|
Prof. Dr. Sinsi
|
Doğumdan 6.Yaşa Kadar Ağız Ve Diş Sağlığı
Doğumdan 6 Yaşa
Kadar Ağız ve Diş Sağlığı
Diş çıkarma doğal
bir olaydır Çocuklarda süt dişlerinin çıkmasıdır 6 aylıkken
başlar Diş çıkarma belirtileri ; Yükselen ateş, Diş etlerinde
kızarıklık ve şişme, Gündüzleri huzursuzluk, geceleri
uykusuzluk, Deride döküntü, İshal
Çocuklarda daimi dişler neden önemlidir?
Genellikle ilk daimi diş 6 yaşında süren birinci büyük azı
dişidir6 yaş, çocukların henüz ağız hijyenini çok iyi
sağlayamadıkları bir yaştır; buna rağmen çocukların ağzında
ömür boyu kullanacakları ilk daimi dişleri ağızdadır
Ne yapmalı ki çocuk birinci büyük azı dişini çürütmesin?
Diş fırçalama alışkanlığı kazandırılması
Çürük oluşturucu besinlerden uzak durulması Diş hekimi
tarafından koruyucu tedaviler uygulanması
Topikal flor uygulaması;
çocuğun daimi dişlerini güçlendirir Daimi dişlerin çürüğe
karşı daha dirençli olmasını sağlar
Fissür sealantlar ise;
Çürük oluşturucu maddelerin dişin yüzeye tutunmasını ve o
girintilerden girerek dişi çürütmesini önler İçerisinde
bulunan fluorid sayesinde dişin diğer bölgelerinin de
çürümemesine katkıda bulunur Çocuklar 6 ayda bir diş hekimine
götürülerek topikal flor ve fissür sealant uygulaması
yaptırılabilir
Süt dişleri neden önemli?
Süt dişlerindeki çürükler hem çocuğun dişlerinin ağrımasına
sebep olur, hem de daimi dişlerine zarar verir Çocuklarda
ağız hijyeni çocuğun ilk dişleri sürdüğü andan itibaren
başlamalıdır Bebek iken yapılması gereken temiz bir bez
parçasıyla bebeğin dişlerinin üzeri her emzirme veya mama
yedikten sonra yapılmalıdır Çocuğun yaşı biraz daha büyüyünce
(2 yaş) diş fırçası kullanılmaya başlanmalıdır
Bebeklerde Diş Çürüğü (biberon çürüğü)
Bebeklerde bazen dişlerin üzerinde sürer sürmez kahverengi
lekeler oluştuğu ya da bu dişlerin kırılıp döküldüğü
gözlenirBebek beslenmesinde en önemli besin olan anne sütü
doğal olarak şeker içerir Özellikle gece beslenmesi sonrası
dişlerin temizliğine özen gösterilmelidir
Biberon çürüğünden korunmak için ne yapmak gerekir?
Erken dönemde koruyucu önlemler almak gerek
Bunlar nelerdir?
-Gece ağzında biberonla uyuma alışkanlığını önleyin
-Biberondaki süte şeker, bal, pekmez gibi tatlandırıcılar
ilave etmeyin
-Bebek beslendikten sonra mutlaka su içirin
-Gece ve sabah beslenmeleri sonrası temiz, ıslak bir tülbent
ile dişlerini silerek temizlenmelidir
Biberon
çürüğünün önemi nedir?
Tedavi edilmezse ağrı yapar ve iltihaplanırİltihaplı ya da
ağrıyan dişler bebeğin huzursuzlanmasına ve beslenme düzeninin
bozulmasına yol açabilir Bu dişler çekilmek zorunda kalırsa
konuşma problemleri ortaya çıkabilir
Biberon emmediği halde bebeğimin dişleri çürüdü Neden
olabilir?
