Okul Başarisizliğinin Nedenleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-23-2012

OKUL BAŞARISIZLIĞININ NEDENLERİ

1

KİŞİSEL NEDENLER

*Çocuğun zeka seviyesinin yaşıtlarına oranla düşük
olması

*Öğrenme güçlüğü,Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu,Çocukluk çağı depresyonları,okul fobisi ve sınav kaygısı gibi psikolojik problemler

*Görme-işitme yetersizliği vb

bedensel nedenler

2

AİLEDEN KAYNAKLANAN NEDENLER

Çocukları okulda başarısız olan anne ve babalar özellikle kendilerini sorgulamalıdır

*Anne babaların gerçek dışı beklentileri,

*Aile içi ilişkilerinde sorunlar olması,

*Gelişim dönemlerinde çocuğa yeterli uyaranın sağlanmaması,

*Çocukla
kurulan iletişimde sorunlar olması

3

OKULLA İLGİLİ NEDENLER

*Okulda ki eğitim ve öğretim programlarının çocukların gelişim seviyelerine uygun olmaması,

*Öğretmenlerin bilgi aktarımı,disiplini sağlayabilen,araştırıcı etkili öğretmenlik yeteneklerine sahip olmaması

OKUL ÇAĞINDA SIK GÖZLENEN PSİKOLOJİK SORUNLAR

OKUL FOBİSİ

Çocuklarda okulda oluşan yoğun sıkıntı ve huzursuzluk hissi nedeniyle okula gitmek istememe
ve okulda yalnız kalamama
ile tanımlanan duruma okul fobisi adı verilmektedir

Çocuk

*Karın ağrısı

*Baş ağrısı

*Mide bulantısı vb

gibi çeşitli bahanelerle evde kalmak ister

* Okula gitmesi konusunda ısrar edildiğinde ise
var olan sıkıntılar daha da artar

Okul fobisin,n anneden ayrı kalma korkusu ile yakından ilgisi vardır

Çocuk anneden ayrı aklamaz ve annenin yokluğunda kendine veya annesine bir şey olabileceği kaygısı taşır

Çocuk zaman zaman anneden ayrı kalma kaygısını öyle abartır ki
sürekli ağlar,bağırır,hırçınlık nöbetleri geçirir

Böyle bir sorunla karşı karşıya olan çocuğun okul başarısı gösterme olasılığı da düşüktür

Böyle bir dudumla karşılaşıldığında

1

Çocuğunuzun kaygısını anlamaya çalışın

2

Çocuğunuzu okula gitmeme nedeniyle cezalandırmayın

3

Sabırlı,tutarlı ve karalı bir tavır içinde olun

Sorunu görmezden gelmek ve bir sonraki yıla ertelemek
ancak çözümü zorlaştırır

4

Çocuğunuz okula gitmek istemediğini söylüyor ve okulda kalamıyorsa mutlaka PSİKOLOJİK yardım almalısını

DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPER AKTİVİTE BOZUKLUĞU
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu aşırı hareketlilik ,dikkat sorunları ve istekleri erteleyememe belirtileriyle ortaya çıkan,belirtileri 7 yaşından önce gözlenmeye başlayan ve hayat boyu süren psikiyatrik bir hastalıktır

Temel belirtiler ,aşırı hareketlilik ,dikkat eksikliği ve dürtüselliktir

Çocuğun kendi akranlarıyla karşılaştırıldığında belirgin düzeyde daha fazla hareketli olması,bu hareketliliğin ,oyun, anaokulu ve okul gibi ortamlarda günlük aktivitelerde ,arkadaşları ve aile için sorun oluşturuyor olması AŞIRI HAREKETLİLİK
Belirli bir olaya,aktiviteye konsantre olamaması,dış uyaranların dikkatini çok kolay dağıtması,unutkanlık,eşyalarını sık kaybetmesi ve düzensizlik gibi belirtiler de DİKKAT EKSİKLİĞİ,
Acelecilik,istekleri erteleyememe,sorulan sorulara çok çabuk ve düşünmeden cevap verme,sıra bekleyememe gibi güçlüklerde DÜRTÜSELLİK olarak tanımlanır

DEHB 3 ALT SINIFTA TANIMLANIR,

Dikkat eksikliğinin belirgin olduğu tip

Aşırı hareketliliğin ve dürtüselliğin belirgin olduğu tip

Bileşik tip

OKUL ÖNCESİDÖNEM DE BELİRTİLER
İlk fark edilen özellik genellikle çocuğun aşırı hareketliliğidir

DEHB yaşayan çocuklar anne babaları tarafından huzursuz,atlayan,zıplayan ,tırmanan ve seyrederken bile hareketliliği yoran çocuklar olarak tarif edilir

Dikkat eksikliği belirtileri nerdeyse okula başlayana kadar hiç fark edilmeye bilir

