07-23-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Erişkin - Bunaltı- Saplantı
Halk arasında temizlik hastalığı olarak tanınır Saplantı
(obsesyon) yineleyici ve zorlayıcı düşünce, duygu, dürtü veya
hayallerdir Zorlantı ise (kompulsiyon) sayma, kontrol etme, kaçınma
gibi bilinçli, standardize, yineleyici düşünce veya davranıştır
Tipik olarak saplantılar kişinin bunaltısını arttırır, zorlantılar
ise azaltır Zorlantıya direnmeyle (yapmamayla) da sıkıntı artar
Rahatsızlık verici dürtü veya düşünce sadece gerçek yaşam sorunları
hakkındaki aşırı üzüntüler değildir Kişi ya bunlara önem vermemeye,
baskılamaya veya başka bir düşünce veya eylemle etkisizleştirmeye
çalışır
Yineleyici davranışlar el yıkama, düzene koyma, kontrol etme, dua
etme, sayı sayma, birtakım sözcükleri sessizce söyleme olabilir
Sıkıntı yanı sıra zamanın boşa harcanması da söz konusudur Takıntı
örneğin günde 1 saatten daha uzun zaman alır Olağan gündelik ve
mesleki yaşam bozulur veya etkilenir
Belirtiler çoğunlukla aniden ve stresli bir olay sonrasında başlar
Tanı ve tedavi utançtan, saklamaktan dolayı 5-10 yıl gecikebilir
Üçte biri önemli ölçüde, yarısı kısmen düzelir, geri kalan ya hasta
olarak kalır ya da kötüleşir
Tedavisinde antidepresanlar, davranış psikoterapisi (karşı karşıya
bırakma, zorlantı yanıtını önleme) sayılabilir
|
|
|