Şişmanlık Obesite Ve Gebelik...

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-22-2012

Gelişmiş toplumların en önemli sağlık sorunlarından biri olan obesite ya da Türkçe söylenişi ile şişmanlık sadece genel bir sorun olmakla kalmamakta, hamilelik sürecini de yüksek riskli sınıfına sokmaktadır

Obesite görülme sıklığı gün geçtikçe artmakta, günümüzde sadece Amerika Birleşik Devletlerinde 95 milyondan fazla kişinin obesite tanımına uyan vücut ağırlığına sahip olduğu tahmin edilmektedir

Bu kişilerin önemli bir kısmını üreme çağındaki kadınların oluşturduğu dikkate alınırsa sorunun önemi daha kolay anlaşılabilir

Bu bilgiler ışığında her 100 hamile kadından 18-38'inin obes tanımına uyduğu değişik araştırmacılar tarafından ortaya konmuştur

Obesite nedir?
Obesite gövdede iskelet ve fiziksel standartlarından daha fazla yağ miktarda dokusu birikmesidir

Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsünün tanımına göre vücut ağırlığı ideal ağılıktan ya da daha fazla artmış ise bu durum obesite olarak adlandırılır

Bu oran fazla kiloların sağlık sorunu açısından risk oluşturmaya başladığı noktadır

Obesite kilo fazlalığına bağlı ciddi derecede risk oluşturmaya başladığı noktada morbid yani hastalık derecesinde kabul edilir

Kişinin ideal kilosundan P-100 fazla olması durumunda morbid obesiteden söz edilebilir

Böyle bir durumda kişinin normal fiziksel aktiviteleri kısıtlanacağı gibi ölüm ile sonuçlanabilen ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkma olasılığı son derece artmaktadır

Obesiteye neden olan faktörler nelerdir?

Yaş: Artan yaşla birlikte vücudun besinleri metabolize etma hızı yavaşlar

Bu nedenle kişi yaşlandıkça aynı miktarda yemesi ve aynı aktivitelerde bulunmasına karşın kilo alır
Cinsiyet: Erkeklerin bazal metabolizma hızı kadınlara göre daha yüksektir

Bu nedenle kadınlar daha kolay kilo alırlar

Genetik
Çevresel faktörler: Genler önemli olmakla birlikte kişinin işi, yaşam tarzı gibi faktörler de kilosunu direkt olarak etkiler
Fiziksel aktivite:
Psikolojik faktörler yeme alışkanlıklarını değiştirerek kilo değişimlerine neden olabilirler

Bazı hastalıklar: Bazı hormon bozuklukları ve psikiyatrik bozukluklar kilo artışına neden olabilir

İlaçlar: Steroid gibi bazı ilaçlar kilo artışına yol açabilirler

Obesite tanısı nasıl konur ?
Obesite tanısında en sık kabul gören yöntem vücut kitle indeksidir (Body mass index, BMI)

BMI bir kişinin fazla kilolu olup olmadığını belirlemeye yarayan bir matematik denklemidir

Kişinin kilogram olarak ağırlığı, metre cinsinden boyunun karesine bölünerek BMI hesaplanır

BMI 25-29

9 arasındaysa kişi fazla kilolu, 30'un üzerinde ise obes olarak kabul edilir

BMI 20'nin altında ise kişi zayıf, 20-24

9 arasındaysa normal kilodadır

Hamilelik ve obesite
Hamilelik öncesinde obesite problemi olan kadınların hamilelikleri sırasında komplikasyon yaşama olaslıkları daha yüksektir

Buna bağlı olarak bebekte de anomalilerde dahil olmak üzere sorun ortaya çıkma olasılığı artmaktadır

ANNE ADAYI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Karbonhidrat metabolizması
Kilo fazlalığı hem hamilelik öncesinde hem de hamilelik sırasında karbonhidrat toleransında bozulma açısından önemli bir risk faktörüdür

Kilo fazlalığı olan bir kadının hamileliği sırasında gebeliğe bağlı şeker hastalığı görülme olasılığı normal kiloda oranlara göre çok yüksektir

Hamilelik öncesi BMI 25-30 arasında olanlarda gebeliğe bağlı şeker hastalığı görülme riski 1