Dürtüsellik ise erteleyemem,anında istediğinin yapılmasını bekleme ,anne babanın ilgisinin sürekli kendi üstünde olmasını isteme gibi belirtilerle oku öncesi dönemde fark edilebilir

Oyun çağı çocuğunda DEHB &#8216 nin temel belirtileri yanı sıra itip kakma, oyuncakları kırma ,başlanılan oyunu sonlandıramama ve oyuncaklardan çabuk sıkılma gibi belirtilerde gözlenebilir

Uyku ve yeme bozuklukları, anne aşırı bağımlılık, mutsuzluk gibi davranışlarda DEHB birlikte görülebilir

OKUL ÇAĞINDA DEHB BELİRTİLERİ
DEHB yaşayan çocuğun okula başlamasıyla birlikte yaşanan sorunlar çok yönlü olmaya başlar

Sınıfta oturma,dikkati toplama,kurallara uyma,düzenli olma,arkadaşlarla iyi ilişkiler kurma gibi okul başarısını ve okula etkileyen davranışlarda problemler yaşanmaktadır

Evde ve okulda davranış özelliklerinden dolayı çok eleştirilen ve ceza alan DEHB yaşayan çocuklarda öz güvenin kaybolması sonucunda daha farklı psikolojik problemlerde gözlenmeye başlanmaktadır

İlkokulun ilk dönemlerinde aşırı hareketlilik,çok konuşma ve söz dinlemem gibi belirtilere yalan söyleme ,büyüklerle tartışmaya girme ve arkadaşlarla sık kavga etme gibi davranış sorunlarının da eklendiği gözlenmektedir

Dikkat eksikliği belirğin olduğun da ise
DEHB yaşayan çocuklar genelde dalgın,sakar,ilgisiz ve tembel öğrenciler olarak nitelendirilir

Dikkat eksikliği olan çocukların,bu problemlerin, fark edilmesi çoğunlukla depresyon veya anksiyete bozukluğu belirtirliyle uzmana başvurmalarıyla mümkün olur

Sürekli kendi zihin kapasitesi altında başarı gösteren bu çocuklar da okula ve derse olan tepki nedeniyle zamanla okula gitme isteksizliği,okulu sevmeme,okulu ret etme ve okul fobisi gibi belirtiler de sık gözlenir

Hem aşırı hareketli hem de dikkat eksikliği olan çocuklar ise okul yaşantısında önemli sorunlarla karşılaşmaktadırlar

DEHB tanısının konulabilmesi için belirtilerin 7 yaşından önce başlaması ve en az altı ay süresince davet etmesi gerekir

Çocuklarda DEHB olduğuna karar vermeden önce çok çeşitli kaynaklardan bilgilerin toplanması ,incelenmesi gerekir

Çünkü Çocuğun en az iki ortamda bu belirtileri gösteriyor olması gerekir

Çocuk sadece okul ve ya evde davranış sorunlarını v aşırı hareketlilik gibi belirtileri gösteriyorsa,sorunun ortaya çıktığı ortamların yeniden düzenlenmesi gerekebilir

ÖĞRENME BOZUKLUĞU
Öğrenme bozukluğu yaşayan çocuk,belirli alanlarda yeteneksizlik gösterir

belli alanlarda yetersizlik yaşayan çocuk,ders çalışmayı,ödev yapmayı,kitap okumayı sevmez ve kolay sıkılır,dikkat süresi kısadır,birin,n yönlendirmesine ihtiyaç duyar

Genellikle oda düzeni ,zaman,yön kavramı ve saat öğrenmekte zorluk yaşar

MATEMATİK BOZUKLUĞU
Kişinin kronolojik yaşı zeka düzeyi ve yaşına göre aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda,matematik becerisi beklenenin altındadır

İşlem yaparken yavaş,sayı kavramını algılamakta,sembolleri ve çarpım tablosunu öğrenmekte zorlanır

OKUMA BOZUKLUĞU
Kişinin kronolojik yaşı ,zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma başarısı beklenenin önemli derecede altındadır

Okumada yanlışlıklar,okuma hızında yavaşlık,sesleri okumada ve bazı harfleri öğrenmek de güçlük,hecelemede ve harfleri ayıretmekde zorluk,yanlış sözcük kullanma ve sözcük heceleme atlamaları gözlenir

