Adet Görememe

Adet Görememe

[/b]




Bir kadının adet görebilmesi
için vücudundaki 4 kompartmanın düzenli çalışması
gerekir Bunlar Kompartman
1
Rahim ve
******
Kompartman
2
Yumurtalıklar
Kompartman
3
Hipofiz
bezi
Kompartman
4
Beyin
(Hipotalamus)

Tanım

14 yaşına kadar meme büyümesi, tüylenme gibi sekonder ****
karakterlerinin gelişmemesi veya 16 yaşına rağmen ilk adetin
görülmemesi veya normal adet gören kadında 3 siklus boyunca
adet olmaması amenore olarak adlandırılır Hayatında hiç
adet görmemiş ise buna primer amenore, daha önceden düzenli
adet gören kadında adetin kesilmesine de sekonder amenore adı
verilir

Değerlendirme

Gerek primer gerekse sekonder amenore mutlaka araştırılması
gerek önemli bir durumdur Amenore şikayeti ile gelen bir
kadında ilk önce hormon testleri yapılmalıdır Burada Tiroid
hormonları, prolaktin ve bazı kadınlık hormonlarına
bakılır

İkinci adımda bir progesteron
challange test (PCT) yapılır Bu testte kadına 5 gün süreyle
progesteron hormonu verilir ve ilaş kesilir1 hafta içinde
kanama olur ise vücütta yeterli miktarda östrojen var
demektir Östrojen varlığı anovülasyon tanısını yani
yumurtlama olmaması tanısını koydurur Gebelik ya da yüksek
miktarda erkeklik hormonu varlığında vücutta östrojen
olmasına rağmen kanama olmaz Anovilasyon tanısı konduktan
sonra bu teşhise yönelik tedavi protokollerinden biri seçilir

Eğer PCT ile kanama olmaz ise
ya vücutta östrojen yetersizdir ya da kanama yollarında bir
tıkanıklık vardır Bunu anlamak için östrojen ve
progesteron siklik olarak verilir Bu tedavi sonucu kanama olursa
bir sonraki aşamaya geçilir eğer bu tedavi ile kanama olmaz
ise tıkanıklık düşünülür En sık sebep kürtaj sonrası
meydana gelen yapışıklıklardır Tedavisi cerrahi
işlemledir

Bir sonraki adımın amacı over
ya da beyinde ki hormon salgılama merkezlerindeki defekti
bulmaktırBu durumda gonadotropin ve östrojen değerlerine
bakılırOver hormonları normal ve beyinden salgılanan
hormonlar yüksek ise beyinde horman salgılayan bir kitle ya da
yumurtalıklarda yetmezlik söz konusu olabilir Bu durum son
derece nadir görülür Prematür over yetmezliği ya da yaygın
adı ile erken menopoz son derece nadir görülen bir olaydır ve
bağışıklık sistemi ile ilgili olabileceği
düşünülmektedir Zaman zaman bu durum dönüşümlü
olabilir

Bazı durumlarda ise beyinden
salgılanan gonadotropin adı verilen hormonlar normal düzeyde
bulunabilir ancak bu hormonlar biyolojik olarak inaktif
olduklarından yumurtalıkları uyaramazlar ve amenore ortaya
çıkar

Eğer tüm tetkikler sonucu bir
neticeye varılamıyor ise bu durumda hipotalamik amenoreden söz
edilir Bu durumun kesin taanısı olanaksızdır Psikolojik
faktörler, ani stres, üzüntü, ani kilo kaybı, yoğun
egzersiz, hava değişimi gibi faktörler bu duruma yol
açabilir

Kopmartmanlara
göre amenore nedenleri

Kopmartman
1

Asherman sendromu: Geçirilmiş kürtajlara
bağlı olarak rahim içinde yapışıklıklar olur ve amenore
yanında normal fakat miktar olaarak azalmış adetler
olabilirTedavisi olayın şiddetine göre değişir

Gelişim Bozuklukları: Müllerian agenez olarak
da bilinir Burada gelişimsel olarak rahim, tüpler ve vajenin
üst kısmı yoktur Vajen kör bir sonla noktalanırOver
fonksiyonları normaldir ancak kanama olmaz

Androjen Duyarsızlığı, testiküler feminizasyon:
Kişi genetik olarak erkektir ancak erkeklik hormonuna karşı
duyarsızlık olduğundan kişinin batın içinde testisleri
olmasına rağmen dış görünüşü kadın gibidirDurum fark
edildiğinde testisler alınmalıdır

Kopmartpan
2

Turner Sendromu: Kişide genetik bir bozukluk
vardır 46 yerine 45 kromozom bulunur

Gonadal agenez: Kişide overler gelişmemiştir

Resiztant over sendromu: Kişide over olmasına
rağmen bu hormonlara karşı dirençlidir

Prematür over yetmezliği: Erken menopoz olarak
da bilinir

Radyasyon ve kemoterapi: Tedavilere bağlı
olarak overler fonksiyonlarını yitirir

Kopmartman
3

Hipofiz tümörü: Hipofiz bezinden kaynaklanan
bir tümör nedeni ile hormonal düzen bozulur En sık
prolaktinom görülür Burada süt hormonu olan prolaktinom
fazla miktarda salgılanır ve bu diğer hormonların
salınımını bozacağından adet düzenini bozar ve
kısırlığa sebep olabilir En sık bulgu memelerden
kendiliğinden süt gelmesidirEğer tümör 10 mm'den büyükse
cerrahi gerekebilir Diğer durumlarda ilaç tedavisi yeterli
olur

Sheehan Sendromu: Doğum sonrası kanamaya
bağlı olarak hipofiz bezinde enfarktüs olur ve hormon
salgılanması bozulur

Kopmartman
4

Hipotalamik amenore: Daha öncede belirtildiği gibi stres,
üzüntü, kilo değişimi gibi nedenlere bağşı olarak
görülü


Kaynak: DrAlper Mumcu