8-6

5 kat fazlayken, BMI 30 ve üzerinde olanlarda bu artış 1-4-20 kat olmaktadır

Ayrıca kilo fazlalığı insülin duyarlılığını bozarak yumurtlama probemlerine neden olabileceğinden bu kadınlar hamile kalmakta güçlükler yaşayabilmektedirler

Hipertansif bozukluklar
Kilo fazlalığı anne adayında yüksek tansiyon ve buna bağlı komplikasyonların görülme olasılığını da arttırmaktadır

Obes kadınlarda hamilelik sırasında tansiyon yüksekliğine 2

2-21

4 kat fazla rastlanırken oldukça tehlikeli olan preeklempsi görülme riskinde de 1

2 ile 9

7 kat artış izlenmektedir

İstatsitiksel bir anlam olmamakla birlikte hipertansiyonun en ciddi formlarından biri olan eklempsiye de daha sık rastlanmaktadır

Hamileik sırasında yüksek tansiyon hem anne adayı hem de bebek açısından ölüm de dahil olmak üzere pekçok riski beraberinde taşımaktadır

Bu riskler hakkında bilgi almak için tıklayın

Doğum komplikasyonları
Obes kadınlarda doğumda problem yaşanma olasılığı zayıf olanlara göre daha yüksektir

Bozulmuş karbonhidrat metabolizması nedeni ile bebeğin iri olma olasılığı fazla olduğundan omuz takılması da dahil olmak üzere pekçok ciddi komplikasyonun görülme riski artar

Obes kadınlarda sezaryen gerekliliği 1-3 kat artmakla birlikte normal doğum ya da sezaryen sonrası damarlarda pıhtılaşma ve enfeskiyon da dahil olmak üzere diğer komplikasyonlara da daha fazla rastlanır

BEBEK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yenidoğan parametreleri
Obes anne adaylarından dünyaya gelen bebeklerin Apgar skorları zayıf annelerden dünyaya gelenlere göre biraz daha düşük olmaktadır

Obes anne adaylarının bebeklerinin gebelik yaşına göre büyük yani iri olma olasılığı da 1

4-18 kat daha fazladır

Bu tür bebeklerin ciltaltı kalınlığının fazla olması ise iriliğin altında yatan nedenin yağ dokusu fazlalığı olduğunu düşündürmektedir

Makrozomi olarak adlandırılan bebeğin normalden iri olması doğum travması ve bebeğin kaybedilmesi riskini arttırmaktadır

Doğumsal anomaliler
Anne adayında obesite olması bebekte doğumsal kusurların görülme olaslığını da arttırmaktadır

Bazı araştırmalara göre obes kadınların 5'inin bebeklerinde bu tür anomalilere rastlanmaktadır

Yapılan son çalışmalarda obesitenin nöral tüp defekti görülme riskini de 1

8-3 kat arttırdığını göstermektedir

Ayrıca 2003 yılında yayınlanan çok yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre de fazla kilolu annelerden doğan bebeklerde kalp anomalilerine 2 kat fazla rastlanırken, bebeğin karın ön duvarının açık olması şeklindeki anomalinin görülme riski de en az 3 kat artmaktadır

Kilo fazlalığı ile bebekteki doğumsal anomalier arasındaki ilişki bilinmemekle birlikte metabolik sistemedeki bazı değişimlerin embryodaki hücre gelişimini etkileyebildiği ve bu şekilde anomalilere neden olduğu düşünülmektedir

Erkek bebeklerde inmemiş testis görülme oranı da yaklaşık 2

5 kat fazladır

Mortalite
Kilo fazlalığı olan anne adaylarında doğumdan hemen önce ya da hemen sonra görülen bebek ölümlerinde de bir artış dikkati çekmektedir

Bazı yazarlara göre bu risk artışı 1

1-2

5 arasında değişmektedir

Bu risk artışı ilk bebeğine hamile olanlarda daha belirginidir

Doğumdan sonra görülen bebek kayıplarındaki en önemli faktör ise doğum travmalarıdır

Sonuç olarak obesite genel bir sağlık sorunu olmasının yanısıra hamilelik açısından da ciddi bir risk yaratmaktadır

Vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olan kadınlar bebek sahibi olmaya karar vermeden önce hem kendi hem de bebeklerinin sağlığı açısından fazla kilolarından kurtulmalıdırlar

07-22-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Şişmanlık Obesite Ve Gebelik... Gelişmiş toplumların en önemli sağlık sorunlarından biri olan obesite ya da Türkçe söylenişi ile şişmanlık sadece genel bir sorun olmakla kalmamakta, hamilelik sürecini de yüksek riskli sınıfına sokmaktadır Obesite görülme sıklığı gün geçtikçe artmakta, günümüzde sadece Amerika Birleşik Devletlerinde 95 milyondan fazla kişinin obesite tanımına uyan vücut ağırlığına sahip olduğu tahmin edilmektedir Bu kişilerin önemli bir kısmını üreme çağındaki kadınların oluşturduğu dikkate alınırsa sorunun önemi daha kolay anlaşılabilir Bu bilgiler ışığında her 100 hamile kadından 18-38'inin obes tanımına uyduğu değişik araştırmacılar tarafından ortaya konmuştur Obesite nedir? Obesite gövdede iskelet ve fiziksel standartlarından daha fazla yağ miktarda dokusu birikmesidir Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsünün tanımına göre vücut ağırlığı ideal ağılıktan ya da daha fazla artmış ise bu durum obesite olarak adlandırılır Bu oran fazla kiloların sağlık sorunu açısından risk oluşturmaya başladığı noktadır Obesite kilo fazlalığına bağlı ciddi derecede risk oluşturmaya başladığı noktada morbid yani hastalık derecesinde kabul edilir Kişinin ideal kilosundan P-100 fazla olması durumunda morbid obesiteden söz edilebilir Böyle bir durumda kişinin normal fiziksel aktiviteleri kısıtlanacağı gibi ölüm ile sonuçlanabilen ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkma olasılığı son derece artmaktadır Obesiteye neden olan faktörler nelerdir? Yaş: Artan yaşla birlikte vücudun besinleri metabolize etma hızı yavaşlar Bu nedenle kişi yaşlandıkça aynı miktarda yemesi ve aynı aktivitelerde bulunmasına karşın kilo alır Cinsiyet: Erkeklerin bazal metabolizma hızı kadınlara göre daha yüksektir Bu nedenle kadınlar daha kolay kilo alırlar Genetik Çevresel faktörler: Genler önemli olmakla birlikte kişinin işi, yaşam tarzı gibi faktörler de kilosunu direkt olarak etkiler Fiziksel aktivite: Psikolojik faktörler yeme alışkanlıklarını değiştirerek kilo değişimlerine neden olabilirler Bazı hastalıklar: Bazı hormon bozuklukları ve psikiyatrik bozukluklar kilo artışına neden olabilir İlaçlar: Steroid gibi bazı ilaçlar kilo artışına yol açabilirler Obesite tanısı nasıl konur ? Obesite tanısında en sık kabul gören yöntem vücut kitle indeksidir (Body mass index, BMI) BMI bir kişinin fazla kilolu olup olmadığını belirlemeye yarayan bir matematik denklemidir Kişinin kilogram olarak ağırlığı, metre cinsinden boyunun karesine bölünerek BMI hesaplanır BMI 25-299 arasındaysa kişi fazla kilolu, 30'un üzerinde ise obes olarak kabul edilir BMI 20'nin altında ise kişi zayıf, 20-249 arasındaysa normal kilodadır Hamilelik ve obesite Hamilelik öncesinde obesite problemi olan kadınların hamilelikleri sırasında komplikasyon yaşama olaslıkları daha yüksektir Buna bağlı olarak bebekte de anomalilerde dahil olmak üzere sorun ortaya çıkma olasılığı artmaktadır ANNE ADAYI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Karbonhidrat metabolizması Kilo fazlalığı hem hamilelik öncesinde hem de hamilelik sırasında karbonhidrat toleransında bozulma açısından önemli bir risk faktörüdür Kilo fazlalığı olan bir kadının hamileliği sırasında gebeliğe bağlı şeker hastalığı görülme olasılığı normal kiloda oranlara göre çok yüksektir Hamilelik öncesi BMI 25-30 arasında