Çiftlerin Aile Problemlerinin Değerlendirilmesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-23-2012

Partner ilişkileri sorunu özetle şöyle tanımlanır: Bireyde veya aile işleyişinde ya da çiftlerden birinde veya her ikisinde görülen semptomların ortaya çıkışındaki klinik açıdan önemli olan hasarlar ile
bağdaşan olumsuz iletişim (mesela eleştiriler), çarpık iletişim ( mesela gerçek dışı beklentiler ) veya iletişimsizlik ( mesela küsme ) unsurları görülen

eşler veya partnerler arasındaki bir iletişim modeli

Sıkıntılı çiftleri sıkıntısız çiftlerden ayıran bu üç alanın her biri içinde yer alan temel faktörlerin kısa tanımlarını bulacaksınız

ÇİFT İLİŞKİLERİNDEKİ DAVRANIŞSAL FAKTÖRLER
Sosyal değiş tokuş teorisi görüşünü destekleyen önemli miktarda deneysel kanıt bulunmaktadır

Bu görüşe göre sıkıntılı ilişkileri bulunan

bireyler,olmayanlara oranla,can sıkıcı davranışları daha fazla,sevindirici davranışları ise daha az değiş-tokuş ederler ve mutsuz çiftlerdeki olumsuz

davranışların değiş-tokuşu karşılıklı olma eğilimindedir

Çiftler bir samimiyet eksikliğinden şikayetçi olduklarında,ilişkilerinin geçmişinin sistematik bir değerlendirmesi sonucunda,çoğu kez ilişkinin ilk

aşamalarına oranla ikisinin de karşılıklı hoşlandıkları aktivitelere hali hazırda daha az zaman ayırdıkları ortaya çıkar

Ortak olumlu aktivitelerin az

olduğu yapıyı sürdüren bir diğer faktör de bireylerin,eğer birlikte zaman harcarlarsa artık daha fazla ortak yönlerinin olmadığını keşfedeceklerine

yönelik olumsuz bir beklenti geliştirmiş olmaları ihtimalidir

Daha yüksek sıklıklarda şikayet/eleştiri,savunmacılık,küçümseme ve kaçınma sergileyen partnerlerin,ayrılma ve boşanma ihtimallerinin daha yüksek

olduğunu belirlemişti

Sıkıntılı çiftlerin sıkıntısız çiftlere nazaran, problem kışkırtması olayına bulaşmaları ihtimalinin daha yüksek olduğunu tespit etmişti

Düşünce ve duyguları açıkça ve yapıcı bir şekilde ifade etme becerileri,empatik dinleme becerileri,sorun giderme becerileri açıklayıcı(expreser)

diğerinin de dinleyici(listener)rolü ilişki artırımı yaklaşımıdır

Açıklayıcı(expreser) düşünce ve duygularını özlü bir şekilde anlatmak ve bu görüşlerini

mutlak değil,subjektif doğrular olarak ifade etmekle yükümlüdür

Buna karşılık dinleyici ise anlatıcının tanımladığı sübjektif deneyimi anlamaya

çalışmaya odaklanacak ve anladığını anlatıcıya kendi fikirlerini katmadan anlatıcının ifadelerini değiştirerek iletecektir

Sorun giderme iletişimi,çiftlere bir soruna yönelik duygularını ifade etmelerinin değil,bir sorunun sistematik davranışsal tanımı,sorunun bir veya daha
fazla olası(yani makul ve mantıklı) davranışsal çözümlerinin belirlenmesi ve günlük hayatta sorunu çözmeye yönelik somut bir plan ile meşgul

olmalarının öğretildiği bir süreçtir

ÇİFT İLİŞKİLERİNDEKİ BİLİŞSEL FAKTÖRLER
Beş tür otomatik düşünce belirlenmiştir: -Her bireyin ,çiftin etkileşimlerinde gerçekleşen olayların bazı yönlerine dikkat edip diğerlerini görmezden geldiği seçici dikkat,

