- Astim

Astım - Allerji
Astım

İlaç Allerjisi

Dermatit

Saman Nezlesi



ASTIM

Astım tanısı nispeten kolay olmasına karşın tedavi ve izlenmesinde sorunlar yaşananve toplumda en sık görülen kronik(müzmin) karakterli birkaç hastalıktan birisidirHastalık her yaş grubundan kişileri etkileyebilirTedavinin en önemli kısmını oluşturan hasta eğitimi çoğu kez kalabalık poliklinikşartlarında yeterince verilememektedir Bu nedenle özel kullanım yöntemleri gerektiren ilaçları,hastaların bir bölümü kullanamamaktadır
Astma, hava yollarınm kronik inflamatuar(iltihabi reaksiyon) bir hastalığıdır
Duyarlı kişilerde, nöbetler halinde gelen:


Nefes darlığı
Göğüste sıkışma hissi
Hırıltı (hışıltı, ıslık sesi)Öksürük
yakınmaları ile ortaya çıkmaktadır Yakınmalar, özellikle gece ve/veya sabaha karşı görülür
Hastalığın dünya üzerindeki dağılımı, ülkeden ülkeye ve bazen bir ülke içindebölgeden bölgeye değişim göstermektedirÜlkemizde yaklaşık olarak astmanın rastlanma oranı erişkinlerde % 2-4, çocuklarda % 6-8 civarındadırÇevresel allerjen miktarı, ev içi ve dış ortamdaki hava kirliliği, rastlanma oranlarındaki artış nedenleri arasında bulunmaktadır
Astım Türleri

1-Allerjik Astım

*Genetik Yatkınlığı Olanlarda Gelişen Astım

*Genetik Yatkınlık Zemini Olmaksızın Gelişen Astım (Örneğin; Mesleksel allerjenlerle gelişenastım)

2-Allerjik Olmayan Astım (İnfeksiyonlar, bazı ilaçlar,
gıda ve katkı maddeleri gibi etkenler ile gelişen astım)
Genetik faktörlerin Etkisi

Genetik yatkınlığı olan kişilerde çevresel allerjenlere (ev akarları, polen, küf mantarlan gibi) karşı gelişen astım
Ev tozu akarları, ev hayvanları kedi, köpek, kemiriciler ve hamam böceklerinin salgıları, idrar, dışkı ve tüylerindeki antijenlerin, polenler,küf mantarları sporlarının ortamda fazla miktarda bulunması genetik yatkınlığı olan kişilerde astmaya neden olur

Genetik yatkınlık olmadığı halde bazı meslek gruplarında veya çevresel allerjenlere yüksek dozda ve uzun süreli
maruz kalanlarda da, astma gelişebilir(Örneğin un, enzimler gibi mesleksel, soya fasulyesigibi çevresel allerjenler)

Allerjik Olmayan Astım

Bazı mesleksel kimyasal ajanlar, ilaçlar tam olarak bilinmeyen bir mekanizma ileastım oluşumuna yol açmaktadır

Astımın Ortaya Çıkmasında Katkısı Olan Faktörler

Allerjenlerle karşılaşan kişide duyarlaşmayı kolaylaştıran ve astmanın ortaya çıkışında roloynayan faktörlerdir Bunlar sigara (aktif ve pasif içicilik), ev içi ve dış ortam hava
kirliliği, viral solunum yolu infeksiyonlarıdır

Tetik Çeken Faktörler

Akciğerlerin en küçük fonksiyonel üniteleri olan bronş düz kaslarında kasılma, ödem (şişme), inflamasyon vehücre yıkımı, mukus (salgı) artmasına neden olur Artan mukus, hücre yıkımı, bronş duvarındaşişme ve inflamasyon, hepsi birden bronş lümeninde tıkanmaya neden olarak astım nöbetini başlatır İşte bu nöbeti başlatan faktörlere tetik çeken faktörler deniyor
Tetik çeken faktörler şunlardır:

Allerjenler
Solunum yolu infeksiyonları
Ev içi hava kirliliği (pasif sigara içiciliği, kızartma kokuları, cila, parfüm, saç spreyi, insektisidler, deterjan, çamaşır suyu, temizlik malzemeleri, deodorant, sprey kokuları)
Dış ortam hava kirliliği (kükürt dioksit, tozlar, ozon, egzoz gazları, polen, mantar sporları)
Bazı hava koşulları (rüzgar, fırtına)
Egzersiz ve hipervantilasyon
Bazı gıdalar ve katkı maddeleriBazı ilaçlar
Emosyonel faktörler (ağlamak vs)
Her hastada tetik çeken faktörler değişiktir Bir hastada birden fazla faktör bulunabilir
Astım Nasıl Anlaşılır ?