YAZILI ANLATIM BOZUKLUĞU
El yazısı yaşıtlarına oranla okunaksızdır

Yaşıtlarına oranla yavaş yazar

Bazı harf ve rakamları ters yazar

(b-d,d-t,m-n,g-y,2-5)
Harf ve heceleri eklemede sıkça yanlış yaparlar

Bu yetersizlikler,çocukların başarısız algılanmasına neden olmaktadır

eğitim ve meslek hayatını da olumsuz etkilemektedir

Dolayısıyla sosyal ilişkileri ve özgüven,de azalır

Öğrenme bozukluğu yaşayan çocukların öğrenme süreçleri farklıdır

Erken dönemde teşhis edilip

Gereken eğitim ve tedavi desteğinin alınması gerekir

ÇOCUKLUK DÖNEMİ DEPRESYONU

Depresyon, kişinin en az iki hafta süre ile kendini mutsuz ,değersiz,çökkün hissetmesi,hoşlandığı etkinliklere ilgisinin azalması veya etkinliklerden zevk alamaması halidir

Ancak insanın her kendini mutsuz hissettiği süreç depresyon olarak tanımlanamaz

Bir eve hanımı ev işlerini,öğrenci derslerini ,memur iş yerinde görevlerini aksatacak veya aksatmamak için kendini aşırı derecede zorlayacak kadar çökkün bir ruh halinde ise depresyondan söz edilir

Kişinin dış görünümüne verdiği önemde,kendine bakımında azalma ,etkinliklere ilgisinin azalması ,depresyonun önemli belirtilerindendir

Bazı kişilerde fiziksel nedeni bulunamayan çeşitli vücut ve baş ağrıları da depresyon belirtilerindendir

Gelip geçici mutsuzluk durumları depresyon olarak değerlendirilmemelidir

hepimizin kendini
iyi ve kötü hissettiği günler olabilir

Çocuk deyince aklımıza umut,cıvıl cıvıl,enerjik,anlık sevinçler ve üzüntüler yaşayan çoşkulu bir varlık gelir

Çocuk ve depresyon kelimeleri birbirine hiç yakışmasa da
erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da depresyon görülebilmektedir

Çocuklar
duygusal durumlarını erişkinler kadar iyi anlatamazlar,depresyonlarını genellikle davranışlarıyla gösterirler

Depresyonda çocuk da,eskisine oranla huzursuzluk,daha sinirli ve gergin olma ,söz dinleme davranışında değişiklik gözlenir

ayrıca her çocuğun depresyon hali birbirinden farklıdır

Kimi çocuk aşırı durgun ve halsiz olurken kimi çocukta bunun tam tersi bir yerinde duramama ve huzursuzluk durumu görülür

Çocuklarda Depresyon Belirtileri

Kendini mutsuz veya boşlukta hissetme
Depresyonun ene temel belirtisi olan mutsuzluktur

Küçük çocuklarda ve bebeklerde
depresyonda olduklarında mutsuzluk duygusu yaşarlar, ancak bunu anlatmazlar

Aile ve yakın çevre dikkat ederlerse mutsuzluk durumunu anlaya bilirler

Bebeklerde
çevreye olan ilginin yitirilmesi,,canlılık ve sevinç duygularının gösterilmemesi, ağladığında ise uzun süre yatıştırılamaması mutsuzluk belirtisidir

Çocuklarda mutsuzluğun ifadesi,davranışlarladır

Hiç bir şeyden mutlu olmama,sürekli yakınma,az gülüp sebepsiz ağlama,oyunları sürdürememe ve arkadaşlarıyla geçinememe çocukların mutsuzluklarını gösterme davranışlarıdır

İlköğretim çağında ki çocuklar ise
hem davranışları hem de sözel olarak
mutsuzluk ifade edebilirler

Eskiden zevk aldığı şeylerden zevk alamama ya da eskisi kadar hoşlanmama
Erişkinler kadar olmasa da depresyonda ki çocukta eskiden hoşlandığı etkinliklerden zevk almamaya başlaya bilir

Depresyonda ki çocukların küçük bir kısmında ilgi ve istekte azalma,bunun yanında huzursuzluk ve gerginlikte artma gözlenebilir

Çocukluk çağına özgü canlılık ve kıpır kıpırlık kaybolur,doğal davranış yitimi görülür

Gergin, sıkıntılı, huzursuz olma
Çocukları depresyonda olan aileler of sıkıldım
sözlerini çok işitirler

Of sıkıldım deme,iç çekme ,üzgün ve gergin görünüm çocuklarda depresyonun en önemli belirtisidir

Anne Babayı sinirlendirene kadar ugraşma,en yakınlarıyla ilişkisinde bozulma ,sık tartışma ve küsme
Depresyonda ki çocuk kurallara daha az uyar ve anne babayı daha sık sinirlendirir

Bu huy değişimine başta anlam vermeyen anne babalar çocuklarının kendilerini sürekli olarak sinirlendirecek hareket yapmalarının normal bir davranış olamadığının farkına varırlar

Depresyonda ki bir çocuk çok sudan bir bahane ile sorun çıkarabilir

İstediği bir şey için tutturması,normal bir çocuğun tutturmasından çok farklıdır

Normal bir çocuk ,istediği bir şeyin olması için bir süre ısrar eder,yapılamadığın da kabul edebilir

