Doğumda Vakum Kullanılması - Doğum Çeşitleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-23-2012

Normal doğum sırasında bebeğin vakum yardımı ile doğurtulması çok eskilere dayanan bir tekniktir

Bu tekniğin temelleri günümüzde hala daha bazı bölgelerde kullanılan ve Hipokrattan bile önceki dönemlerden beri uygulanan kupa çekme mantığına dayanır

Bu mantığı

n doğumda kullanılması ise 18

yüzyılın başlarına rastlar ancak etkili bir şekilde kullanımı 100 yıl kadar daha gecikmiştir

1849 yılında James Young Simpson adında bir profesör ilk pratik vakum çanını tanımlamıştır

Simpson aynı zamanda kendi adıyla anılan forsepsin de tasarımcısıdır

Modern vakum çanları ise 1950''li yılların sonunda Malmström tarafından gerçekleştirilmiştir

Hala kullanılan bu vakum çanları paslanmaz çelikten imal edilmektedir

Günümüzde metal çanların yanısıra silikondan yapılmış çanlar ve tek kullanımlık plastik çanlar da mevcuttur

Kendi doğumlarımızda kullandığımız tek kullanımlık plastik el vakum seti sistemi
Vakum ekstraktör kabaca bir hortum ve ucundaki mantara benzeyen çandan oluşur

Çanın şekli ve üretildiği madde değişmekle birlikte temel mekanizma hepsinde aynıdır

Hortumun diğer ucu negatif emme basıncı yaratan bir cihaza bağlıdır

Vakum çanlarının çapı genelde 4-6 santimetre arasında değişmektedir

Bu çan bebeğin kafasına uygun şekilde yerleştirildikten sonra son bir kez yerleşimin uygun olup olmadığı kontrol edilir ve vakum yaratacak olan cihaz açılarak negatif basınç elde edilir

Gerekli basınca ulaşıldıktan sonra pelvis yapısına ve bebeğin kafasının doğum sırasında takip ettiği aksa uygun olarak dikkatli bir şekilde çekilerek bebeğin kafası doğurtulur

Bu aşamada mutlaka epizyotomi açılır

Vakum takılmasını gerektiren durumlar
Eylemin ikinci evresinin uzaması

Geçmişte bebeğin doğum kanalında uzun süre kalmasının ileride bir takım sorunlara neden olabileceği düşüncesi hakimdi

Ancak 1970''li yılların sonlarından itibaren yapılan çalışmalarda soruna neden olan durumun bebeğin çıkımda uzun süre kalması değil bu sırada oksijen desteğinde azalma olduğu görüşü hakim duruma geçmiştir

Buna göre bebeğin kalp atımlarında belirgin ve sürekli bir azalma yoksa beklemekte bir sakınca yoktur

Fetal distres

Doğum eyleminin sonlarında eğer bebeğin kalp atım hızında belirgin bir düşüş varsa ve uzun süre devam ediyorsa bu durum tehlikeli olabilir

Bu dönemde bebeği zaman kaybetmeden doğurtmak için vakum taklır

Doğumun ikinci evresini kısaltmak

Bazı durumlarda doğumun ikinci evresinin uzun sürmesi sakıncalı olabilir

Bu durumlara en güzel örnek anne adayının ıkınmasının sakıncalı olabileceği bazı kalp ve dolaşım sistemi hastalıklarıdır

Böyle durumlarıun varlığında anne adayını riske atmamak için vakum takılabilir

Ayrıca yine anne adayının etkili şekilde ıkınamadığı drumlarda da vakum takılabilir

Vakumun sorunsuz bir şekilde uygulanması için bazı temel prensipler vardır

Bunlardan en önemlisi vakum gerekliliğine uygun şekilde karar verilmesi ve işlemi yapacak olan kişinin deneyimidir

Vakumun şartları

Vakum takılması için bazı şartların varlığı gerekir

Bunlar:

Servikal açıklık tam olmalı
Amniyon kesesi açılmış olmalı
Bebek 36 haftadan büyük olmalı
Angajman gerçekleşmiş olmalı
Bebek başı ile geliyor olmalı
Baş pelvis uygunsuzluğu olmamalıdır

