07-16-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Karşılama Oyunları...
KARŞILAMA:
Doğu Anadolu oymaklarında kadın ve erkeklerin karşılıklı yürüttükleri oyunlara karşılama denilegelmiştir Türlü ezgilerin türküler hâlinde terennümüyle yürütülürler Ek figürler irticalî (doğaçlama) olur Her iki oyuncu hassasiyet dairesinde uzlaşmaya dikkat ederler Hareketlerin sözlerin mânasıyla kaynaşmasına da önem verirler
Meselâ "Yoncalar" oyun havası Van yöresinde gün gören karşılama türkülerindendir Sözlerinin ilk kıtasıyla nakarat şöyledir:
Gidersen uğun olsun
Gök çemen yolun olsun
Eğer benden dönersen
Ezrail boynun vursun
Yoncalar, yoncalar, yoncalar
Sallansın beli inceler
Koynumdaki gül goncalar
10 / 8 tartımındaki iki ölçülük bir ezginin türlü çeşitlemecikler göstererek tekrarlanmasından ibaret bir havadır
Muş'un merkez ilçesinde tef ile iki kişi tarafından yürütülen karşılama, kadınlarca kendi aralarında ve erkeklerce meydanlıkta yer bulur
Erzincan'ın merkez ilçesinin oturak toplantılarında bir kadın - bir erkek, yahut iki kadın tarafından karşılama oynanır Düğünlerde iki veya iki bulunmazsa hatt' bir erkek tarafından yine aynı isimle saz ve türkü refak'tinde oynanır
Elazığ'da da karşılama vardır
Konya'nın Seydişehir ilçesinde karşılama, kadın oyunudur Erkekler (nâdir dost toplantıları dışında) hemen hiç oynamazlar
Karadeniz yalılarına (kıyılarına) gelince; Giresun'un Bulancak ilçesinin Şehrasa, Gökçeali, Pir Aziz Eren, Eynece köylerinde ve kaza merkez ilzesinde, Şebinkarahisar köylerinde hep karşılama vardır Görek ilçesinde bunun adı karşılatmadır Giresun'da kadın ve erkekler umumiyetle (genellikle) ayrı ayrı ve pek nâdir hususiyetlerde karışık oyuna kalktıklarından karşılama da bu görenek dairesinde olur Oyunu ikişer ikişer üç beş çift karşılıklı yürütürler Kemençe, yahut davul - zurna (zurna yerine bazen klarnet) düğün, dernek, imece ve bayramların diğer oyunları arasındaki eşliklerinde, oynanılır Kadınlı - erkekli yürütüldüğü pek enderdir
Karşılama oyunu, Ordu ilinin merkezinde ve Ulubey ilçesinin Şuayip köyünde ve yakın yörelerinde de gün görüyor Merkezde tef ve kemençeyle iki kişi tarafından (kadınlar hariç) oynanır Köyde de karşılıklı iki kişiyle, kemençe veya davul - zurnayla oynanır
Batı Anadolu'dan meselâ İzmir'in Foça ilçesinde dümbelek eşliğiyle karşılama yürütülür Erkek veya kadınlar kendi meclislerinde çift çift oyuna girdikleri gibi, samimî aile toplantılarında bir erkekle bir kadın karşılıklı oynadıkları da olur
Trakya tarafından Tekirdağ'ın Şarköy ilçesine bağlı Mürefte köyünde iki erkekçe karşılıklı oynanır Kadınlar kendi aralarında yürütürler Aynı vilayet merkez ilçesinin İncir köyünde "karşılama" oyunu erkeklerce ayrı ve kadınlarca ayrı meclislerinde ikişer kişi tarafından oynanılır
|
|
|