Varis Nedir

VARİS NEDİR Kanı kalbe geri taşıyan damarlar toplardamar olarak adlandırılır Bu damarlar kan akışının kalbe doğru tek yönlü olmasını sağlayan kapakçıklar içerir Toplardamarlarda oluşan tıkanıklıklar ve aşırı basınç bu kapakçıkların düzgün kapanmasını engelleyerek geriye doğru kaçaklara sebep olur Sonuçta bacaklardaki yüzeysel toplardamarlar genişler, uzar ve büklümlü bir görüntü ile varisler oluşur
Bacaklarımızda 2 adet damar sistemi mevcuttur: biri derin toplardamarlar (kalbe giden kanın %90ının bulunduğu sistem) ve diğeri yüzeysel toplardamarlar (bu sistem de kalan %10u taşır)
Varisler asla kanı ayaklara doğru taşıyan arterlere etki etmez ama kanı yukarı taşıyan damarlarda görülür Daha çok yüzeydeki damar sistemine etki ederler

Kabaca üç çeşit varis vardır:
- İri yeşilimtırak ana varisler
- Cilt altında ağ biçiminde yapılar oluşturan morumsu retiküler varisler
- Kırmızı ipliksi varisler

Varislerin tümü görünmeyebilir Bazen gizlenen varisler de olur VARİS NEDENLERİ Varis oluşumu tam olarak bilinmemekte, ancak daha çok genetik, cinsiyet, yaşlılık gibi ne yazık ki kontrolümüzde olmayan nedenler üzerinde durulmaktadır
Yine de istatistiksel olarak varis oluşumunu tetikleyen durumlar saptanmıştır:

Cinsiyet: Eğer kadınsanız bir erkeğe oranla 4 kat fazla risktesiniz demektir Bunun nedeni de hormonal etkenlerdir (hamilelik, menopoz, doğum kontrol hapı, hormonal tedavi gibi) Ancak genel anlamda kadın-erkek, genç-yaşlı, aktif-pasif herkes bu problemle karşılaşabilir

Hamilelik: Birden fazla doğum yapmış kadınlarda 3-4 kat daha fazla görülür Anne karnında büyüyen bebeğin baskısı ve hormonlardan dolayı damar düz kaslarındaki gevşeklik bacakta kan göllenmesine ve toplar damar yüksek tansiyonuna neden olabilir

Genetik: Varisli hastaların birincil derecede akrabalarında görülme risk oranı % 70dir

Yaşlılık: Varis genç insanlarda da sıkça görülmesine rağmen yaşlılıkta oluşum riski artmaktadır

Yaşam Tarzı ve Şişmanlık:Yaşam tarzı problemin ağırlaşmasına neden olabilir Obezite ve hareketsizlik ya da fazla ayakta kalma veya bacaklarda bir travma geçirmiş olmak da varislerin oluşmasına sebep olabilir

Ayrıca bazı araştırmalar doğu mutfağının da (rafine ürünler, şeker ve yağ olarak zengin olması nedeniyle) varisi tetiklediğini göstermiştir VARİS NASIL ANLAŞILIR Varis beraberinde birçok belirti verir: yorgunluk, ağırlık, ağrı, batma hissi, kramp, kaşıntı, sıcaklık, kızarıklık bunlardan bazılarıdır
Bu belirtilere karşı uyanık olmak ve anında tedbir almak gerekir Hissedilen ağrının varisin büyüklüğü veya yoğunluğuyla hiç bir ilgisi yoktur Minicik bir varis çok sancı yapabileceği gibi, bazı kalın varisler de hiç ağrı yapmaz Aslında varisler oluşurken sancı verir
Varislerin tek zararı estetik veya verdiği rahatsızlık değildir Varislerde biriken kan komşu dokulara sirayet ederek cilde zarar veren toksinler bırakır, bu da bacakta yaralara neden olur Ayrıca kanamaya neden olabileceği gibi "flebite"ye de (%50 ölümcül olabilen kan pıhtısı) neden olabilir

Bir varis ne kadar küçük olursa olsun hemen her zaman daha altlarda oluşmuş daha önemli bir varisi saklar Bu nedenle ne kadar küçük olursa olsun sadece bir hekim varisin önemli ya da önemsiz olduğuna karar verebilir TEDAVİSİ Hasta damarı tedavi etmek mümkün olmadığından, tedavi hasta damarı yok ederek gerçekleştirilir
Bunun için üç prensip mevcuttur: iğne ile yapılan skleroterapi, ambulatuvar flebektomi ve stripping Dördüncü ama az kullanılan bir yöntem de endolaser tekniğidir

En çok kullanılan yöntem skleroterapidir Doktor bölgeye salisilat ve iyot bazlı bir karışımı iğneyle zerk eder Vücut reaksiyon olarak elyaflı bir doku oluşturarak damarı tıkar Birkaç hafta içinde damar sertleşir, büzülür ve yok olur Böylece kan sağlıklı damarlardan kendine yeni bir yol oluşturur Tedavi muayenehanede yapılabilir ve anestezi gerektirmez Hemen hiç ağrıya neden olmaz ve hastanın normal hayatına devam etmesine imkan verir Kırmızılık, şişlik, morluk gibi ikincil etkileri de hafiftir

Hastanın iyot alerjisi bulunuyorsa ambulatuvar flebektomi yöntemi uygulanır Bu daha hassas bir tekniktir Bu teknik lokal anestezi ile orta kalınlıktaki damarlara yapılan cerrahi bir müdahaledir Cerrah üst deride 2-5 cm aralıklarla yaptığı 2-3 mmlik kesiklerden çalışır ve tığa benzer bir aletle istenmeyen damarın ucunu çıkararak yok eder Sonuç skleroterapiyle aynıdır

Stripping ise genel anestezi altında yapılan oldukça karmaşık bir yöntemdir Kalın damarların tedavisinde kullanılır Ancak bu yöntem gittikçe daha az uygulanmaktadır Damarların skleroterapiye cevap vermeyecek kadar bozulmuş olduğu %10luk durumlarda kullanılan bir yöntemdir

Varis problemi yüzünden alınan damarlar sadece %10luk bir kan taşıma sisteminin parçaları olduğundan sağlık için bir tehlike oluşturmazlar Doğru tanı ve iyi bir müdahale ile tüm tedaviler iyi sonuç verir
Varis hastalığında önemli olan problemin kaynağını kurutmaktır Varis tedavisinde önemli olan bir husus daha kalın varislerden tedaviye başlayarak incelere doğru gitmek, üst varislerden altlara doğru devam etmek ve daima ilk tedavi edilenlerin iyice kurutulduğuna emin olmaktır Kaçınılması gereken hata ise sadece görünen varislerin tedavi edilmesidir

Tedaviler genellikle kesin bir çözümdür ancak nadiren tekrarlayabilir Genel anlamda yeni varisler oluşabileceği için düzenli aralıklarla hekim kontrolünde kalınması tavsiye edilir
Sıcaktan kaçının Güneş, sıcak banyo ve sauna varisi tetikler


- Uygun bir kiloda kalın


- Uzun süre ayakta kalmanız gerektiğinde başparmaklarınızı gererek oynatın, parmak uçlarınıza basarak gerinin, ağırlığınızı bir bacaktan diğerine verin


- Oturur durumdayken bacak bacak üstüne atmaktan kaçının


- Diz altı çorap giymeyin, lastikleri baskı yapar Kasıklarınızı sıkan giysiler de kullanmayın

Kaynak: Sağlık Rehberi