07-23-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yumurtalık Kistleri - Zührevi Hastalıklar
Yumurtalık hastalıkları kısırlık nedeni
olabilen hastalıklardan, çok basit ve kendiliğinden geçen
fonksiyonel kistlere ve tanıda gecikmenin kadının hayatına mal
olabilecek over kanserlerine kadar pek çok problem geliştirebilir
Karın boşluğunda olduğu için b
azen geç bulgu verebilir
Yumurtalıklar sadece muayene değil mutlaka ultrasonografi ile
değerlendirilmelidirKarın ağrısı, adet ağrıları, cinsel
birliktelikte ağrı, mesane veya makata baskı hissi, sık idrara
çıkma, adet düzensizliği durumunda jinekolojik muayene ve pelvik
ultrasonografi uygulanmalıdır
Kadınlarda şikayetleri olmasa
da altı ayda bir jinekolojik muayene yaptırmasını öneren Memorial
Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr DrFigen Taşer
Güney "Yumurtalık Hastalıkları" ile ilgili şu bilgileri
verdi:
Yumurtalıklar(overler) karın boşluğunda rahmin iki
tarafında bağlarla serbest olarak asılı duran organlardır
Kadınların doğurganlığını sağlayan yumurta bu organda
depolanırAyrıca beyinden salgılanan hormonların etkisi ile
yumurtalıklardan salgılanan hormonlar, adet düzenini
sağlar
Her ay hormonların etkisi ile yumurtalıklardan
yumurtayı içeren küçük bir kist oluşur Bu kiste folikül
denirYumurta büyüyen folikülden atılır ve sperm ile buluşursa
oluşan embriyo hormonların etkisi ile rahimden oluşmuş dokuya
tutunur ve gebelik oluşur Yumurtalıkta bebeği erken dönemde
besleyen bir kist oluşurGebelik oluşmamış ise adet kanaması ile son
bulur Folikül kistleri bazen büyüyebilir ve fonksiyonel over kisti
denilen ince cidarlı, sıvı ile dolu yapıları oluşturur ve 1 ila 3 ay
içinde kaybolurlar
Yumurtalık kisti yumurtalıkların
yüzeyinde veya içinde, içi sıvı ile dolu olan keselerdir Pek çok
bayan hayatının bir döneminde over kisti sorunu ile
karşılaşmaktadır Fonksiyonel over kistleri bazen hiç fark
edilmediği gibi, kasık ağrısı, baskı hissi , sık idrara çıkma gibi
şikayetlere yol açabilir Bu kistler yırtılabilir, kendi ekseni
etrafında dönebilir veya kistlerin içine kanama olabilirBu durumda
şiddetli ağrı oluşur
Kistler değerlendirilirken bazı
parametreler dikkate alınmalıdır, yaş, menapoz, kist boyutları ve
şikayetler ileri yaşlarda ve menopoz döneminde yani üreme çağı
dışındaki bayanlarda kistler olumsuz özellikler taşıyabilir
Fonksiyonel (masum) kistler genellikle üreme çağında
oluşur
Fonksiyonel kistlerin birçoğu şikayete yol açmaz ve
muayene sırasında tespit edilirlerTakip edilir 1-3 ay içinde
kendiliğinden kaybolabilirlerDoğum kontrol hapları yumurtlamayı
baskılayıcı özelliklerinden dolayı tedavide kullanılırlar Kist
içine kanama olduğunda şiddetli ağrı olur, ağrı kesici kullanılarak
takip edilebilirNadiren yumurta kisti çatlarken damara isabet eder
ve batın boşluğuna yumurtlama sırasında kanama olur ise operasyon
gerekebilirKist yırtılmalarında ani başlayan ağrı oluşurKist
sıvısı karın organlarını saran periton denilen zar tarafından
emilirHasta hastane koşullarında takip edilirKistler batın
boşluğunda asılı duran yumurtalıkların kendi etrafında dönmesine ve
yumurtalığın dolaşımının bozulmasına neden olabilirler Bu durumda
da ağrı gelişirTakip ve gerekirse laparoskopi
uygulanmalıdır
Dermoid Kist: Yumurtalıklarda bulunan
germ(üreme) hücrelerinden gelişir Farklı dokular içerebilir(saç,
diş, kıkırdak, kemik, barsak gibi) Tedavisi cerrahi olarak
çıkarılmasıdır
Bazı kistler de neoplazik(tümoral) özellikler
taşırlar İleri yaşta gelişen, birkaç siklusta geçmeyen
ultrasonografide içinde yoğun görünen yapılar, bölmeler içeren,
karında sıvı toplanması, kilo kaybı, halsizlik ile beraber olan
kistlere şüphe ile yaklaşılır Bu bulgular varlığında genellikle bir
patolog eşliğinde hasta opere edilir Kist kanser olarak
değerlendirilirse kanserin evresine göre sadece yumurtalığın
alınması veya rahim ve yumurtalıkların karın zarı(omentum) lenf
bezleri ve appendiksin alınması ve ardından ilaç tedavisi
gerekebilir
Çikolata Kisti (Endometriosis): Rahimin
iç duvarının yumurtalıklarda yerleşmesidir Kronik olarak kasık
ağrısı adet döneminde ve cinsel beraberlik sırasında ağrıya yol
açabilir Yumurtalıkta oluşan kist erimiş çikolata görüntüsünde
olduğu için çikolata kisti olarak adlandırılır ve önemli kısırlık
nedenlerinden biridir Kronik bir hastalıktır ve tekrarlayabilirBu
kistler tespit edildiğinde çıkarılır ve yeni odakları baskılayıcı
tedaviler uygulanır
Polistik Over: Yumurtalıkların
cidarında sıralanmış küçük kistler görülür Hormon dengesinde oluşan
değişiklik adet gecikmelerine yol açarMetabolik problemleri de
içerebilir İnsülin direnci tip2 diyabet, obesite, kalp damar
hastalığı riski, kısırlık, gebelikte düşük riski artışı
görülebilir
Tedavi siklus(adet) düzenleme veya çocuk
isteğine göre planlanır
POF (Prematür over
yetmezliği): Yirmili veya otuzlu yaşlarda yumurtalık rezervinin
azalması ve menopoz gelişimidir Adetten kesilmesi ile belirti
verir Genetik özellik taşıyabildiği gibi bazen nedeni
açıklanamamaktadır Tedavide hormon replasmanı ile adet sağlanır
fakat yumurtlama gelişmediği için çocuk sahibi olamaz
Yazar: Wwwmemorialcomtr
Kaynak: Cinsel Sağlık
|
|
|
|