07-16-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Dağ Oluşumu...
Okyanus tabanlarında biriken tortul tabakalar birbirine doğru hareket eden levhalar arasında kalarak sıkışırlar Böylece yan basınçların etkisiyle sıkışan tortul tabakalarda kıvrılma ya da kırılmalar oluşur Bu hareketlere orojenik (dağ oluşumu) hareketler denir
Orojenik hareketler sırasında tortul tabakaların esnek olanları kıvrılır
Böylece kıvrım dağları oluşur Kıvrılma ile yükselen yere Antiklinal, çukurlaşan yere de Senklinal denir
Dünya üzerindeki başlıca kıvrım dağları Alp-Himalaya kıvrımları ile Amerika kıtasının batısındaki Kayalık ve And dağlarıdır
Türkiye’deki dağların büyük bir kısmı III zamanda Alp-Himalaya kıvrımları ile oluşmuştur Bunlar kuzeyde Kuzey Anadolu Dağları ve güneyde Toros Dağlarıdır
Tortul tabakaların sert yapıda olanları orojenik hareketlerdeki yan basınçlarla kırılır Bu kırılma yerlerine Fay (kırık ) hattı denir
Fay hattı boyunca yükselen yerlere horst, çöken yerlere de graben denir
Dünyanın en uzun graben çukurluğu Doğu Afrika’da Mozambik sınırlarından başlar, Yurdumuzda Hatay çukurluğuna kadar uzanır (5000 km)
Türkiye’de Horst ve Graben oluşumu en fazla Ege Bölgesi’nde görülür
Grabenler: Bakırçay , Gediz, B Menderes, K Menderes ve Amik ovası (Hatay) dır
Horstlar: Madra dağı, Yunt dağı, Bozdağlar, Aydın dağları ve Menteşe dağlarıdır
Orojenez sonucunda fay hatları da meydana gelir Yurdumuzda oluşan başlıca fay hatlarıa;
Kuzey Anadolu Fay Hattı: Güney Marmara’dan başlar ve Kuzey Anadolu dağlarının güneyini takip ederek, Van Gölünün kuzeyine doğru uzanır
Doğu Anadolu Fay Hattı: Hatay’dan başlar, Güneydoğu Torosları takip ederek, Van gölünün güneyine doğru uzanır
Batı Anadolu Fay Hattı: G Marmara’dan başlar ve Ege Bölgesi’ndeki çöküntü ovalarını takip eder
|
|
|
|