07-23-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Allerji Nedir?
Allerji Nedir?
ALLERJİ NEDİR?
Çevremizde çok yaygın olara bulunan allerjenlere karşı bazı kişiler diğerlerinden daha fazla duyarlıdırlar ve normal kişilere göre çok daha fazla reaksiyon verirler Allerjik bünyeli ve hassas kişilerde bu şekilde ortaya çıkan hastalıklara alerjik hastalıklar diyoruz
Bu hastalıklar arasında öncelikli olarak sayılması gerekenler;
Alerjik astım
Alerjik rinit - sinüzit(Saman nezlesi)
Alerjik göz nezlesi
Ürtiker ve egzama gibi allerjik deri hastalıkları
Gıdalara bağlı allerjik reaksiyonlar
İlaçlara bağlı alerjik reaksiyonlar
Arı ve böcek sokmalarına bağlı alerjik reaksiyonlarlardır
TEKNOLOJİ GELİŞİMİ İLE ARTAN ALLERJİ
Medeniyet hastalığı da denilen alerjilerin, kentleşme ve teknoloji arttıkça daha da yoğunlaştığını gözlemekteyiz Kişilerin kapalı ve dar alanlarda topluca bulunmaları açık sahada çalışmaktan ofis ortamında çalışmaya geçiş, ofislerde kullanılan havalnadırma ve ısıtma sistemleri, halı döşemeler, sigara alışkanlığının yayılması, katkı maddesi içeren hazır gıdaların tüketilmesi, ev içinde kedi, köpek, kuş gibi hayvanların beslenmesindeki artış, yaşamımıza giren kimyasal maddelerin artışı gibi nedenlerle alerjik hastalıklar kentlerde daha sık görülmektedir
KAPALI OFİS ORTAMLARINDA ÇALIŞANLAR RİSK ALTINDA
Alerjik hastalıklardan özellikle alerjik nezle ve alerjik astım için ofis ortamları risk taşımaktadır Binanın yapımında kullanılan malzemeler, kapalı ortamda içilen sigara, bilgisayar tozları, klimalarda kolonize olan mikroorganizmalar ve tozlar alerjik bünyeli kişilerde alerjinin tetiklenmesi ve ortaya çıkmasına neden olabilir
Alerjik cilt hastalıkları yönünden ofislerde kullanılan karbon ve fotokopi kağıtları, boya, mürekkep gibi malzemeler önemlidir
Dolayısıyla, alerjik hastalıklar bir meslek hastalığı şeklinde ortaya çıkabilir
GENETİK GEÇİŞ
Alerjik hastalıklar genetik geçişlidir Genetik olarak alerjik duyarlılığı olan kişilerde çevresel bir takım faktörlerin tetiklemesiyle alerjik hastalıklar ortaya çıkmaktadır
HANGİ MESLEKLER RİSKLİDİR?
Çiftçiler
Biyolojik alanlarda çalışanlar(Laborant, kimyager, deterjan sanayinde çalışanlar)
Tozlu işlerde çalışanlar (Marangoz, keresteci, fırın çalışanları )
Boyacılar, plastik endüstrisinde çalışanlar, kuaförler
Lastik eldiven kullanan sağlık ve temizlik personeli
ASTIM NEDİR?
Astım akciğerlere hava taşıyan hava yollarının aşırı duyarlı olması ve çevresel birtakım etkenlerle hava yollarının daralması şeklinde tanımlayabileceğimiz genellikle alerjik olan kronik bir hastalıktır Hava yollarının daralması sonucu nefes darlığına yol açar
ASTIMLI HASTADA BELİRTİLER NELERDİR?
- Öksürük: Özellikle gece uykudan uyandıran veya sabaha karşı olan kuru ve kriz halinde gelen öksürükler üzerinde durulmalıdır
Soğuk algınlığı ile ortaya çıkan öksürükler 10 günden fazla sürerse antibiotik ile rahatlamazsa ve hasta "her üşütmenin göğsüne indiğini" söylerse mutlaka astımdan şüphelenilmelidir
- Göğüste tıkanıklık hissi
- Göğüste hırıltı
- Soluk alıp verirken ıslık sesi
- Nefes darlığı
ASTIMI TETİKLEYEN FAKTÖRLER
Normal insanlarda herhangi bir etki yapmayan bir takım etkenler astımlı veya alerjik bünyeli kişileri etkilemektedir Burada genetik olarak allerjiye yatkınlık söz konusudur Allerjiye yatkın kişilerde çevresel faktörler hastalığı ortaya çıkarmakta ve krizleri başlatmaktadır Bunlara tetiği çeken faktörler diyoruz
Mevsimler önemli: Bazı allerjenlerin mevsimlerle ilişkili olduğu ve bazı mevsimlerde yoğunluğunun arttığı bilinmektedir Örneğin ilkbahar mevsiminde yoğunluğu artan polenler alerjik astımı tetikleyen en önemli faktörlerdendir
Ev tozu akarları
Hamam böceği
Tüylü hayvanlar
Solunum yolu enfeksiyonları
Sigara dumanı
Sisli ve kirli hava
Stres
Ağır koku, sprey, temizlik malzemeleri, boya
Egzoz gazları
Gıdalardaki katkı maddeleri
Egzersiz
Soğuk ve kuru hava
ALLERJİK BÜNYELİ KİŞİLER NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
Krizleri başlatılabilecek alerjiye tetikleyecek etkenlerden uzak durmak çok önemlidir
Polenlerin arttığı dönemlerde, ev içinde kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır
Ev içinde sigara içilmemeli
Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde dışarıda giyilen giysiler havalandırılıp silkelenerek elbise dolabına kaldırılmalı
Polenler ile artan şiddetli krizler oluyorsa ilkbaharda olabildiğince uzun süre dışarıda ve polenlerin yoğun olduğu yerlerde bulunmamak
Evde hayvan beslenmemeli
Evde spray, kokulu deterjan, parfüm kullanılmamalı
Sentetik yatak malzemeleri kullanılmalı
Çarşaflar yatak örtüleri çok sıcak suyla yıkanmalı ve güneşte kurutulmalı
Yatak odasında kilim halıkumaş mobilya bulundurmamalı
Badana, boya, cila, böcek ilaçlama işleri astımlı hasta dışarıda iken yapılmalı
Ev içi iyi havalandırılmalı
Ev içinde çamaşır kurutulmamalı
TEDAVİ NASIL OLMALI?