- Her bireyin,ilişkilerindeki olumlu ve olumsuz olayların nedenlerine yönelik yaptığı çıkarımlar veya yorumlar,

- Gelecekte ilişkide özel olayların meydana gelmesi ihtimaline yönelik tahminler ve beklentiler,

- İlişkinin genel veya kişiye özgü niteliklerine yönelik inançları ve bunların nasıl işlediğini içeren varsayımlar,

- Genel anlamda veya kişiye özgü ilişkilerin sahip olması gereken niteliklerine yönelik her bireyin kabul ettiği inançlar veya standartlar

Eşler arasında sınırların az olmasını,iktidarın eşit dağılımını ve birinin ilişkisine fazla zaman ve enerji ayırmasını savunan bireylerin ilişkilerinden daha

memnun olma ve daha yapıcı yollarla iletişim kurma eğiliminde oldukları belirlenmiştir

ÇİFT İLİŞKİLERİNDEKİ DUYGUDURUM FAKTÖRLERİ
Terapistler,çift etkileşimlerini gözlemlerken bu tür duygusal süreçlere ihtiyaç duyarlar ve çiftlerin bu tür geniş çaplı duygusal tepkilerine ve bunların
içini dolduran muhtemelen hatalı olabilecek düşüncelere karşı koymalarına yardım ederler

Benzer şekilde,eşleriyle olan çatışmada çatışmayı

etkileyen sinirlerini kontrol edememe problemi olan bireyler,sinir azaltımında bazı özgün müdahalelere gereksinim duyabilirler

Ayrıca bir çiftin bir

üyesi veya her iki üyesinde de mevcut olan bazı psikolojik problemlerin çiftin ilişkisi üzerinde önemli etkilere sahip olması muhtemeldir

Eğer psikolojik
problemlere ,ilişki faktörleri neden oluyor ise bu faktörler çift terapisi yoluyla uzaklaştırılabilir ya da psikolojik bozuklukları için bireysel terapi