Depresyonda ki çocuk ise amaçsız ,herhangi bir şey için tutturabilir

Tek bir amacı vardır aslında içindeki mutsuzluk ve huzursuzluğu çevresine yansıtmak

İstediğinin yapılamasından çok anne-babayı sinirlendirmek amaç olmuştur

Bilinmesi gereken nokta
depresyonda ki çocuğun,olumsuz davranışlarıyla
anne-babyı tükenme noktasına getirmesi,isteyerek yaptığı bir şey değildir

İçindeki huzursuzluk,mutsuzluk ve gerginliğin bir ifadesidir

Sinirlilik ve öfke patlamaları

Genellikle anne-babaların çocuklarında farkına vardıkları belirti sinirlilik halidir

Sinirlilik hali çocuklarda o kadar fazladır ki aile tarafından sinir krizi olarak nitelendirilir

Çocuk ve aile arsında ki bir inatlaşma ,çocuğun kendine ve eşyalara zarar vermesine kadar gidebilir

Bedensel yakınmalar: Sık sık baş,karın ağrısı

Depresyonda ki çocuk çevresinin ,ilgisini üzerine çekecek bu bedensel belirtileri bilinç dışı yada bilinçli olarak sergiler

Bedensel yakınmalar,çocuğun,içindeki sıkıntıdan kurtulmak için bir çeşit yardım isteme yöntemidir

Özellikle baskıcı veya aşırı kuralcı anne babaların çocuklarında bu tür yakınmalar daha fazla görünür

Baş ağrısı ,mide bulantısı gibi yakınmaların psikolojik olduğunun anlaşılmasındaki en önemli nokta ,bu belirtilerin çocuğun sıkıntını ortaya çıkaracak ortamlarda görülmesidir

Okula giderken veya sınav öncesi gibi

İştah ve yeme sorunları

Depresyonda ki erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da iştah sorunları yaşanabilir

İştah azalması veya artması,eskiye oranla daha çok yemek seçme,aileyle birlikte yamak yemeyi reddetme, ve yemek masasında ufacık şeylerden huzursuzluk çıkarma yemekle ilgili en sık rastlanan sorunlar arasındır

Uyku Sorunları

Gece uykuya dalmakta güçlük, sık sık uykudan uyanma ,gece korkuları ve gece yalnız yatmama gibi uyku sorunları görülebilir

Kendine güvende azalma,değersizlik ve suçluluk duyguları taşıma
Çocuklarda depresyonun önemli belirtilerinden biride kendine güvenin azalması ve çocuğun kendini değersiz hissetmesidir

Sözel olarak bu durumu dile getirmeseler de
söylediklerinden ve davranışlarından bu durum anlaşılabilir

ben yapamam ,Ben başaramam , Kimse beni
sevmiyor , gibi cümleler kendine güvenin azalması ve değersizlik hissinin belirtileri olabilir

Sık sık basit şeyler için ağlama
Depresyondaki çocuklar eskiye oranla daha sık ağlarlar

Eskiden hiç ağlamayacakları şeylere hatta televizyonda ki programlar nedeniyle bile ağlayabilirler

Bazı çocuklarda
sık ağlama görülmese de gözlerin dolması
veya sık sık ağlayacakmış gibi olma duygusu görülebilir

Konsantrasyon güçlüğü ve derse ilginin azalması

Bir konuya dikkati toplama yani konsantrasyon güçlüğü çocuklarda depresyonun en önemli belirtilerindendir

Bir konuya dikkati vermede güçlük, depresyonda ki çocukların en sevdiği çizgi filmi izleyememe de,oyunu sürdürememe de gözlenebilir

Dikkat eksikliği,çocuğun ders başarısında da düşmeye sebep olabilir

Arkadaş ilişkilerinde bozulma

Çocukların mutsuzluk, sinirlilik ve alınganlık durumu arkadaş ilişkilerine de yansıya bilir

Arkadaşlarıyla alınganlık,huzursuzluk nedeniyle sık tartışabilirler

Okul öncesi dönemde ise depresyonda olan çocukları daha çok yalnız oynamayı tercih ettikleri gözlenmektedir

SINAV KAYGISI

Sınav öncesinde ,derslerin birikip ağırlaşması,beklentilerin yükselmesi
kişide gerilimin armasına ,artan gerilim ise
karamsarlık,ümitsizlik duygularının gelişmesine neden olur

Artan bu duygular
nedeniyle öğrencinin çoğu zaman
performansını olumsuz yönde etkileyen kaygı da sınav kaygısı olarak tanımlanır

Pek çok öğrenci öğrenmesi gereken konuları öğrendiği,zeka kapasitesi yeterli olduğu halde sırf bu kaygı nedeniyle başarısız olur