Emziklerin, ağlayan bebekleri susturmak amacıyla bal, pekmez,
reçel gibi tatlandırıcılara batırılarak verilmesi de biberon
çürüklerinin başka bir nedenidir Dişler sürdükten sonra
oyalanmak amacıyla bebeğin eline verilen
karbonhidratlı-şekerli gıdalar da diş çürüklerine neden olur
Elma, havuç gibi besin değeri yüksek; diş temizliğine yardımcı
gıdalara yönlendirmek,daha yerinde olur
Fluorid uygulamaları yapılabilir
Dişleri çürüğe karşı dirençli bir hale getirmek için
kullandığımız madde FLUORİD dir Fluorid dişlerin çürümesini
önleyen,dişlerin yapısını kuvvetlendiren bir elementtir
Fluorid diş macunlarının içinde bulunduğu gibi bazı besin
maddelerinde de bulunur Çocuklar çoğu zaman dişlerini
fırçalamayı ihmal ettikleri için dişlerinin çürüğe karşı
direnç kazanabilmeleri için yeterli fluorid almamış olurlar
Bu durumu bertaraf edebilmek için Diş Hekimleri tarafından
TOPİKAL FLUORİD uygulamaları yapılmaktadır Profesyonel
Topikal fluorid tatbiki sadece diş hekimleri tarafından
uygulanılabilen bir yöntemdir Topikal fluorid uygulaması
özellikle dişleri çürümeye meyilli çocuklarda uygulanır
Topikal fluorid uygulaması her 6 ayda bir yapılırsa ancak
etkili olabilir Çocuklar ve erişkinlerin çoğunda, bir başka
sorun da diş çürüğüdür Diş çürümesinin esas nedeni,
bakteriler ve karbonhidratların dişlerinizin üzerinde
ince,hatta görünmez bir tabaka halinde
bulunmasıdırTükürüğünüzdeki enzimler ağzınızda nişastayı,
bakteriler ise şekeri, dişlerinizi çürüten bir aside
dönüştürürler
Yeni yürümeye başlayan bebeğinize günde iki kez dişlerini
fırçalamasını öğretin Siz de ona iyi bir örnek oluşturun
Çocuklarınızın dişlerini florlu diş macunuyla fırçalandığından
emin olun ve 3 yaşından geç olmamak kaydı ile kontrollere
başlayın
0-6 Yaş arası çocuklar için diş kontrolleri
Çocuğunuzun 6(Altı)aylıktan itibaren anne ve çocuk sağlığı
hemşiresi tarafından ağız ve diş sağlığı kontrolleri
yapılmalıdır
Dişlerin fırçalanmasına erken yaşta başlayınız
Çocukları dişlerini
fırçalamaya başlatmanın en iyi zamanı, 2 (iki) yaş
civarıdırBu,diş fırçalama alışkanlığı edinmelerini
sağlayacaktırKendi başlarına düzgün diş fırçalayabilecek yaşa
gelinceye kadar,çocuklarınıza yardımcı olmanız gerekecektir
Güçlü kemik ve diş yapısı için kalsiyum
Çocukların kemiklerinin ve dişlerinin güçlü olması için
kalsiyum Hamile olan ve emziren kadınların da, hem kendileri
hem de bebekleri için kalsiyum Kalsiyum haplarını almaya
başlamadan önce doktorunuza danışmalısınız
Diş bakımı- çarpma sonucu dişler çıkarsa
Dişi derhal yuvasına yerleştirebilmeniz halinde kalıcı dişler
kurtarılabilirHemen dişçinizi arayınız Dişi yerine
yerleştirememeniz durumunda, sütün içine koyunuz veya strech
filmine sarıp dişçiyi arayınız Süt dişleri diş yuvalarına
geri yerleştirilmemelidir
Diş bakımı-
parmak emme
Çocuklar genelde iki ve dört yaşları arası parmak emme
alışkanlıklarını bırakırlar okul çağında olmayıp parmak emen
çocuklarda peltek konuşma oluşabilir Yedi yaşını geçip de
parmak emmeye devam eden çocukların dişlerinde şekil bozukluğu
olabilir
Süt dişlerindeki çürükler
Ağrı ile çocuğun çok küçük yaşlarda tanışmasına ve gelecekte
bazı fobileri olmasına neden olabilir Erken süt dişi kaybı