Alerjik hastalıklar ve astımın mucizevi bir tedavi yöntemi yoktur Çünkü bu hastalıklar genetik geçişlidir Ancak erken teşhis ve iyi bir tedavi ile tamamen kontrol altına alınabilen hastalıklardır Tedavi ile tamamen normal normal bir yaşam sürdürelebilirler Normal günlük aktiviteleri yaptıkları gibi çeşitli spor ve egzersizleri de rahat yapabilirler
Tedavide sprey şeklinde rahatlatıcı ve krizleri önleyici ilaçlar kullanmaktaıyz
Astım ilaçlarının etkisiz kaldığı veya yan etkilerinin sorun oluşturduğu durumlarda aşı tedavisi uygulanabilir
ASTIMLI HASTA NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALI
Öksürük, hırıltı, göğüste sıkışma hissi gibi şikayetler haftada bir kezden daha sık tekrarlıyorsa
Şikayetler gece uykudan uyandırıyorsa
Konuşmakta zorluk varsa
Dudak ve tırnaklarda morarma varsa
Yürümede zorluk varsa
Kalpte çarpıntı, nabızda hızlanma varsa
Soğuk algınlığı ile ortaya çıkan öksürükler kriz halinde, kuru öksürük olarak 10 günden fazla sürüyor ve her üşütme göğsüne iniyorsa
Allerjik hastalıklar gerekli korunma önlemleri alınmadıkça ve allerjenlerden sakınılmadıkça giderek artış gösterebilen hastalıklardır Bu nedenle erken teşhis çok önemlidir
Astım teşhisi için can yakıcı işlemlerin hiçbiri gerekmez Muayene ve solunum fonksiyon testleri dediğimiz nefes üfleme şeklinde yapılan testler ile kolayca tanısı konulur Allerjik deri testleri de allerjenin tesbiti açısından önemlidir
Erken teşhis astım için çok önemlidir Geri dönüşü olmayan durumların ortaya çıkmaması için zamanında teşhis ve tedavi gerekir
Astım tedavisinde kullanılan ilaçların bağımlılık yapması veya ciğeri kurutması gibi bir durum kesinlikle söz konusu değildir Sprey şeklinde olan ilaçlar tüm dünyada kullanılan ve güvenli ilaçlardır
SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ NEDİR?
Solunum sistemine ait şikayetleri olan kişilerde akciğer fonksiyonlarının objektif olarak ölçümünü sağlayan testlerdir
Astım kronik bronşit, amfizem gibi akciğer hastalıklarının teşhisi, ağırlık derecelerinin saptanması ve takibi için son derece önemli testlerdir
Spirometri denilen cihazlarla yapılır Hasta spirometrenin ağızlığını sıkıca dudakları arasına alıp, çok derin bir nefes ile akciğerlerini şişirdikten sonra hızla ve kuvvetle üfler Elde edilen bulgularla hava yollarında darlık olup olmadığı akciğer kapasitesi hakkında önemli bilgiler edinilir
Sigara içen kişilerde de akciğer fonksiyonlarında oluşan hasarın saptanmasında değerli testlerdir
ALLERJİ TESTLERİ NEDİR NİÇİN YAPILIR?
Allerjik hastalıkların tanı ve tedavisinde alerjiye yol açan allerjenlerin saptanması ve buna göre korunma önlemleri alınması önemlidir
Alerji testleri deride ve kanda olmak üzere iki şekilde yapılabilir
Deriye yapılan uygulamada testler kolun dirsekten itibaren iç kısmına tatbik edilir Derideki reaksiyon 15-20 dakika sonra değerlendirilir
Kategorisindeki Sağlık Rehberi Girişleri
Kaynak: Memorial Hastanesi
|
|
|