Kedinanesi Bitkisi Genel Bilgi Ve Tıbbi Etkileri

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-20-2012

Orjinal Adı Nepeta çatarla Diğer Adları Nezleotu, Pisikotu

Ballıbabagiller familyasındandır

Anayurdu bilinmemekte; ülkemizde iç ve Doğu Anadolu bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir

50-100 cm

boylanabilen, çokyıllık dayanıklı otsu bitkidir

Dört köşe kesitli, boydan kabarık çizgili, hafif tüylü, keskin acı kokulu ve yeşil renkli gövdesi dallara ayrılan yapıdadır

Kalp biçiminde, üzeri sarı lekeli,
kenarları dişli ve gri-yeşil renkli yapraklarının altı ince tüylü olup çiftler şeklinde dizilmiştir

Bu yapraklara dokunulduğunda, ele nane kokusu siner

Kediler bu kokuyu pek sevdiğinden bitkiye sürtünür ya da bitkinin üzerine yatarlar

Kedinanesi mavimsi-mor renkli, beyaz noktalı, keskin kokulu çiçeklerini yaz mevsiminde başaklar oluşturarak açar

Oval biçimli, kahverengi minik tohumlarının bir ucunda beyaz benek vardır

Güneşli ya da az gölgeli yerleri, süzek toprakları seven bitki, her türlü toprakta yetişmekte ve tohumlarıyla çoğalmaktadır, istenirse ilkbaharda bitki bölünerek çoğaltılabilir ve kedilerden korunarak yetiştirilir

Kedinanesi bitkisinde strenellol, geraniol ve sitral adlı maddeleri içeren uçucu yağ, acı esanslar, tanen ve C vitamini bulunur

Nane kokulu yaprakları ve körpe sürgünleri bazı yerlerde salatalara katılır

Çeşni vermesi için yaprak ve sürgünleriyle etler ovulur

Kedinanesi, bulunduğu bahçelere bal arılarını çeker

Tibbi Etkileri ve Kullanımı

Bitkinin tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir:

• Midevidir: Mide rahatsızlıklarını ve sindirim güçlüklerini giderir

Mide ve bağırsak gazlarını söktürür

Mide kramplarını çözer

• Spazm çözücüdür

• Çocuklarda diyareyi giderici, mükemmel bir ilaçtır

• Yatıştırıcıdır

Bedeni rahatlatarak gevşetir

• Uykusuzluk durumunda kullanılır

Kısa zamanda uyku getirir

• Geleneksel olarak kullanılagelen soğuk algınlığı ve grip ilaçlarından biridir

• Güçlü terletici etkisi bulunduğundan bronşit gibi hastalıklarda, ateşlilik durumlarında kullanılır ve kısa sürede beden ateşini düşürür

Bu etkileri sağlamak için kedinanesinin yaprak ve çiçekleri yaz başı ya da sonbaharın başlarında toplanır

Gölgelik yerde özenle kurutulur

2 tatlı kaşığı kurumuş bitki karışımı alınıp 1 bardak kaynar suda 10-15 dakika süreyle demlendirilir

Böylece elde edilen infüzyondan günde üç kez birer bardak içilebilir

• Kedinanesi bitkisinin doku ve damar büzücü etkisi vardır

Çıbanların tedavisinde kullanılır

• Antiseptik (mikrop kırıcı) etkisi bulunur

Akne tedavisinde etkili olur

• Şakakta duyumsanan rahatsızlığa ve baş ağrılarına iyi gelir

Çıban tedavisinde kedinanesinin körpe yaprakları ve çiçekli başağı ezilip yara lapası yapılır

Bu lapa çıbanlara sürülür

Akne, baş ağrısı ve şakakta duyumsanan rahatsızlıklar için yukarıda tarifi verilen infüzyon, ovuşturularak yüze ve şakaklara uygulanır

07-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kedinanesi Bitkisi Genel Bilgi Ve Tıbbi Etkileri Orjinal Adı Nepeta çatarla Diğer Adları Nezleotu, Pisikotu Ballıbabagiller familyasındandır Anayurdu bilinmemekte; ülkemizde iç ve Doğu Anadolu bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir 50-100 cm boylanabilen, çokyıllık dayanıklı otsu bitkidir Dört köşe kesitli, boydan kabarık çizgili, hafif tüylü, keskin acı kokulu ve yeşil renkli gövdesi dallara ayrılan yapıdadır Kalp biçiminde, üzeri sarı lekeli, kenarları dişli ve gri-yeşil renkli yapraklarının altı ince tüylü olup çiftler şeklinde dizilmiştir Bu yapraklara dokunulduğunda, ele nane kokusu siner Kediler bu kokuyu pek sevdiğinden bitkiye sürtünür ya da bitkinin üzerine yatarlar Kedinanesi mavimsi-mor renkli, beyaz noktalı, keskin kokulu çiçeklerini yaz mevsiminde başaklar oluşturarak açar Oval biçimli, kahverengi minik tohumlarının bir ucunda beyaz benek vardır Güneşli ya da az gölgeli yerleri, süzek toprakları seven bitki, her türlü toprakta yetişmekte ve tohumlarıyla çoğalmaktadır, istenirse ilkbaharda bitki bölünerek çoğaltılabilir ve kedilerden korunarak yetiştirilir Kedinanesi bitkisinde strenellol, geraniol ve sitral adlı maddeleri içeren uçucu yağ, acı esanslar, tanen ve C vitamini bulunur Nane kokulu yaprakları ve körpe sürgünleri bazı yerlerde salatalara katılır Çeşni vermesi için yaprak ve sürgünleriyle etler ovulur Kedinanesi, bulunduğu bahçelere bal arılarını çeker Tibbi Etkileri ve Kullanımı Bitkinin tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir: • Midevidir: Mide rahatsızlıklarını ve sindirim güçlüklerini giderir Mide ve bağırsak gazlarını söktürür Mide kramplarını çözer • Spazm çözücüdür • Çocuklarda diyareyi giderici, mükemmel bir ilaçtır • Yatıştırıcıdır Bedeni rahatlatarak gevşetir • Uykusuzluk durumunda kullanılır Kısa zamanda uyku getirir • Geleneksel olarak kullanılagelen soğuk algınlığı ve grip ilaçlarından biridir • Güçlü terletici etkisi bulunduğundan bronşit gibi hastalıklarda, ateşlilik durumlarında kullanılır ve kısa sürede beden ateşini düşürür Bu etkileri sağlamak için kedinanesinin yaprak ve çiçekleri yaz başı ya da sonbaharın başlarında toplanır Gölgelik yerde özenle kurutulur 2 tatlı kaşığı kurumuş bitki karışımı alınıp 1 bardak kaynar suda 10-15 dakika süreyle demlendirilir Böylece elde edilen infüzyondan günde üç kez birer bardak içilebilir • Kedinanesi bitkisinin doku ve damar büzücü etkisi vardır Çıbanların tedavisinde kullanılır • Antiseptik (mikrop kırıcı) etkisi bulunur Akne tedavisinde etkili olur • Şakakta duyumsanan rahatsızlığa ve baş ağrılarına iyi gelir Çıban tedavisinde kedinanesinin körpe yaprakları ve çiçekli başağı ezilip yara lapası yapılır Bu lapa çıbanlara sürülür Akne, baş ağrısı ve şakakta duyumsanan rahatsızlıklar için yukarıda tarifi verilen infüzyon, ovuşturularak yüze ve şakaklara uygulanır