|
Prof. Dr. Sinsi
|
Fibromiyalji Sendromu (Fms) Nedir
Fibromiyalji sendromu (FMS) nedir?
FMS; yaygin kas agrilari, yorgunluk, bitkinlik ve uyku bozuklugu ile seyreden kronik bir hastaliktir Toplumun % 2 kadarinda görülür Hastalik kadinlarda çok daha sik görülürçocukluk çaginda bile görülebilir Kaslarda, fibroz dokuda, baglarda ve kirislerde agri vardir Sik rastlanan ve sebebi bilinmeyen bir kronik agri sendromudur
FMS' de röntgen filmleri, kan tahlilleri ve kas biyopsileri normaldir Teshis tamamen hastanin ifadesine ve doktorun muayenesine göre konulur Bir hastaya FMS demek için agrilarin en az 3 ay sürmesi, sabah yorgunlugu ve vücutta belli sayida hassas noktalarin olmasi gerekir
Belirtileri nelerdir?
Yaygin kas iskelet sistemi agrilari hastalarin en önemli sikayetidir Agri, genellikle hastanin bir bölgesinden baslar ve bütün vücuduna yayilir Boyun, kürek kemikleri arasi, bel, baldirlar, sirt agrinin en çok yerlestigi yerlerdir Agri, yanici, kemirici ve sizlayici olarak tanimlanir Agri günün saatleri içinde fiziksel aktivite, uyku ve stres durumuna göre degisir Agri bazen çok siddetli olabilir Nemli hava, soguk, yorgunluk ve uykusuzluk agrilari artirir
Hastanin genel durumunun degerlendirilmesinde bir bozukluk yoktur, ancak hassas noktalar adini verdigimiz agri noktalari vardir
FMS' li hastalarin % 90'inda orta veya ileri derecede yorgunluk, dayaniklilikta azalma ve bir çesit tükenmislik hali vardir, bazen yorgunluk agridan daha önemli olabilir
FMS' li hastalarin büyük çogunlugunda uyku problemleri vardir Bunlar derin uyku uyuyamazlar ve gece boyunca sik sik uyanirlar ve sabahlari yorgun kalkarlar Bazi hastalarda ise fazla uyku vardir Firomiyalji sendromlu hastalarda, uykunun süresinden çok dinlendirici olmamasi önemlidir Uykusuzluk ve yorgunluk, keyifsizlik, ilgisizlik, dayaniklilik azalmasi ve tükenmislige yol açar
Ruhsal yapiyi nasil etkiler ?
Ruh halindeki degisiklikler, FMS da sik görülen bir bozukluktur Hastalarin çogunda bir hüzün, bir yikilmislik vardir Hastalarin 1/4'de belirgin bir depresyon bulunur Ancak hastalarin çogunda depresyona ait belirtiler vardir FMS' li hastalar ayni zamanda asabi ve tahammülsüz insanlardir
Bu hastalarin bir ise yogunlasma ve basit problemleri çözme kabiliyetleri azalir
Diger belirtileri nelerdir?
Bas agrilari, karin agrilari, kabizlik, ishal, mide agrilari, gögüs agrilari, sik idrara çikma ve acil idrar yapma istegi sik görülen sikayetlerdendir
Ayrica cinsel isteksizlik ve erken bosalma görülebilir Cinsel isteksizlik özellikle kadinlarda aile içi huzuru bozacak kadar siddetli olabilir
FMS' de çene eklemi agrilari, kramplar ve kulak çinlamalari olabilir
Hastalik kimlerde görülür?
Hastalik daha çok kadinlarda görülür Erkeklerde ve küçük çocuklarda bile görülebilir Menopoz döneminde görülme sikligi ve sikayetler artar
Sebepleri nelerdir?
Fiziksel ve ruhsal travmalar, ekonomik kayiplar, bir yakinin kaybedilmesi, enfeksiyon hastaliklari, hormonal bozukluklar fibromiyalji sendromuna sebep olabilir Ayrica genetik faktörlerin de hastaligin gelisiminde rolü vardir Iklimin fibromiyalji sendromu gelisiminde etkisi yoktur, ancak soguk ve nemli hava fibromiyalji sendromunda sikayetleri artirir
Fibromiyalji sendromu hangi hastaliklarla birlikte görülebilir?
Kronik yorgunluk sendromu
Migren ve diger bas agrilari
Irritabl kolon sendromu (kolit)
Miyofasial agri sendromlari
Huzursuz bacak sendromu
Diger romatizmal hastaliklarin seyri esnasinda görülebilir
Fibromiyalji sendromu nasil tedavi edilir ?
Ilaçlar : Fibromiyalji sendromu tedavisinde kullanilan ilaçlar daha çok, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmek, yorgunlugu gidermek amaciyla kullanilir Antidepresan ilaçlar etkili dozda kullanilmalidir, ve uzun süreli kullanilmalidir En uygun ilaci bulmak bazen zor olabilir Hastanin sikayetleri 2-4 haftadan sonra azalmaya baslar Ayrica kas gevsetici ve agri kesiciler kullanilabilir
Fibromiyalji sendromu tedavisinde kullanilan ilaçlar daha çok, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmek, yorgunlugu gidermek amaciyla kullanilir Antidepresan ilaçlar etkili dozda kullanilmalidir, ve uzun süreli kullanilmalidir En uygun ilaci bulmak bazen zor olabilir Hastanin sikayetleri 2-4 haftadan sonra azalmaya baslar Ayrica kas gevsetici ve agri kesiciler kullanilabilir
Düzenli ve yeterli uyku : Bu hastalar ayni saatte yatmaya alistirilmalidir, yatmadan önce uykuyu etkileyecek *****, sigara, çay, kola, kahve gibi maddeler alinmamalidir
Egzersiz: Günlük aerobik egzersizler ve germe egzersizler çok önemlidir Ancak hasta yorucu egsersizlerden kaçinmalidir Egzersizler günün erken saatlerinde ve aksam yapilmalidir
Fiziksel ve ruhsal zorlanmalardan kaçinma: Stres ve asiri çalisma FMS belirtilerinde artmaya yol açar Ancak bu insanlar mutlaka günlük sorumluluklarini da yerine getirmelidirler
Diger uyku bozukluklarinin tedavisi : Huzursuz bacak sendromu, horlama, esin horlamasi, kafein alma, obezite (sismanlik), ***** gibi uykuyu engelleyici faktörler tedavi edilmeli veya bunlardan kaçinilmalidir
Fibromiyalji remisyona girse (iyilesse) bile tekrarlama riski çok yüksektir Bu sebeple bu hastalar hep olumlu bir tavir almali ve bu hastaligin günlük hayatlarini berbat etmelerine izin vermemelidir
Fizik tedavi, kaplica kürleri, çevre degisiklikleri, yumusak doku enjeksiyonlari iyilesmeye katkida bulunabilir
Kaynak:Romatizmaturk
|