Diş eti hastalığı
Dişler üzerinde yabancı maddelerin birikmesidir
Diş eti hastalığının en yaygın işareti, diş etlerinin
kanamasıdır Dişlerin her gün dikkatle temizlenmesi, bu
hastalığın önlenmesinde yardımcı olabilir
Ortodonti
Eğri ya da çarpık dişler diş çürüğü,diş eti hastalıkları ve
çene eklemlerinde hasar dahil çok çeşitli sorunlara yol
açabilir
Ortodonti, diş telleri gibi gereçlerin kullanımıyla
diş ve çene bozukluklarını düzelten bir diş hekimliği dalıdır
Ortodontik tedavi- çene ve diş anomalileri
Dişlere tel takmak, çıkık dişler gibi sorunların
düzeltilmesinde etkili bir yöntemdir Her yaştan kişiye
uygulanabilir ve genellikle diş telleri ya da protezde
dişlerin üzerine tutunduğu metal/plastik bir bölme takmayı
gerektirmektedir
Diş bakımı- O ila 5 yaş arası ağız rahatsızlıkları
Pamukçuk, ağızda yaralar ve uçuklar (herpes simplex
enfeksiyonu) bebeklerde ve küçük çocuklarda yaygındır
Ağız ülserleri
Nazik doku astarının (mukoza) bir bölümünün kaybolmasıdırEn
fazla rastlanan nedeni,yanağınızı ısırmanız gibi mekanik bir
yaralanmadır
Zararsız olup, birkaç gün içinde geçer
Uçuklar
Uçuklar (herpes labialis) herpes simplex virüsünün yol açtığı
bir deri enfeksiyonudur Travma, ateş ya da stres sonrası
dudaklarda veya ağız ve burun etrafında oluşan kabarcıklardır
Uçuk çok bulaşıcıdır ve kabarcıklar olmaması halinde bile
bulaşabilir
Beslenmenin Ağız ?Diş Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Bu dönemde şekerli besinlerin ağırlıklı olduğu bir beslenme (ballı
biberon) önerilmez Doğal anne sütü veya katıksız süt en
iyisidir Çocuk, şekerli gıdalardan hoşlansa bile bu gıdalar
süt dişlerinde çürüklere neden olabilir
Protein ve Diş
Dişlerin yapısı, organik bir matriks (ağ) ve bunun üzerine
çökelen minareller (inorganik matriksler) den ibarettir Diş
sert dokularının organik matriksi protein eksikliğinde
bozulur,mineralizasyonda azalmaya yol açar Anne karnında
yetersiz protein alınmasının diş sert dokularını %71 oranında
etkilediğini göstermektedir
Kalsiyum ve Diş
Kalsiyum, A, B, C ve D vitaminleri de önemlidirKalsiyum
dişleri kuvvetlendirir Kalsiyumun kana karışıp dokulara
karışması için D vitamini gerekmektedirProteinler de
kalsiyumun dokulara taşınmasını sağlar
Vitaminler ve Diş
A vitamini eksikliği diyeti dokusunun enfeksiyona karşı
dayanıklılığını azaltmakta ve iyileşmesini
geciktirmektedirAynı zamanda diş sürmesinde gecikmelere de
yol açmaktadır B vitamini eksikliğinde, ağız dokularında
hassasiyet ve dişleri çevreleyen alveol kemiğinde harabiyet
görülmektedir C vitamini eksikliği ise yine kireçlenme
bozuklukları ve diş etlerinde kanamalara yol açan bazı
hastalıklara sebep olur
Hamilelikte beslenmenin,çocuğun dişleri kadar annenin diş
sağlığı üzerinde de etkisi büyüktür Yetersiz beslenen
kişilerin diş eti ve çevre dokularının da zayıf teşekkül
ettiği görülmüştürDişlerin etrafındaki dokular sürekli olarak
harap olmakta ve yenilmektedirBunun için de uygun bir
beslenme şarttır Besinlerin cinsi de önemlidir Havuç, elma
gibi sert ve lifli gıdalar tercih edilmeli Sürekli püre,
muhallebi gibi yumuşak gıdaların tercih edilmeli
Haber : Mahir NAİR
Ayrıca Bakınız;
Çocuk Ağız ve
Diş Sağlığı
Kaynak: Hekimim
|