Bebeklerde Kulak Ağrısı

Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op Dr Füsun Uygur: Bebeklerde kulak ağrısı yapan en sık sebep, otitis media (orta kulak iltihabı)dır Orta kulak iltihabı, yaşamlarının ilk üç yılında çocukların %70'inde görülür Annelerin dikkatli olmaları gereken bir hastalıktır Bu hastalık, 6 yaşını doldurana kadar çocukların yaklaşık %95 kadarında en az bir kere görülmektedir Tüm çocukların %50'si ise 2 ve daha fazla bu hastalığı geçirmektedir

6-13 aylar arası enfeksiyonun en yoğun sıklıkta görüldüğü dönemdir Görülme sıklığı 6 yaştan sonra azalır 6 ay içersinde 3 veya daha fazla orta kulak iltihabı geçiren çocuklar ya da 6 yaşına kadar 6 veya daha fazla orta kulak iltihabı geçiren çocuklar için ''kulak iltihabına meyilli çocuklar'' dendiğini belirterek sözlerine şöyle devam ediyor:

Bilindiği gibi, kulak 3 bölümden oluşur Dış, orta ve iç kulak Orta kulak, dış kulak kanalından kulak zarıyla ayrılan içinde hava bulunduran bir boşluktur Orta kulak Östaki tüpü denen ve yutkunma ile açılıp kapanabilen bir kanalla genze açılır

Bebeklerde Östaki tüpü yapı olarak erişkinlerden farklıdır Daha kısadır ve yatay (horizontal) durumdadır, açı oluşturmamıştır Östaki tüpünü açacak olan kaslar ve kıkırdak kısmın gelişmesi de 7 yaş civarı tamamlanmaktadır Bu anatomik yapı orta kulak iltihabını kolaylaştırmaktadır

Aynı zamanda çocuklukta geniz eti (adenoid) denilen lenfoid oluşum vardır Bademcikler gibi onlar da iltihaplanarak şişip, östaki tüpünün ağzını tıkayabilir ve başı sebebiyle ya da mikrobik nedenlerle orta kulak iltihabına neden olabilir ve iltihap için uygun ortam hazırlayabilirler

En sık yaşanan orta kulak iltihabı nedeni; üst solunum yolu enfeksiyonları

Alerjik çocuklarda da bu hastalıkla sık karşılaşılır Doğuştan baş ve yüzde gelişimsel anomalisi olan ve damak yarıklı çocuklarda, daha bağışıklık sisteminin gelişmediği erken çocukluk çağında kreş yuva gibi kalabalık ortamlarda bulunan çocuklarda, sigara içilen ortamlarda bulunan çocuklarda ve anne sütü alamayan bebeklerde daha sık görülür İstatistiki olarak erkek çocuklarda daha sık rastlanır Ayrıca yanlış emzik ve biberon kullanımı da orta kulak iltihabı riskini arttıran nedenlerdir Biberonla mama verirken bebeğinizi yatay pozisyonda tutmayın

Belirtileri
Küçük çocuklar ve bebeklerde orta kulak iltihabı ağrı nedeniyle huzursuzluk, ağlama, uyuyamama, uykuda aniden ağlayarak uyanma şeklinde görülebileceği gibi ateş ile ya da akıntı ile de ortaya çıkabilir Bulantı ve kusma da orta kulak iltihabında görülen belirtilerdendir Kulakta akıntı, zarın enfeksiyon nedeniyle delinip orta kulakta biriken iltihabın dışarıya akmasıyla gerçekleşir Akıntı olmasıyla birlikte ağrı geçer, çoğu zaman ağlayan çocuk sakinleşir, ağlamayı bırakıp uykuya dalar Ateş ise 1 yaş altındaki bebeklerin %70'inde görülürken, büyük çocukların yarısından azında görülür

İyileşme süreci
Orta kulak iltihabı iyileşme sürecindeyken kulaktaki iltihaplı sıvı mikroplardan temizlense bile bir süre kulakta sıvı kalmaya devam eder Bu sıvı (efüzyon) çocukların %40'ında 4 hafta , %10'unda 3 ay kalıcı olabilmektedir Efüzyonun kulakta kalma süresi uzarsa kulak zarı ve kemikçiklerine zarar verebileceğinden dolayı iyileşme sürecinde mutlaka takip edilmelidir

Başka neler kulak ağrısı yapar?
Bebeklerde kulak ağrısı yapan nedenlerin başında orta kulak iltihabı gelmekle birlikte daha az sıklıkta dış kulak iltihabı da görülebilir Genellikle yabancı cisim travması nedeniyle ortaya çıkar ya da bazen kulaktaki kire bağlı kulak derisinin enfeksiyonu sonucu görülebilir Bu hastalıkta da kulakta ağrı, kızarıklık, bazen şişme veya akıntı ve kulak kanalına dokunulduğunda ağrı vardır Hastalık zamanında fark edilmez ve tedavi edilmezse kulakta apseleşmeye bile yol açabilir tedavide daha zor aşamalara gelinebilir

Kulak akıntısı hiçbir zaman normal değildir!
Kulak ağrısı ya da iltihabı olduğundan şüphelenilen bebek ve çocuklar mutlaka bekletilmeden hekime muayene ettirilmelidir Kulaktan gelen akıntı az da olsa çok da olsa hiçbir zaman normal değildir

Tedavi
Orta kulak enfeksiyonlarının büyük kısmı viral olmasına rağmen tedavide genellikle antibiyotik ve buna yardımcı bazı ilaçlar kullanılmaktadır Kulak kanalında iltihabi akıntı varsa bunun da kulak burun boğaz uzmanınca temizlenmesi gerekebilir

Çocuğunuz iyileşene kadar kontrollere gitmelisiniz!
Bazı kulaklarda enfeksiyon sonrası sıvı kalabileceğinden ve bu da kulakta kalıcı hasarlara yol açabileceğinden kulak burun boğaz uzmanı, çocuğunuzun iyileşmiş olduğunu söyleyene kadar sabırla kontrollere gitmeniz gerekmektedir İltihabın akut döneminde ateş veya ağrının ilaç ile düzelmemesi durumunda zarın çizilerek boşaltılması gerekebileceği gibi sıvının kaybolmaması durumunda da cerrahi yaklaşım ve kulağa tüp takılması gerekebilmektedir

Akut infeksiyonun tedavi edilmemesi kulaktan komşu organlara yayılım ile komplikasyonlara sebep olabilecek veya sıvının kalıcı olması kulağa ciddi zararlar verecektir

anne bebek dergisi