Vakumun kontraendikasyonları

Aşağıdaki durumlarda vakum uygulanmaz

Cerrahın bu konuda deneyimi yoksa
Bebeğin önde gelen kısmı baş değilse
Baş pelvis uygunsuzluğundan şüpheleniliyorsa
Bebeğin kafası çıkıma gelmediyse ve yüksekteyse
Bebekte kanama bozukluğuna neden olabilecek bir hastalık varsa
Prematür bebeklerde
Forseps takılmış ve başarısız olunmuşsa

Vakumun başarısız olması

Vakum takıldıktan sonra 3 denemede bebek doğmamışsa vakum başarısız kabul edilir ve sezaryen gerekli olur

Komplikasyonlar
Bebekte

Kafa içi kanama

Vakum uygulamasına bağlı ölüm ya da kalıcı hasar ile sonlanan komplikasyonların görülme sıklığı son derece düşüktür ve 1000''de 0

1-3 arasında değişmektedir

Bunlar arasında en önemlisi kafa içi kanamalardır

Kafa içi kanamalar vakum uygulanmayan kendiliğinden olan doğumlarda da görülebilir ancak sıklığı daha düşüktür

600

000''e yakın doğumun sonuçlarının değerlendirildiği bir çalışmada vakum sonrası kafa içi kanama riskinin sezaryende görülenden fazla olmadığı gösterilmiştir

Böyle bir durumdan şüphelenildiğinde bebeğin yoğun bakım şartlarında izlenmesi gerekir

Kafa içi kanama riski prematür bebeklerde çok daha fazladır

Kafa derisinde ödem

Bebeğin kafasına uygulanan negatif basınca bağlı ödem ve şişlik en sık karşılaşılan komplikasyondur ancak bu durum ciddi bir etki yaratmadan birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir

Kafa derisi altına kanama

Sefal hematom olarak adlandırılan bu durum bebekte sarılığa neden olabilmesi dışında bir risk yaratmaz ve birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelir

Kafa derisinde sıyrılma

Herhangi ciddi bir sorun ayaratmaz ve kendiliğinden iyileşir
Annede

Yırtıklar

Annede en sık karşılaşılabilecek olan komplikasyon ****** ve perinede oluşabilecek olan yırtıklardır

Uygun şekilde onarıldıklarında ciddi bir soruın yaratmayan bu yırtıkların en sık neden olduğu yakınma basit ağrıkesicilerle giderilebilen ağrılardır

