07-23-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kanserli Hastalarda Ağrı Sınıflaması...
Akut kanser ağrıları: Kanser hücrelerinin hızla çoğalarak sağlıklı dokuları istila etmesi sonucu ortaya çıkar Hastalığın hem başında hem de ileri dönemlerinde gözlenebilir Özellikle meme, prostat, yumurtalık ve son bağırsak (rektum) kanserlerinde ağrı, erken dönem bulgusudur
Kanserin ileri dönemlerinde ise; örneğin, tümörün kemiği tahrip etmesi sonucu omurga ve kalça kırıkları veya bağırsağın tümörle tıkanması sonucu akut ağrı ortaya çıkabilir
Akut ağrı ayrıca kanser tedavisine (örneğin cerrahi, ışın tedavisi, kemoterapi) bağlı olarak da gözlenebilir
Kronik kanser ağrısı: Ağrıya yol açan mekanizmalar arasında lenf (akkan) yollarının ve damarların tıkanması, doku harabiyeti (sağlıklı dokularda şişme ve iltihabi reaksiyonlar) sayılabilir Hastaların %75'inde kronik ağrı gözlenir
Kronik ağrı çeşitleri şunlardır:
Kemik dokuların istilasına bağlı ağrılar: Süreğen ağrıların en sık rastlanan nedeni kemiklerin kanser hücreleri tarafından istilasıdır Genellikle meme, prostat, tiroid, akciğer ve böbrek tümörlerinde gözlenir Ağrı sürekli olup geceleri ve hareketle artar Hastalar kunt, sızlayıcı veya derin, bıçak saplanması, batma tipinde ağrılardan yakınır Kas kasılmasına bağlı olarak kasılma çekilme, kramp tarzında ağrılar da ortaya çıkabilir Kemik sintigrafisi erken tanıda çok değerlidir
Sinirlerin ve omuriliğin istilasına bağlı ağrılar: Sinir dokularının kanserli hücreler tarafından istilası sonucu ortaya çıkan bu tip ağrıların tedavisi oldukça güçtür Ağrı sürekli yanıcı veya aralıklı bıçak saplanması şeklindedir İlgili bölgede uyuşma, karıncalanma, kas gücü kaybı gibi belirtiler ottaya çıkar
Omuriliğin istilası sonucu kollarda ve bacaklarda güçsüzlük, felç, idrar veya dışkı tutamama gibi şikayetler gözlenebilir
İçi boş veya sert organların içindeki yolların kanserli hücrelerle istilasına bağlı ağrılar: Mide, barsak gibi içi boş organların veya karaciğerdeki safra yollarının kanserli hücrelerle tıkanması sonucu çok şiddetli ağrılar ortaya çıkar
Özel kanser tiplerinde bazı ağrı durumları şunlardır:
Yemek borusunun tıkanması: Göğsün orta bölgesinde ve mide bölgesinde şiddetli ağrı ortaya çıkar
Mide kanseri ağrısı: Midenin tümör tarafından tıkanması sonucu göbek üzerinde çok şiddetli, burulma tarzında ağrılar ortaya çıkar
Karaciğer kanseri ağrısı: Karaciğer zarının tümörle gerilmesi sonucu ortaya çıkar Kunt, sızlayıcı niteliktedir Ağrı, sağ kaburga kavsinin altında olup sağ omuza yayılabilir
Pankreas kanseri ağrısı: Göbek üstü bölgede olup kuşak tarzında bele yayılır Çok şiddetlidir
Bağırsak (kolon, rektum) kanseri ağrısı: Ağrı tüm karında, makatta algılanır Bıçak saplanması, burulma şeklinde olup rektum (son bağırsak) kanserinde sürekli ıkınma ile birliktedir Bele yayılır
Işın tedavisine bağlı bağırsak iltihabı: Bağırsak kanserinin ışın tedavisi sonrasında %2-10 sıklığında gözlenir Işın tedavisinden 3 ay-30 yıl sonra ortaya çıkabilir İshal, kanlı dışkı, karında kramp tarzında ağrılar ve sürekli ıkınma hissi vardır
Işın tedavisine bağlı omurilik hasarı: Geçici veya kalıcı olabilir Geçici tip akciğer kanserinin ışın tedavisi sonrası görülen ağrı 2-36 hafta arasında geriler Boyun hareketleriyle ortaya çıkar Kalıcı tipte ise ağrı şiddetlenerek süreklilik kazanır Hasarlı bölgenin altındaki bölgede karıncalanma, keçeleşme vardır
Kemoterapiye bağlı ortaya çıkan ağrılar: Kemoterapiye bağlı ivegen (akut) ve süreğen (kronik) ağrı ortaya çıkabilir
Steroid psödoromatizması: Kemoterapide uygulanan yüksek dozda kortizonun ani kesilmesiyle gözlenir Yaygın kas ve eklem ağrıları ortaya çıkar Kemiklerde hassasiyet: Uzun süreli kortizon kullanımı sonucu kol ve bacak kemiklerinin uçlarında hassasiyet gelişebilir Omuz ve kalçada hareketle şiddetlenen kunt, sızlayıcı ağrı vardır
Mukozit: Uzun süreli kemoterapi sonucu ağız ve mide boşluğunda yaralar oluşur Yemek yeme ve konuşma ile ağrı çok şiddetlenir
|
|
|
|