Astımın teşhis edilmesinde aşağıda sıralamış olduğumuz hastanın yakınmaları çok önemlidir

Nefes darlığı
Hırıltılı solunum (Wheezing, hışıltı, ıslık sesi olarak da ifade edilebilir Aksi kanıtlanıncaya kadar her hırıltılı solunum astma olarak kabul edilmelidir)
Gögüste sıkışma hissi
Öksürük

Hasta koyu kıvamlı bir balgam çıkarınca rahatlar Soğuk algınlığınedeniyle ortaya çıkan öksürükler on günden daha uzun sürerse ve hasta "her üşütmeningöğsüne indiğini" söylerse astımdan şüphelenilmelidir
Astmada yakınmaların diğer hastalıklardan şu özelliklerle ayrılabilir

Tekrarlayıcı karakterdedir
Nöbetler halinde gelişir
Gece ve/veya sabaha karşı ortaya çıkar
Kendiliğinden veya ilaçlarla hafifler veya kaybolur
Bazı faktörler (allerjenler, irritanlar, egzersiz, virus infeksiyonları) ile alevlenmeler olur
Mevsimsel değişkenlik gösterirler

Her hastanın ilk muayenesinde, diğer hastalıkları ekarte etmek amacıyla akciğer grafisiçekilmelidir

Astımdan kurtulmanın temel ilkelerinden birisi, tetik çeken faktörlerin eliminasyonudur Bunun için de
kişide astımın hangi türünün olduğunun önceden tespiti şarttır Yani genetik yatkınlığı olan kişideki
astım ile mesleki faaliyetler sonucu gelişmiş olan astımın tedavisindeki temel prensipler de bazı farklılıklar
taşımaktadır
Aşağıdakilerin hastanın hikayesinde bulunması genetik yatkınlığı düşündürmelidir:
Çocukluk Çağında Başlangıç
Allerjik rinit (burunda akma veya tıkanma, genizde, kulakta kaşınma hissi, hapşırık nöbetleri), konjonktivit, ürtiker, egzema, besin ve ilaç allerjisi belirtilerinden biri veya birkaçının bulunması
Yakın kan akrabalarında astım

Mesleksel astım, işyeri koşullarındaki bir etkene maruz kalma nedeniyle oluşan astım olaraktanımlanır Bu durum ya daha önce varolan astımda ağırlaşma veya astımın işe girdikten sonraortaya çıkması şeklinde görülür Mesleksel astım için 200'ü aşkın etken tanımlanmıştır

Belirtilerin işyerine girdikten sonra başlaması veya ağırlaşması
Tatil günlerinde şikayetlerinin hafiflemesi veya kaybolması
Aynı işyerinde çalışan birden fazla kişide benzer şikayetlerin görülmesi mesleki astım düşündürmelidir

Astımın tanı ve tedavisin de izlenecek yolun hasta ve ilgili branş doktoru ile planlanması
çok önemlidir Tanıda Prick, RAST ve ELİSA gibi laboratuvar tetkikleri uygulanmaktadır Ayrıca ülkemizde en çok rastlanan
antijenlere duyarlılık testi CLA-TOP bazı klinikler tarafından hassasiyet ve güvenli bir şekilde
yapılmaktadır

Tedaviden en verimli bir şekilde yararlanabilmeniz için astım konusunda bilmeniz gereken ana prensipler;

Hastanın Eğitimi
Hastanın Düzenli Takibi
Hastalığın Ağırlığının Saptanması
Tetik Çeken Etkenlerin Uzaklaştırılması
Atak Tedavisi İçin Hastaya Özgü Tedavi Planı
Uzun Süreli Tedavi Planı