Kaynak: Cinsel Sağlık

07-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Doğumda Vakum Kullanılması - Doğum Çeşitleri Normal doğum sırasında bebeğin vakum yardımı ile doğurtulması çok eskilere dayanan bir tekniktir Bu tekniğin temelleri günümüzde hala daha bazı bölgelerde kullanılan ve Hipokrattan bile önceki dönemlerden beri uygulanan kupa çekme mantığına dayanır Bu mantığı n doğumda kullanılması ise 18 yüzyılın başlarına rastlar ancak etkili bir şekilde kullanımı 100 yıl kadar daha gecikmiştir 1849 yılında James Young Simpson adında bir profesör ilk pratik vakum çanını tanımlamıştır Simpson aynı zamanda kendi adıyla anılan forsepsin de tasarımcısıdır Modern vakum çanları ise 1950''li yılların sonunda Malmström tarafından gerçekleştirilmiştir Hala kullanılan bu vakum çanları paslanmaz çelikten imal edilmektedir Günümüzde metal çanların yanısıra silikondan yapılmış çanlar ve tek kullanımlık plastik çanlar da mevcuttur Kendi doğumlarımızda kullandığımız tek kullanımlık plastik el vakum seti sistemi Vakum ekstraktör kabaca bir hortum ve ucundaki mantara benzeyen çandan oluşur Çanın şekli ve üretildiği madde değişmekle birlikte temel mekanizma hepsinde aynıdır Hortumun diğer ucu negatif emme basıncı yaratan bir cihaza bağlıdır Vakum çanlarının çapı genelde 4-6 santimetre arasında değişmektedir Bu çan bebeğin kafasına uygun şekilde yerleştirildikten sonra son bir kez yerleşimin uygun olup olmadığı kontrol edilir ve vakum yaratacak olan cihaz açılarak negatif basınç elde edilir Gerekli basınca ulaşıldıktan sonra pelvis yapısına ve bebeğin kafasının doğum sırasında takip ettiği aksa uygun olarak dikkatli bir şekilde çekilerek bebeğin kafası doğurtulur Bu aşamada mutlaka epizyotomi açılır Vakum takılmasını gerektiren durumlar Eylemin ikinci evresinin uzaması Geçmişte bebeğin doğum kanalında uzun süre kalmasının ileride bir takım sorunlara neden olabileceği düşüncesi hakimdi Ancak 1970''li yılların sonlarından itibaren yapılan çalışmalarda soruna neden olan durumun bebeğin çıkımda uzun süre kalması değil bu sırada oksijen desteğinde azalma olduğu görüşü hakim duruma geçmiştir Buna göre bebeğin kalp atımlarında belirgin ve sürekli bir azalma yoksa beklemekte bir sakınca yoktur Fetal distres Doğum eyleminin sonlarında eğer bebeğin kalp atım hızında belirgin bir düşüş varsa ve uzun süre devam ediyorsa bu durum tehlikeli olabilir Bu dönemde bebeği zaman kaybetmeden doğurtmak için vakum taklır Doğumun ikinci evresini kısaltmak Bazı durumlarda doğumun ikinci evresinin uzun sürmesi sakıncalı olabilir Bu durumlara en güzel örnek anne adayının ıkınmasının sakıncalı olabileceği bazı kalp ve dolaşım sistemi hastalıklarıdır Böyle durumlarıun varlığında anne adayını riske atmamak için vakum takılabilir Ayrıca yine anne adayının etkili şekilde ıkınamadığı drumlarda da vakum takılabilir Vakumun sorunsuz bir şekilde uygulanması için bazı temel prensipler vardır Bunlardan en önemlisi vakum gerekliliğine uygun şekilde karar verilmesi ve işlemi yapacak olan kişinin deneyimidir Vakumun şartları Vakum takılması için bazı şartların varlığı gerekir Bunlar: Servikal açıklık tam olmalı Amniyon kesesi açılmış olmalı Bebek 36 haftadan büyük olmalı Angajman gerçekleşmiş olmalı Bebek başı ile geliyor olmalı Baş pelvis uygunsuzluğu olmamalıdır Vakumun kontraendikasyonları Aşağıdaki durumlarda vakum uygulanmaz Cerrahın bu konuda deneyimi yoksa Bebeğin önde gelen kısmı baş değilse Baş pelvis uygunsuzluğundan şüpheleniliyorsa Bebeğin kafası çıkıma gelmediyse ve yüksekteyse Bebekte kanama bozukluğuna neden olabilecek bir hastalık varsa Prematür bebeklerde Forseps takılmış ve başarısız olunmuşsa Vakumun başarısız olması Vakum takıldıktan sonra 3 denemede bebek doğmamışsa vakum başarısız kabul edilir ve sezaryen gerekli olur Komplikasyonlar Bebekte Kafa içi kanama Vakum uygulamasına bağlı ölüm ya da kalıcı hasar ile sonlanan komplikasyonların görülme sıklığı son derece düşüktür ve 1000''de 01-3 arasında değişmektedir Bunlar arasında en önemlisi kafa içi kanamalardır Kafa içi kanamalar vakum uygulanmayan kendiliğinden olan doğumlarda da görülebilir ancak sıklığı daha düşüktür600000''e yakın doğumun sonuçlarının değerlendirildiği bir çalışmada vakum sonrası kafa içi kanama riskinin sezaryende görülenden fazla olmadığı gösterilmiştir Böyle bir durumdan şüphelenildiğinde bebeğin yoğun bakım şartlarında izlenmesi gerekir Kafa içi kanama riski prematür bebeklerde çok daha fazladır Kafa derisinde ödem Bebeğin kafasına uygulanan negatif basınca bağlı ödem ve şişlik en sık karşılaşılan komplikasyondur ancak bu durum ciddi bir etki yaratmadan birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir Kafa derisi altına kanama Sefal hematom olarak adlandırılan bu durum bebekte sarılığa neden olabilmesi dışında bir risk yaratmaz ve birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelir Kafa derisinde sıyrılma Herhangi ciddi bir sorun ayaratmaz ve kendiliğinden iyileşir Annede Yırtıklar Annede en sık karşılaşılabilecek olan komplikasyon ****** ve perinede oluşabilecek olan yırtıklardır Uygun şekilde onarıldıklarında ciddi bir soruın yaratmayan bu yırtıkların en sık neden olduğu yakınma basit ağrıkesicilerle giderilebilen ağrılardır Kaynak: Cinsel Sağlık