Sınav kaygısı yaşayan bir öğrenci

İştahsızlık
Uyku bozukluğu,
Dikkat bozukluğu,
Mide bulantısı, karın ağrısı vb
fiziksel sıkıntılar yaşabilir

SEBEBLER
Sınava verilen anlam
Başarı baskısı

PSK

SİNEM ERUSTA

07-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Okul Başarisizliğinin Nedenleri OKUL BAŞARISIZLIĞININ NEDENLERİ 1KİŞİSEL NEDENLER Çocuğun zeka seviyesinin yaşıtlarına oranla düşük olması Öğrenme güçlüğü,Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu,Çocukluk çağı depresyonları,okul fobisi ve sınav kaygısı gibi psikolojik problemler Görme-işitme yetersizliği vb bedensel nedenler 2AİLEDEN KAYNAKLANAN NEDENLER Çocukları okulda başarısız olan anne ve babalar özellikle kendilerini sorgulamalıdır Anne babaların gerçek dışı beklentileri, Aile içi ilişkilerinde sorunlar olması, Gelişim dönemlerinde çocuğa yeterli uyaranın sağlanmaması, Çocukla kurulan iletişimde sorunlar olması 3 OKULLA İLGİLİ NEDENLER Okulda ki eğitim ve öğretim programlarının çocukların gelişim seviyelerine uygun olmaması, Öğretmenlerin bilgi aktarımı,disiplini sağlayabilen,araştırıcı etkili öğretmenlik yeteneklerine sahip olmaması OKUL ÇAĞINDA SIK GÖZLENEN PSİKOLOJİK SORUNLAR OKUL FOBİSİ Çocuklarda okulda oluşan yoğun sıkıntı ve huzursuzluk hissi nedeniyle okula gitmek istememe ve okulda yalnız kalamama ile tanımlanan duruma okul fobisi adı verilmektedir Çocuk Karın ağrısı Baş ağrısı Mide bulantısı vbgibi çeşitli bahanelerle evde kalmak ister * Okula gitmesi konusunda ısrar edildiğinde ise var olan sıkıntılar daha da artar Okul fobisin,n anneden ayrı kalma korkusu ile yakından ilgisi vardırÇocuk anneden ayrı aklamaz ve annenin yokluğunda kendine veya annesine bir şey olabileceği kaygısı taşırÇocuk zaman zaman anneden ayrı kalma kaygısını öyle abartır ki sürekli ağlar,bağırır,hırçınlık nöbetleri geçirir Böyle bir sorunla karşı karşıya olan çocuğun okul başarısı gösterme olasılığı da düşüktürBöyle bir dudumla karşılaşıldığında 1Çocuğunuzun kaygısını anlamaya çalışın 2Çocuğunuzu okula gitmeme nedeniyle cezalandırmayın 3Sabırlı,tutarlı ve karalı bir tavır içinde olunSorunu görmezden gelmek ve bir sonraki yıla ertelemek ancak çözümü zorlaştırır 4Çocuğunuz okula gitmek istemediğini söylüyor ve okulda kalamıyorsa mutlaka PSİKOLOJİK yardım almalısını DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPER AKTİVİTE BOZUKLUĞU Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu aşırı hareketlilik ,dikkat sorunları ve istekleri erteleyememe belirtileriyle ortaya çıkan,belirtileri 7 yaşından önce gözlenmeye başlayan ve hayat boyu süren psikiyatrik bir hastalıktırTemel belirtiler ,aşırı hareketlilik ,dikkat eksikliği ve dürtüselliktir Çocuğun kendi akranlarıyla karşılaştırıldığında belirgin düzeyde daha fazla hareketli olması,bu hareketliliğin ,oyun, anaokulu ve okul gibi ortamlarda günlük aktivitelerde ,arkadaşları ve aile için sorun oluşturuyor olması AŞIRI HAREKETLİLİK Belirli bir olaya,aktiviteye konsantre olamaması,dış uyaranların dikkatini çok kolay dağıtması,unutkanlık,eşyalarını sık kaybetmesi ve düzensizlik gibi belirtiler de DİKKAT EKSİKLİĞİ, Acelecilik,istekleri erteleyememe,sorulan sorulara çok çabuk ve düşünmeden cevap verme,sıra bekleyememe gibi güçlüklerde DÜRTÜSELLİK olarak tanımlanır DEHB 3 ALT SINIFTA TANIMLANIR, Dikkat eksikliğinin belirgin olduğu tip Aşırı hareketliliğin ve dürtüselliğin belirgin olduğu tip Bileşik tip OKUL ÖNCESİDÖNEM DE BELİRTİLER İlk fark edilen özellik genellikle çocuğun aşırı hareketliliğidirDEHB yaşayan çocuklar anne babaları tarafından huzursuz,atlayan,zıplayan ,tırmanan ve seyrederken bile hareketliliği yoran çocuklar olarak tarif edilir Dikkat eksikliği belirtileri nerdeyse okula başlayana kadar hiç