Hiperprolaktinemi

Hiperprolaktinemi

[/b]




Prolaktin beyinde hipofiz
adı verilen bir bölgeden salgılanan bir hormondur Kandaki
normal değeri 10-25 ng/ml'dirVücuttaki asıl görevi süt
üretilmesidir Üretilen sütün meme uçlarından
salınmasının sorumlusu ise oksitosin adı verilen başka bir
hormondur Prolaktin hipofiz dışında az miktarlarda
endometrium ve myometriumdan da (rahim iç zarı ve rahim kası)
salgılanır Prolaktinin salınımı pek çok faktöre
bağlıdır Ancak asıl olarak dopamin adı verilen bir madde
prolaktin salınımından sorumludur Vücutta 5 değişik türde
prolaktin vardır Bunların herhangi bir andaki bioaktivite ve
immunoaktiviteleri farklıdır Bioaktivite hormonun vücutta
etki yaratmasını anlatırken immunoaktivite kabaca yapılan kan
testlerinde saptanmasıdır Bunu şöyle bir örnekle
anlatabiliriz Vücutta fazla olan prolaktin süt salınımına
ve adet düzensizliğine neden olur Bu hormonun
biokativitesidir Ancak klinik olarak yakınmalar olsa bile kan
testlerinde hormon düzeyleri normal olarak bulunabilirBu
örnekte verilen hastada bioaktivite yüksek ancak immunoaktivite
düşüktür Tam tersi durumlar da söz konusu olabilir Yani
kan hormon düzeyleri yüksek olmasına rağmen hastada klinik
bir bulgu yoktur Bu kişide de hormonun immunoaktivitesi yüksek
bioaktivitesi düşüktür

Prolaktin fazlalığı
kadınların yaklaşık 3 de birindeki adet gecikmelerinin
nedenidir Yine prolaktini yüksek olan kadınların 1/3'ünde
galaktore yani memelerden süt gelmesi görülür Galaktoreli
kadınların da 1/3'ünde adetler normaldirProlaktin adet
görmede rol alan GnRH adı verilen hormonların salınımını
bozarak adet gecikmelerine ve kısırlığa neden olabilir
Prolaktin düzeyi ile klinik bulgular çoğu zaman birbiri ile
paralel olmazlar Prolaktini yüksek kadınların bir kısmında
hipofizde adenom adı verilen tümör bulunur Ancak bu tümör
kötü huylu yani kanser değildir Büyüklüğü 10 mm'den az
olan tümörlere mikroadenom, daha büyük olanlara ise
makroadenom adı verilir

Belirtiler

Hiperprolaktineminin en sık görülen belirtisi memelerden süt
gelmesi ve adet düzensizliğidirAyrıca adet görmeme,
kısırlık gibi şikayetler de olabilir Çok büyük
tümörlerde şiddetli baş ağrıları ve görme bozuklukları
olabilir



Galaktore:
Galaktore memelerden uygunsuz sıvı gelmesi demektir Bu sıvı
genelde beyaz veya renksizdirHer iki memede ya da tek birinde
olabilir Galaktoreye neden olan durumlar şunlardır:

Östrojen fazlalığı
(doğum kontrol hapları, östrojen salgılayan kistler vb)

Uzun süre emzirme

Bazı ilaçlar

Stres

Beyin lezyonları

Tiroid hormonu azlığı

Hipofiz adenomu

Myom vb gibi patolojik prolaktin salgılanması

Amenore:
Adet görmeme Prolaktini yüksek kadınların yaklaşık
%33'ünde görülür

İnfertilite: Prolaktin yüksekliği GnRH salınımını
bozarak yumurtlama bozukluklarına ve dolayısı ile
infertiliteye neden olur

Tanı

Hiperprolaktinemi yani kanda prolaktin fazlalığının tanısı
kanda bu hormonun düzeyinin incelenmesi ile konurDüzey yüksek
bulunduğunda adenom olup olmadığının anlaşılması için
ilk önce kafa filmi çekilir Burada kemik yapılarda
deformasyon saptanmaz ise tomografi ya da manyetik rezonans
çekilmesi gerekebilir Bu şekilde tanı konur Eğer hormon
düzeyleri çok yüksek değil ise kanda hormon tayini dışında
ek bir tanı yöntemine gerek yoktur

Tedavi

Eğer tek sorun galaktore ise genelde tedavi gerektirmez
Beraberinde prolaktin de yüksek bulunur ise seviyesi önemlidir
Eğer 100 ng/ml'den düşük ise ileri bir tanı yöntemi
gerekmez İlaç tedavisinden fayda görür İnfertilite
nedeninin prolaktin yüksekliği olarak saptandığı ve değerin
100'den düşük olduğu hastaların %80'i ilaç tedavisi ile
gebe kalır Eğer değer 100 ng/ml'den yüksek bulunur ise ileri
tetkik gerekir Çekilen filmler neticesinde mikroadenom bulunur
ise yine tek başına ilaç tedavisi ve takip önerilir 100 den
büyük değerlerde ise cerrahi gerekli olabilir

Gebelik
ve Prolaktin

Gebeliğin 8 haftasından itibaren prolaktin düzeyleri kanda
artmaya başlar ve miadda en yüksek düzeyine ulaşır (200-400
ng/ml) Prolaktin memenin büyümesini uyarır ve gebelik
esnasında süt kanallarından klostrum adı verilen ve halk
arasında ağız da denilen maddenin yapımını sağlar Gebelik
sırasında kanda yüksek oranda bulunan progesteron hormonu tam
manası ile süt yapılmasını engeller Doğumdan sonra
progesteron ortamdan kalktığı için süt üretimi başlar Bu
nedenle doğumdan sonra süt gelmesi 72 saati bulabilir
Emzirmeyen annelerde ise doğumdan sonra 7 günde kan düzeyleri
normal gebelik öncesi seviyelerine inerGebelikte prolaktinin
bebeğin akciğer gelişminde rol oynadığı ve yine bebeğin
anne tarafından yabancı cisim olarak algılanıp atılmasını
engellediği ileri sürülmektedir

[/b]

Kaynak: DrAlper Mumcu