak için gerekirse
hasta suni solunum makinesine bağlanabilir Hastalığın
üstüne ikincil bir bakteriyel enfeksiyon binmesini engellemek
amacıyla antibiyotik koruması uygulanması yaygın bir
yaklaşımdır Tedavi edici etkisi tartışmalı olsa da
immmunglobulin uygulaması yapılabilir Sık kullanılan ajanlar
oln kortikosteroidlerin yararı ise kanıtlanmamıştır
Asiklovir
Asiklovir, uçuk başta olmak üzere herpes grubu virüslerin
neden olduğu enfeksiyonlarda yıllardır kullanılan bir
ajandır Gebelikte C kategorisi ilaclar arasında yer alır
Yapılan ye dönük incelemelrde gebelikte kullanımı ile
ilgili herhangi bir olumsuz etkiye rastlanamıştır
Hamile bir kadında su çiçeği ortaya çıkması durumunda
damardan asiklovir tedavisi uygulanır
Suçiçeğinin bebek üzerindeki
etkileri
Annede aktif enfeksiyon olması durumunda bebekte bazı olumsuz
etkiler ortaya çıkabilir Olası sekeller enfeksiyon ortaya
çıktığındaki gebelik yaşına bağlıdır Bu sekellerin
görülme sıklığı son derece düşüktür Bebeklerin
%97'sinde herhangi bir etki ortaya çıkmaz Intrauterin
enfeksiyon olması 3 şekilde sonuçlanabilir: konjenital
varisella sendromu, yenidoğanda su çiçeği, ya da belirtiler
olmadan kan değerlerinin pozitif olması
Gebeliğin son dönemleri
Gebeliğin son trimesterinde su çiçeğine yakalanan bir
kadının bebeğinde de su çiçeği görülebilir Eğer ilk
viremi atağı sırasında virüsler plasentada bebeğe geçerse
bebekteki hastalık annesinden 1-2 gün sonra ortaya çıkarken,
ikinci viremi sırasında geçiş olursa anne ile bebkteki
hastalık arasında 10 günlük bir fark olabilir Böyle bir
durumda bebekte organ oluşumu tamamlandığı için herhangi bir
anomali görülmez ancak yenidoğanda suçiçeği aha şiddetli
geçebilir ve hatta ölümcül olabilir
İlk ya da ikinci trimester'da
su çiçeği
Bu dönemlerde görülen su çiçeği fetal anomalillere neden
olabileceğinden çok daha önemlidir Konjenital varicella
sendromu bebeğin kol ve bacaklarında, derisinde, göslerinde ve
sinir sisteminde anomalilere neden olabilir Hatta nadiren bebek
anne karnında hayatını yitirebilir Belirtiler en çok 20
gebelik haftasından önce hastalığı geçiren anne
adaylarından doğan bebeklerde görülür
Görülebilecek olan bulgular şunlardır:
Düşük doğum ağırlığı
Ciltte lekelenmeler
Ciltte zig-zag şeklinde nedbe dokusu
Gözlerin normalden küçük olması
Katarakt
Göz enfeksiyonları
Görme sinirinde küçülme
Kollar ya da bacaklarda kısalık
Parmaklarda anomali
Kaslarda güç kaybı
His kaybı
Derin tendon reflekslerinde kaybolma ya da azalma
İdrar ya da dışkı tutamama
Beyin iltihabı
Kafanın normalden küçük olması
Kafa içinde su toplanması
Beyin dokusunun gelişmemesi
Sara nöbetleri
Zeka liği
Böbreklerde anomali
Barsaklarda gelişme bozukluğu
Ancak bu bulguların ortaya çıkma olasılığı son derece
düşüktür Almanya ve İngiltere'de yapılan ve
hamileliklerinin 36 haftasından önce suçiçeği geçiren 1373
kadından doğan bebekler incelendiğinde sadece 7 bebekte
konjenital varicella sendromuna rastlanmış Haftalara göre
bakıldığında ise ilk 12 haftada su çiçeği geçirenlerde
risk %0 4 iken 13-20 haftalar arasında bu risk %2 olarak
hesaplanmıştır
Gebelik sırasında su çiçeği
geçirilirse ne yapmak gerekir?
Bu son derece tartışmalı bir konudur Bebekte anomali riski
aslında son derece düşüktür ve bu risk hamileliğin 8-20
haftaları arasında su çiçeği geçirildiğinde en yüksektir
Bu nedenle gebelği sonlandırıp sonlandırmamaya kendiniz karar
vermelisiniz
Öte yandan doğumdan 5 gün öncesi ile sonraki ilk 2 gün
arasında su çiçeği ortaya çıkarsa yenidoğanda su çiçeği
görülme olasılığı %20-25 civarındadır ve bebek doğduktan
sonra immunglobulin yapılmalıdır Yenidoğanda görülen su
çiçeği %30 civarında ölüm riski taşır Böyle bir durumda
doğumun 5 gün geciktirilmesi yararlı olacaktır
Eğer doğumdan 6 gün ya da daha uzun bir süre önce
hastalık geçirilirse böyle bir durumda bile bebekte
suçiçeği görülem riski vardır ancak anneden geçen
antikorlar nedeni ile bebekteki hastalık daha hafif seyreder Bebekteki klinik etkisi
Annede su çiçeği görülen
dönem
Risk
Varisella sendromu
İlk 20 hafta
13- 20 haftalar
%1
%2
Yenidoğanda şiddetli suçiçeği
Doğumdan 5 gün önce ile doğumdan
sonraki ilk 2 günde
% 20-25
Yenidoğanda hafif suçiçeği
Doğumdan önceki ilk 5 günden daha
önce
????
Suçiçeği aşısı ve gebelik
Su çiçeği aşısı olduktan sonra 3 ay gebe kalınmaması
önerilir anck bu önerinin rasyonel bir gerekçesi yoktur Bu
öneri sadece tüm diğer canlı virus aşıları ile aynı
öneriler doğrultusunda verilmektedir Öte yandan Amerikan
Pediatri Akademisi suçiçeği aşısından sonra bir ay
beklemenin yeterli olduğunu ileri sürmektedir Aşıdan sonra
ilk ayda ya da daha önce hamile kalan kadınlardan doğan normal
bebeklerle ilgili pekçok rapor mevcuttur
Suçiçeği aşısı canlı ancak etkisi azaltılmış
virusler kullanılarak hazırlanan bir aşıdır Bu nedenle bazı
bireylerde hafif bir enfeksiyon ve döküntüye neden olabilir
Döküntü varlığı durumunda bulaşıcılık olabileceği
akılda tutulmalıdır
*
[/b]
Kaynak: Dr Alper Mumcu
|
|
|