olanlarda gebeliğe bağlı şeker hastalığı görülme riski 18-65 kat fazlayken, BMI 30 ve üzerinde olanlarda bu artış 1-4-20 kat olmaktadır Ayrıca kilo fazlalığı insülin duyarlılığını bozarak yumurtlama probemlerine neden olabileceğinden bu kadınlar hamile kalmakta güçlükler yaşayabilmektedirler Hipertansif bozukluklar Kilo fazlalığı anne adayında yüksek tansiyon ve buna bağlı komplikasyonların görülme olasılığını da arttırmaktadır Obes kadınlarda hamilelik sırasında tansiyon yüksekliğine 22-214 kat fazla rastlanırken oldukça tehlikeli olan preeklempsi görülme riskinde de 12 ile 97 kat artış izlenmektedir İstatsitiksel bir anlam olmamakla birlikte hipertansiyonun en ciddi formlarından biri olan eklempsiye de daha sık rastlanmaktadır Hamileik sırasında yüksek tansiyon hem anne adayı hem de bebek açısından ölüm de dahil olmak üzere pekçok riski beraberinde taşımaktadır Bu riskler hakkında bilgi almak için tıklayın Doğum komplikasyonları Obes kadınlarda doğumda problem yaşanma olasılığı zayıf olanlara göre daha yüksektir Bozulmuş karbonhidrat metabolizması nedeni ile bebeğin iri olma olasılığı fazla olduğundan omuz takılması da dahil olmak üzere pekçok ciddi komplikasyonun görülme riski artar Obes kadınlarda sezaryen gerekliliği 1-3 kat artmakla birlikte normal doğum ya da sezaryen sonrası damarlarda pıhtılaşma ve enfeskiyon da dahil olmak üzere diğer komplikasyonlara da daha fazla rastlanır BEBEK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Yenidoğan parametreleri Obes anne adaylarından dünyaya gelen bebeklerin Apgar skorları zayıf annelerden dünyaya gelenlere göre biraz daha düşük olmaktadır Obes anne adaylarının bebeklerinin gebelik yaşına göre büyük yani iri olma olasılığı da 14-18 kat daha fazladır Bu tür bebeklerin ciltaltı kalınlığının fazla olması ise iriliğin altında yatan nedenin yağ dokusu fazlalığı olduğunu düşündürmektedir Makrozomi olarak adlandırılan bebeğin normalden iri olması doğum travması ve bebeğin kaybedilmesi riskini arttırmaktadır Doğumsal anomaliler Anne adayında obesite olması bebekte doğumsal kusurların görülme olaslığını da arttırmaktadır Bazı araştırmalara göre obes kadınların 5'inin bebeklerinde bu tür anomalilere rastlanmaktadır Yapılan son çalışmalarda obesitenin nöral tüp defekti görülme riskini de 18-3 kat arttırdığını göstermektedir Ayrıca 2003 yılında yayınlanan çok yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre de fazla kilolu annelerden doğan bebeklerde kalp anomalilerine 2 kat fazla rastlanırken, bebeğin karın ön duvarının açık olması şeklindeki anomalinin görülme riski de en az 3 kat artmaktadır Kilo fazlalığı ile bebekteki doğumsal anomalier arasındaki ilişki bilinmemekle birlikte metabolik sistemedeki bazı değişimlerin embryodaki hücre gelişimini etkileyebildiği ve bu şekilde anomalilere neden olduğu düşünülmektedir Erkek bebeklerde inmemiş testis görülme oranı da yaklaşık 25 kat fazladır Mortalite Kilo fazlalığı olan anne adaylarında doğumdan hemen önce ya da hemen sonra görülen bebek ölümlerinde de bir artış dikkati çekmektedir Bazı yazarlara göre bu risk artışı 11-25 arasında değişmektedir Bu risk artışı ilk bebeğine hamile olanlarda daha belirginidir Doğumdan sonra görülen bebek kayıplarındaki en önemli faktör ise doğum travmalarıdır Sonuç olarak obesite genel bir sağlık sorunu olmasının yanısıra hamilelik açısından da ciddi bir risk yaratmaktadır Vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olan kadınlar bebek sahibi olmaya karar vermeden önce hem kendi hem de bebeklerinin sağlığı açısından fazla kilolarından kurtulmalıdırlar