fark edilmeye bilirDürtüsellik ise erteleyemem,anında istediğinin yapılmasını bekleme ,anne babanın ilgisinin sürekli kendi üstünde olmasını isteme gibi belirtilerle oku öncesi dönemde fark edilebilir Oyun çağı çocuğunda DEHB &#8216 nin temel belirtileri yanı sıra itip kakma, oyuncakları kırma ,başlanılan oyunu sonlandıramama ve oyuncaklardan çabuk sıkılma gibi belirtilerde gözlenebilir Uyku ve yeme bozuklukları, anne aşırı bağımlılık, mutsuzluk gibi davranışlarda DEHB birlikte görülebilir OKUL ÇAĞINDA DEHB BELİRTİLERİ DEHB yaşayan çocuğun okula başlamasıyla birlikte yaşanan sorunlar çok yönlü olmaya başlarSınıfta oturma,dikkati toplama,kurallara uyma,düzenli olma,arkadaşlarla iyi ilişkiler kurma gibi okul başarısını ve okula etkileyen davranışlarda problemler yaşanmaktadır Evde ve okulda davranış özelliklerinden dolayı çok eleştirilen ve ceza alan DEHB yaşayan çocuklarda öz güvenin kaybolması sonucunda daha farklı psikolojik problemlerde gözlenmeye başlanmaktadır İlkokulun ilk dönemlerinde aşırı hareketlilik,çok konuşma ve söz dinlemem gibi belirtilere yalan söyleme ,büyüklerle tartışmaya girme ve arkadaşlarla sık kavga etme gibi davranış sorunlarının da eklendiği gözlenmektedir Dikkat eksikliği belirğin olduğun da ise DEHB yaşayan çocuklar genelde dalgın,sakar,ilgisiz ve tembel öğrenciler olarak nitelendirilirDikkat eksikliği olan çocukların,bu problemlerin, fark edilmesi çoğunlukla depresyon veya anksiyete bozukluğu belirtirliyle uzmana başvurmalarıyla mümkün olur Sürekli kendi zihin kapasitesi altında başarı gösteren bu çocuklar da okula ve derse olan tepki nedeniyle zamanla okula gitme isteksizliği,okulu sevmeme,okulu ret etme ve okul fobisi gibi belirtiler de sık gözlenir Hem aşırı hareketli hem de dikkat eksikliği olan çocuklar ise okul yaşantısında önemli sorunlarla karşılaşmaktadırlar DEHB tanısının konulabilmesi için belirtilerin 7 yaşından önce başlaması ve en az altı ay süresince davet etmesi gerekir Çocuklarda DEHB olduğuna karar vermeden önce çok çeşitli kaynaklardan bilgilerin toplanması ,incelenmesi gerekirÇünkü Çocuğun en az iki ortamda bu belirtileri gösteriyor olması gerekirÇocuk sadece okul ve ya evde davranış sorunlarını v aşırı hareketlilik gibi belirtileri gösteriyorsa,sorunun ortaya çıktığı ortamların yeniden düzenlenmesi gerekebilir ÖĞRENME BOZUKLUĞU Öğrenme bozukluğu yaşayan çocuk,belirli alanlarda yeteneksizlik gösterirbelli alanlarda yetersizlik yaşayan çocuk,ders çalışmayı,ödev yapmayı,kitap okumayı sevmez ve kolay sıkılır,dikkat süresi kısadır,birin,n yönlendirmesine ihtiyaç duyarGenellikle oda düzeni ,zaman,yön kavramı ve saat öğrenmekte zorluk yaşar MATEMATİK BOZUKLUĞU Kişinin kronolojik yaşı zeka düzeyi ve yaşına göre aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda,matematik becerisi beklenenin altındadır İşlem yaparken yavaş,sayı kavramını algılamakta,sembolleri ve çarpım tablosunu öğrenmekte zorlanır OKUMA BOZUKLUĞU Kişinin kronolojik yaşı ,zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma başarısı beklenenin önemli derecede altındadır Okumada yanlışlıklar,okuma hızında yavaşlık,sesleri okumada ve bazı harfleri öğrenmek de güçlük,hecelemede ve harfleri ayıretmekde zorluk,yanlış sözcük kullanma ve sözcük heceleme atlamaları gözlenir YAZILI ANLATIM BOZUKLUĞU El yazısı yaşıtlarına oranla okunaksızdırYaşıtlarına oranla yavaş yazar Bazı harf ve rakamları ters yazar(b-d,d-t,m-n,g-y,2-5) Harf ve heceleri eklemede sıkça yanlış yaparlar Bu yetersizlikler,çocukların başarısız algılanmasına neden olmaktadıreğitim ve meslek hayatını da olumsuz etkilemektedirDolayısıyla sosyal ilişkileri ve özgüven,de azalır Öğrenme bozukluğu yaşayan çocukların öğrenme süreçleri farklıdırErken dönemde