Hil'at (Hilat)

Hükümdarların taltif için bir kimseye verdikleri elbise Türk-İslâm devletlerinde çok eski olan bu âdet Osmanlılarda da devam etti

Hil'at verme İslâm devletlerinde bulunan bir usuldür Bazı devletlerde bir vazifeye tayin olunan kimselere hükümdar veya ona vekâlet eden kimse tarafından belirli bir merasim ile verilirdi Birçok İslâm devletlerinde hil'at dokumak için özel imalâthaneler kurulmuştu Hil'at vermek ancak hükümdara vekâlet şeklinde olabilirdi Padişahların vazifesi başındaki kimselere ihsan olmak üzere hil'at verdikleri de olurdu Kazanılan büyük zaferler dinî bayramlar düğünler bu gibi ihsanlar için bir vesile sayılırdı

İslâm dünyasında hil'at verme Emevîlerden itibaren görülmektedir Bu âdet birçok İslâm ve Türk devletlerinde ufak tefek farklarla devam etmiştir

Osmanlılar'da hil'at padişahlar tarafından sarayda sadrazamlar tarafından da Bâbıâlî'de giydirilirdi Hil'at giydirme usulü Sultan İkinci Mahmud tarafından kaldırıldı Ondan sonra padişahlar taltif etmek istedikleri devlet erkânına saat altın tabaka enfiye kutusu gibi hediyeler verdiler

Hil'at giyecek şahsın sıfat ve mevkiine göre değişirdi Vezirlere samur seraser kaplı kürk diğer erkân-ı devlete ise sade hil'at giydirilirdi