gerekebilir

07-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çiftlerin Aile Problemlerinin Değerlendirilmesi Partner ilişkileri sorunu özetle şöyle tanımlanır: Bireyde veya aile işleyişinde ya da çiftlerden birinde veya her ikisinde görülen semptomların ortaya çıkışındaki klinik açıdan önemli olan hasarlar ile bağdaşan olumsuz iletişim (mesela eleştiriler), çarpık iletişim ( mesela gerçek dışı beklentiler ) veya iletişimsizlik ( mesela küsme ) unsurları görülen eşler veya partnerler arasındaki bir iletişim modeli Sıkıntılı çiftleri sıkıntısız çiftlerden ayıran bu üç alanın her biri içinde yer alan temel faktörlerin kısa tanımlarını bulacaksınız ÇİFT İLİŞKİLERİNDEKİ DAVRANIŞSAL FAKTÖRLER Sosyal değiş tokuş teorisi görüşünü destekleyen önemli miktarda deneysel kanıt bulunmaktadır Bu görüşe göre sıkıntılı ilişkileri bulunan bireyler,olmayanlara oranla,can sıkıcı davranışları daha fazla,sevindirici davranışları ise daha az değiş-tokuş ederler ve mutsuz çiftlerdeki olumsuz davranışların değiş-tokuşu karşılıklı olma eğilimindedir Çiftler bir samimiyet eksikliğinden şikayetçi olduklarında,ilişkilerinin geçmişinin sistematik bir değerlendirmesi sonucunda,çoğu kez ilişkinin ilk aşamalarına oranla ikisinin de karşılıklı hoşlandıkları aktivitelere hali hazırda daha az zaman ayırdıkları ortaya çıkarOrtak olumlu aktivitelerin az olduğu yapıyı sürdüren bir diğer faktör de bireylerin,eğer birlikte zaman harcarlarsa artık daha fazla ortak yönlerinin olmadığını keşfedeceklerine yönelik olumsuz bir beklenti geliştirmiş olmaları ihtimalidir Daha yüksek sıklıklarda şikayet/eleştiri,savunmacılık,küçümseme ve kaçınma sergileyen partnerlerin,ayrılma ve boşanma ihtimallerinin daha yüksek olduğunu belirlemişti Sıkıntılı çiftlerin sıkıntısız çiftlere nazaran, problem kışkırtması olayına bulaşmaları ihtimalinin daha yüksek olduğunu tespit etmişti Düşünce ve duyguları açıkça ve yapıcı bir şekilde ifade etme becerileri,empatik dinleme becerileri,sorun giderme becerileri açıklayıcı(expreser) diğerinin de dinleyici(listener)rolü ilişki artırımı yaklaşımıdırAçıklayıcı(expreser) düşünce ve duygularını özlü bir şekilde anlatmak ve bu görüşlerini mutlak değil,subjektif doğrular olarak ifade etmekle yükümlüdürBuna karşılık dinleyici ise anlatıcının tanımladığı sübjektif deneyimi anlamaya çalışmaya odaklanacak ve anladığını anlatıcıya kendi fikirlerini katmadan anlatıcının ifadelerini değiştirerek iletecektir Sorun giderme iletişimi,çiftlere bir soruna yönelik duygularını ifade etmelerinin değil,bir sorunun sistematik davranışsal tanımı,sorunun bir veya daha fazla olası(yani makul ve mantıklı) davranışsal çözümlerinin belirlenmesi ve günlük hayatta sorunu çözmeye yönelik somut bir plan ile meşgul olmalarının öğretildiği bir süreçtir ÇİFT İLİŞKİLERİNDEKİ BİLİŞSEL FAKTÖRLER Beş tür otomatik düşünce belirlenmiştir: -Her bireyin ,çiftin etkileşimlerinde gerçekleşen olayların bazı yönlerine dikkat edip diğerlerini görmezden geldiği seçici dikkat, - Her bireyin,ilişkilerindeki olumlu ve olumsuz olayların nedenlerine yönelik yaptığı çıkarımlar veya yorumlar, - Gelecekte ilişkide özel olayların meydana gelmesi ihtimaline yönelik tahminler ve beklentiler, - İlişkinin genel veya kişiye özgü niteliklerine yönelik inançları ve bunların nasıl işlediğini içeren varsayımlar, - Genel anlamda veya kişiye özgü ilişkilerin sahip olması gereken niteliklerine yönelik her bireyin kabul ettiği inançlar veya standartlar Eşler arasında sınırların az olmasını,iktidarın eşit dağılımını ve birinin ilişkisine fazla zaman ve enerji ayırmasını savunan bireylerin ilişkilerinden daha memnun olma ve daha yapıcı yollarla iletişim kurma eğiliminde oldukları belirlenmiştir ÇİFT İLİŞKİLERİNDEKİ DUYGUDURUM FAKTÖRLERİ Terapistler,çift etkileşimlerini gözlemlerken bu tür duygusal süreçlere ihtiyaç duyarlar ve çiftlerin bu tür geniş çaplı duygusal tepkilerine ve bunların içini dolduran muhtemelen hatalı olabilecek düşüncelere karşı koymalarına yardım ederlerBenzer şekilde,eşleriyle olan çatışmada çatışmayı etkileyen sinirlerini kontrol edememe problemi olan bireyler,sinir azaltımında bazı özgün müdahalelere gereksinim duyabilirlerAyrıca bir çiftin bir üyesi veya her iki üyesinde de mevcut olan bazı psikolojik problemlerin çiftin ilişkisi üzerinde önemli etkilere sahip olması muhtemeldirEğer psikolojik problemlere ,ilişki faktörleri neden oluyor ise bu faktörler çift terapisi yoluyla uzaklaştırılabilir ya da psikolojik bozuklukları için bireysel terapi gerekebilir