teşhis edilip Gereken eğitim ve tedavi desteğinin alınması gerekir ÇOCUKLUK DÖNEMİ DEPRESYONU Depresyon, kişinin en az iki hafta süre ile kendini mutsuz ,değersiz,çökkün hissetmesi,hoşlandığı etkinliklere ilgisinin azalması veya etkinliklerden zevk alamaması halidirAncak insanın her kendini mutsuz hissettiği süreç depresyon olarak tanımlanamazBir eve hanımı ev işlerini,öğrenci derslerini ,memur iş yerinde görevlerini aksatacak veya aksatmamak için kendini aşırı derecede zorlayacak kadar çökkün bir ruh halinde ise depresyondan söz edilirKişinin dış görünümüne verdiği önemde,kendine bakımında azalma ,etkinliklere ilgisinin azalması ,depresyonun önemli belirtilerindendirBazı kişilerde fiziksel nedeni bulunamayan çeşitli vücut ve baş ağrıları da depresyon belirtilerindendirGelip geçici mutsuzluk durumları depresyon olarak değerlendirilmemelidirhepimizin kendini iyi ve kötü hissettiği günler olabilir Çocuk deyince aklımıza umut,cıvıl cıvıl,enerjik,anlık sevinçler ve üzüntüler yaşayan çoşkulu bir varlık gelirÇocuk ve depresyon kelimeleri birbirine hiç yakışmasa da erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da depresyon görülebilmektedir Çocuklar duygusal durumlarını erişkinler kadar iyi anlatamazlar,depresyonlarını genellikle davranışlarıyla gösterirlerDepresyonda çocuk da,eskisine oranla huzursuzluk,daha sinirli ve gergin olma ,söz dinleme davranışında değişiklik gözlenirayrıca her çocuğun depresyon hali birbirinden farklıdırKimi çocuk aşırı durgun ve halsiz olurken kimi çocukta bunun tam tersi bir yerinde duramama ve huzursuzluk durumu görülür Çocuklarda Depresyon Belirtileri Kendini mutsuz veya boşlukta hissetme Depresyonun ene temel belirtisi olan mutsuzluktur Küçük çocuklarda ve bebeklerde depresyonda olduklarında mutsuzluk duygusu yaşarlar, ancak bunu anlatmazlar Aile ve yakın çevre dikkat ederlerse mutsuzluk durumunu anlaya bilirler Bebeklerde çevreye olan ilginin yitirilmesi,,canlılık ve sevinç duygularının gösterilmemesi, ağladığında ise uzun süre yatıştırılamaması mutsuzluk belirtisidir Çocuklarda mutsuzluğun ifadesi,davranışlarladırHiç bir şeyden mutlu olmama,sürekli yakınma,az gülüp sebepsiz ağlama,oyunları sürdürememe ve arkadaşlarıyla geçinememe çocukların mutsuzluklarını gösterme davranışlarıdır İlköğretim çağında ki çocuklar ise hem davranışları hem de sözel olarak mutsuzluk ifade edebilirler Eskiden zevk aldığı şeylerden zevk alamama ya da eskisi kadar hoşlanmama Erişkinler kadar olmasa da depresyonda ki çocukta eskiden hoşlandığı etkinliklerden zevk almamaya başlaya bilirDepresyonda ki çocukların küçük bir kısmında ilgi ve istekte azalma,bunun yanında huzursuzluk ve gerginlikte artma gözlenebilirÇocukluk çağına özgü canlılık ve kıpır kıpırlık kaybolur,doğal davranış yitimi görülür Gergin, sıkıntılı, huzursuz olma Çocukları depresyonda olan aileler of sıkıldım sözlerini çok işitirler Of sıkıldım deme,iç çekme ,üzgün ve gergin görünüm çocuklarda depresyonun en önemli belirtisidir Anne Babayı sinirlendirene kadar ugraşma,en yakınlarıyla ilişkisinde bozulma ,sık tartışma ve küsme Depresyonda ki çocuk kurallara daha az uyar ve anne babayı daha sık sinirlendirir Bu huy değişimine başta anlam vermeyen anne babalar çocuklarının kendilerini sürekli olarak sinirlendirecek hareket yapmalarının normal bir davranış olamadığının farkına varırlarDepresyonda ki bir çocuk çok sudan bir bahane ile sorun çıkarabilirİstediği bir şey için tutturması,normal bir çocuğun tutturmasından çok farklıdırNormal bir çocuk ,istediği bir şeyin olması için bir süre ısrar eder,yapılamadığın da kabul edebilirDepresyonda ki çocuk ise amaçsız ,herhangi bir şey için tutturabilirTek bir amacı vardır aslında içindeki mutsuzluk ve huzursuzluğu çevresine yansıtmakİstediğinin yapılamasından çok anne-babayı sinirlendirmek amaç olmuştur Bilinmesi gereken nokta depresyonda ki çocuğun,olumsuz davranışlarıyla anne-babyı tükenme noktasına getirmesi,isteyerek yaptığı bir şey değildirİçindeki huzursuzluk,mutsuzluk ve gerginliğin bir ifadesidir Sinirlilik ve öfke patlamaları Genellikle anne-babaların çocuklarında farkına vardıkları belirti sinirlilik halidir Sinirlilik hali çocuklarda o kadar fazladır ki aile tarafından sinir krizi olarak nitelendirilirÇocuk ve aile arsında ki bir inatlaşma ,çocuğun kendine ve eşyalara zarar vermesine kadar gidebilir Bedensel yakınmalar: Sık sık baş,karın ağrısı Depresyonda ki çocuk çevresinin ,ilgisini üzerine çekecek bu bedensel belirtileri bilinç dışı yada bilinçli olarak sergilerBedensel yakınmalar,çocuğun,içindeki sıkıntıdan kurtulmak için bir çeşit yardım isteme yöntemidirÖzellikle baskıcı veya aşırı kuralcı anne babaların çocuklarında bu tür yakınmalar daha fazla görünürBaş ağrısı ,mide bulantısı gibi yakınmaların psikolojik olduğunun anlaşılmasındaki en önemli nokta ,bu belirtilerin çocuğun sıkıntını ortaya çıkaracak ortamlarda görülmesidirOkula giderken veya sınav öncesi gibi İştah ve yeme sorunları Depresyonda ki erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da iştah sorunları yaşanabilirİştah azalması veya artması,eskiye oranla daha çok yemek seçme,aileyle birlikte yamak yemeyi reddetme, ve yemek masasında ufacık şeylerden huzursuzluk çıkarma yemekle ilgili en sık rastlanan sorunlar arasındır Uyku Sorunları Gece uykuya dalmakta güçlük, sık sık uykudan uyanma ,gece korkuları ve gece yalnız yatmama gibi uyku sorunları görülebilir Kendine güvende azalma,değersizlik ve suçluluk duyguları taşıma Çocuklarda depresyonun önemli belirtilerinden biride kendine güvenin azalması ve çocuğun kendini değersiz hissetmesidir Sözel olarak bu durumu dile getirmeseler de söylediklerinden ve davranışlarından bu durum anlaşılabilir ben yapamam ,Ben başaramam , Kimse beni sevmiyor , gibi cümleler kendine güvenin azalması ve değersizlik hissinin belirtileri olabilir Sık sık basit şeyler için ağlama Depresyondaki çocuklar eskiye oranla daha sık ağlarlarEskiden hiç ağlamayacakları şeylere hatta televizyonda ki programlar nedeniyle bile ağlayabilirlerBazı çocuklarda sık ağlama görülmese de gözlerin dolması veya sık sık ağlayacakmış gibi olma duygusu görülebilir Konsantrasyon güçlüğü ve derse ilginin azalması Bir konuya dikkati toplama yani konsantrasyon güçlüğü çocuklarda depresyonun en önemli belirtilerindendir Bir konuya dikkati vermede güçlük, depresyonda ki çocukların en sevdiği çizgi filmi izleyememe de,oyunu sürdürememe de gözlenebilirDikkat eksikliği,çocuğun ders başarısında da düşmeye sebep olabilir Arkadaş ilişkilerinde bozulma Çocukların mutsuzluk, sinirlilik ve alınganlık durumu arkadaş ilişkilerine de yansıya bilirArkadaşlarıyla alınganlık,huzursuzluk nedeniyle sık tartışabilirlerOkul öncesi dönemde ise depresyonda olan çocukları daha çok yalnız oynamayı tercih ettikleri gözlenmektedir SINAV KAYGISI Sınav öncesinde ,derslerin birikip ağırlaşması,beklentilerin yükselmesi kişide gerilimin armasına ,artan gerilim ise karamsarlık,ümitsizlik duygularının gelişmesine neden olurArtan bu duygular nedeniyle öğrencinin çoğu zaman performansını olumsuz yönde etkileyen kaygı da sınav kaygısı olarak tanımlanır Pek çok öğrenci öğrenmesi gereken konuları öğrendiği,zeka kapasitesi yeterli olduğu halde sırf bu kaygı nedeniyle başarısız olur Sınav kaygısı yaşayan bir öğrenci İştahsızlık Uyku bozukluğu, Dikkat bozukluğu, Mide bulantısı, karın ağrısı vb fiziksel sıkıntılar yaşabilir SEBEBLER Sınava verilen anlam Başarı baskısı PSKSİNEM ERUSTA